Կլարիթրոմիցին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կլարիթրոմիցին
Изображение химической структуры
Քիմիական բանաձևC₃₈H₆₉NO₁₃
Մոլային զանգված1,2E−24 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար81103-11-9
PubChem84029
EINECS համար617-200-4
SMILESCCC1C(C(C(C(=O)C(CC(C(C(C(C(C(=O)O1)C)OC2CC(C(C(O2)C)O)(C)OC)C)OC3C(C(CC(O3)C)N(C)C)O)(C)OC)C)C)O)(C)O
ЕС617-200-4
ChEBI10342604
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Կլարիթրոմիցին (Clarithromycin, առևտրային անվանումը՝ Bioxin), հակաբիոտիկ, որն օգտագործվում է տարբեր տեսակի բակտերիալ վարակների ժամանակ, ներառյալ՝ ստրեպտոկոկերով ախտահարված կոկորդը, թոքաբորբը, մաշկային վարակները, Helicobacter pylor-ի վարակը, Լայմի հիվանդությունը և այլն[2]։ Որպես դեղաձև Կլարիթրոմիցինը կիրառվում է per os(բերանի խոռոչով) հաբի կամ հեղուկի տեսքով։ Կողմնակի ազդեցություններն են՝ սրտխառնոց, փսխում, գլխացավ և դիարեա(լուծ)[2]։ Խորհուրդ չի տրվում կիրառել լյարդային հիվանդությունների և հղիության ժամանակ[2]:Կլարիթրոմիցինը պատկանում է մակրոլիդ հակաբիոտիկների դասին և ունի բակտերիականգ(կանգնեցնում է բակտերիալ սպիտակուցի սինթեզը) ազդեցություն[2]։ Կլարիթրոմիցինը հայտնաբերվել է 1980 թվականին, իսկ բժշկական կիրառման է դրվել 1990 թվականին[3]:Այն գրանցված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական դեղամիջոցների ցանկում[4]:Շուկայում հասանելի է նաև Կլարիթրոմիցինի ջեներիկ տարբերակները[2]։ Կլարիթրոմիցինը էրիթրոմիցինի ածանցյալ է, որի քիմիական անվանումը 6-O-մեթիլէրիթրոմիցին է։

Բժշկական կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլարիթրոմիցինը կիրառվում է թոքաբորբի, Հելիկոբակտեր պիլորիի և սուր ֆարինգիտի ժամանակ, որպես ալտերնատիվ միջոց պենիցիլինային բուժման[2]։ Օգտագործվում է նաև բարտոնելլայով հարուցված կատվի քերծվածքային հիվանդության ժամանակ, կրիպտոսպորիդիոզի հետևանքով առաջացած Լայմի հիվանդության և տոքսոպլազմոզի դեպքում[2]։ Օգտագործվում է, որպես պրոֆիլակտիկ միջոց բակտերիալ էնդոկարդիտի ժամանակ, այն մարդկանց շրջանում ովքեր չեն կարող ընդունել պենիցիլին[2]:Արդյունավետ է նաև վերին և ստորին շնչուղիների վարակների, մաշկի, փափուկ հյուսվածքների ինֆեկցիաների, ինչպես նաև 12-մատնյա աղիքում Helicobacter pylor-ով հարուցված վարակի ժամանակ։

Բակտերիաների ազդման սպեկտր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրամ դրական աերոբ բակտերիաներ՝

  • Ստաֆիլոկոկուս աուրեուս
  • Ստրեպտոկոկուս պնեմոնիե
  • Ստրեպտոկոկուս պիոգենես

Գրամ բացասական աերոբ բակտերիաներ՝

  • Հեմոֆիլուս պարաինֆլուենզե
  • Հեմոֆիլուս ինֆլուենզե
  • Մորաքսելլա կատառալիս

Հելիկոբակտեր

  • Helicobacter pylori

Միկոբակտերիա

  • Միկոբակտերիում ավիում
  • Միկոբակտերիում ինտրացելուլարե

Այլ բակտերիաներ

  • Խլամիդիա պնեումոնիա
  • Միկոպլազմա պնեումոնիե

Հակացուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն անձինք, ովքեր ալերգիկ են մակրոլիդների նկատմամբ, կամ հաբի մեջ պարունակվող ինակտիվ նյութերի, օրինակ՝ միկրոբյուրեղային ցելյուլոզի, նատրիումի կրոսկարմելոզի, մագնեզիումի ստեարատի և պովիդոնի։

  • Նախկինում Կլարիթրոմիցին ընդունած խոլեստատիկ դեղնախտով կամ լյարդի այլ դիսֆունկցիա ունեցող մարդկանց հակացուցված է[5]։
  • Հիպոկալեմիա

Խորհուրդ չի տրվում Կլարիթրոմիցինով բուժման ժամանակ զուգահեռ կիրառել հետևյալ դեղերը՝ Ցիսապրիդ, Պիմոզիդ, Ասթեմիզոլ, Տերֆենադին, էրգոտամին, Տիկագրելոր, Ռանոլազին և Դիհիդրոերգոտամին[6]։

  • Երիկամային կամ լյարդային անբավարարության պարագայում չի կարելի համակցել Կոլխիցինի հետ[7]։

Միաժամանակ խոլեստերինային պրեպարատներ՝ Լովաստատինի և Սիմվաստատինի հետ ևս խորհուրդ չի տրվում կիրառել[8]։

Եթե առկա է գերզգայնություն մակրոլիդների նկատմամբ[9]։

Սրտի առիթմիա, կամ QT երկարեցում ունեցող անձանց մոտ[10]։

Կողմնակի երևույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամենահաճախ տարածվածը ստամոքսաղիքային համակարգի կողմնակի ազդեցություններն են՝ լուծ (3%), սրտխառնոց (3%), որովայնի ցավ (3%) և փսխում (6%)։ Կարող է դիտվել նաև գլխացավ, անքնություն և լյարդի դիսֆունկցիա:Ալերգիկ ռեակցիաներից կարող է դիտվել ցան և անաֆիլաքսիա:Հազվադեպ հանդիպող կողմնակի ազդեցություններն են՝ դյուրագրգիռ վիճակ, հալյուցինացիաներ (լսողական և տեսողական), գլխապտույտ, հոտի և համի զգայական փոփոխություն, ներառյալ մետաղական համը, բերանի չորություն, խուճապի նոպա և մղձավանջներ[11]։

Սրտային կողմնակի ազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի փետրվարին FDA-ն հրապարակեց Անվտանգության հաղորդագրության նախազգուշացում՝ Կլարիթրոմիցինի օգտագործման հետ կապված՝ սիրտ անոթային համակարգում առաջացած խնդիրների և մահվան բարձր ռիսկի հետ առաջարկելով, որպեսզի այլընտրանքային հակաբիոտիկները սրտի հիվանդություն ունեցողների համար լինեն ավելի կիրառելի[12]։ Կլարիթրոմիցինը սրտում կարող է հանգեցնել երկարատև QT միջակայքի[13]։ Երկար QT համախտանիշով, սրտի հիվանդություն ունեցող հիվանդների կամ QT-ը երկարացնող այլ դեղամիջոցներ օգտագործող հիվանդների մոտ դա կարող է մեծացնել կյանքին սպառնացող վտանգը[14]։

Լյարդ և երիկամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է, որ Կլարիթրոմիցինը լյարդում առաջացնում է դեղնախտ, ցիռոզ, իսկ երիկամներում՝ ընդհուպ մինչև երիկամային անբավարարություն։

Կենտրոնական նյարդային համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաճախ՝ գլխացավեր, գլխապտույտ, հազվադեպ՝ մոլուցք, զառանցանք և օտոտոքսիկություն։

Վարակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեծ է վտանգը կանդիդոզների զարգացման, մասնավորապես բերանի խոռոչի շրջանում և սեռական օրգանների հատվածում։

Հղիություն և կրծքով կերակրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլարիթրոմիցինը կարող է պոտենցիալ վտանգ առաջացնել պտղի համար, հետևաբար հղիության ընթացքում պետք է օգտագործվի միայն այն դեպքում, եթե պոտենցիալ օգուտը արդարացնում է պտղի համար հնարավոր ռիսկը[15]:Բնականաբար եթե կա այլընտրանքային հակաբիոտիկ, ընտրությունը պետք է միանշանակ կանգնեցնել ալտերնատիվ տարբերակի վրա[16]:Դեռևս հայտնի չէ ԿԿ կանանց մոտ կրծքի կաթում հայտնվելով, ինչ վնասակար ազդեցություն կարող է ցուցաբերել Կլարիթրոմիցինը[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 clarithromycin
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Clarithromycin»։ The American Society of Health-System Pharmacists։ Արխիվացված է օրիգինալից September 3, 2015-ին։ Վերցված է September 4, 2015 
  3. ↑ Antimicrobial drugs : chronicle of a twentieth century medical triumph (1 ed.)։ Oxford: Oxford University Press։ 2008։ էջ 239։ ISBN 9780199534845։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին 
  4. ↑ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019։ Geneva: World Health Organization։ 2019։ WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO 
  5. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  6. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  7. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  8. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  9. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  10. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  11. ↑ «Clarithromycin Side Effects in Detail - Drugs.com»։ Drugs.com (en-US)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-19-ին։ Վերցված է 2017-08-18 
  12. ↑ «Safety Alerts for Human Medical Products - Clarithromycin (Biaxin): Drug Safety Communication - Potential Increased Risk of Heart Problems or Death in Patients With Heart Disease»։ FDA (անգլերեն)։ Վերցված է 24 February 2018 
  13. ↑ Yamaguchi S, Kaneko Y, Yamagishi T, et al. [Clarithromycin-induced torsades de pointes]. Nippon Naika Gakkai Zasshi. 2003;92(1):143–5.
  14. ↑ «Fulminant liver failure associated with clarithromycin»։ The Annals of Pharmacotherapy 37 (1): 57–60։ January 2003։ PMID 12503933։ doi:10.1345/1542-6270(2003)037<0057:flfawc>2.0.co;2 
  15. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  16. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
  17. ↑ «BIAXIN® Filmtab® (clarithromycin tablets, USP) BIAXIN® XL Filmtab® (clarithromycin extended-release tablets) BIAXIN® Granules (clarithromycin for oral suspension, USP)»։ November 2, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից August 24, 2015-ին։ Վերցված է November 2, 2015 
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
ChEMBL · Drugbank · IUPHAR · KEGG · KEGG · PDB · UNII
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Microsoft: 2776962512
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կլարիթրոմիցին&oldid=8594502» էջից