Կարլտոնիտ
| Կարլտոնիտ | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր | |
| Կատեգորիա | միներալների տեսակ |
| Բանաձև (կրկնվող միավորը) | KNa₄Ca₄Si₈O₁₈(CO₃)₄(F,OH)·H₂O |
| Նիկել-Շտրունցի դասակարգում | 9.EB.20 |
| Շերտի գույն | սպիտակ |
| Ենթակատեգորիա | phyllosilicates? |
Կարլտոնիտ[1] կամ կարլետոնիտ[2] (անգլ.՝ Carletonite,), հազվագյուտ սիլիկատային միներալ KNa4Ca4(CO3)4Si8O18(F,OH)·(H2O) բանաձևով։
Նկարագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կարլտոնիտը պատկանում է ֆիլոսիլիկատների դասին և ապոֆիլիտների խմբին[3]։ Նրա տետրագոնային համակարգը թափանցիկ կապույտ, սպիտակ, անգույն կամ վարդագույն է՝ ապակե կամ փայլատ փայլով[4]։ Ունի 2,45 խտություն և 4-4,5 կարծրություն։
Հանքանյութը հայտնաբերել է Գ. Չաոն և անվանել է Օտտավայի Կարլտոնի համալսարանի պատվին, որտեղ սովորել է[5]։ Կարլտոնիտը առաջին անգամ նկարագրվել է 1967 թվականին։ Ավելի ամբողջական նկարագրություն է արել նույն հեղինակը 1971 թվականին, իսկ 1972 թվականին նա հրապարակել է կարլտոնիտի բյուրեղային կառուցվածքի մանրամասն վերլուծությունը[6][7]։ Հանքանյութի բոլոր հայտնի նմուշները նկարագրված են Քվեբեկի Մոն-Սենթ-Իլերի հանքավայրից, որը մինչ օրս միակն է, որտեղ այն հայտնաբերվել է[5]։
Հանդիպում է եղջյուրների և սիլիցիումային մարմարի քսենոլիտներում և կից նեֆելինային սիենիտի ներխուժումների ներսում։ Դրա հետ միասին սովորաբար հանդիպում են քվարցը, նարսարսուկիտը, կալցիտը, ֆլյուորիտը, անկիլիտը, մոլիբդենիտը, լեյկոսֆենիտը, լորենցենիտը, գալենան, ալբիտը, պեկտոլիտը, ապոֆիլիտը, լեյֆիտը, միկրոկլինը և արֆվեդսոնիտը[8]։
Օգտագործվում է հիմնականում որպես հավաքածուի նյութ; Առկա է նաև գոհար կտրվածք[1][5]։ Կապույտ սորտը արտաքին նմանություն ունի սոդալիտի հետ, բայց դրանից տարբերվում է ավելի կատարյալ ճեղքվածքով[6][7]։ Տարբեր գույներով սորտերը կարող են շփոթել ապոֆիլիտի հետ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 «Карлтонит». Mineral Catalog. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Каталог минералов
- ↑ «Описание минерала карлтонита». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 5-ին.
- ↑ Mindat
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Carletonite is a rare mineral found only in Mt Saint-Hilaire, Quebec, Canada». Reciprocal.net. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Mandarino, Anderson, 1989
- ↑ 7,0 7,1 American Mineralogist, 1972
- ↑ «Carletonite» (PDF). Handbook of Mineralogy. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- G.Y. Chao The Crystal Structure of Carletonite, KNa4Ca4Si8O18(CO3)4(F,OH)·(H2O), a Double-Sheet Silicate(անգլ.) // American Mineralogist. — 1972. — № 57. — С. 765—778.
- Joseph Anthony Mandarino, Violet Anderson Carletonite // Monteregian Treasures: The Minerals of Mont Saint-Hilaire, Quebec. — CUP Archive, 1989. — P. 52.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Carletonite». Mindat.org. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
- «Карлетонит». Каталог минералов. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 9-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլտոնիտ» հոդվածին։ |