Կարեններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կարեններ (թայ. กะเหรี่ยง - կարիանգ), ժողովուրդների խումբ, ովքեր բնակվում են Մյանմայի հարավում և հարավ-արևելքում (Կարեն, Կայա, Մոն և Շան նահանգներում, Իրավադի, Պեգու և Տանինթայի մարզերում), ինչպես նաև Թաիլանդի հյուսիս-արևմուտքում։ Խոսում են Տիբեթա-Բիրմանական լեզուների կարենյան լեզվով։

Հիմնականում բուդդիստներ են, կան նաև քրիստոնյաներ։ Մի մասը պահպանում է ավանդական հավատալիքները։ Կարենների խմբին են պատկանում ման, կայա, պադաունգ և այլ ժողովուրդներ։

Կայաները (կարմիր կարեններ) բնակվում են Մյանմայի Կայա նահանգում, ինչպես նաև Թաիլանդի սահմանային գյուղերում։ Նրանք հիմնականում անիմիզմի հետևորդներ են։ Հաճախ կազմակերպում են զոհաբերություններ՝ նվիրված հոգիներին։

Պադաունգները բնակվում են Մյանմայի Կայա, Կարեն և Շան նահանգներում, ինչպես նաև Թաիլանդում։ Հիմնականում ապրում են բարձրլեռնային գյուղերում։ Աճեցնում են բրինձ, զբաղվում փղեր պահելով և նույնպես անիմիզմի հետևորդներ են։ Մշտապես զոհաբերություններ են մատուցում հոգիներին, հատկապես ցեղի գերագույն կանացի հոգուն։

Պադաունգ ցեղի կանայք հինգ տարեկան հասակից պարանոցի վրա կրում են պղնձյա պարուրաձև օղակներ։ Հետզհետե օղակների քանակը (պարույրների շրջանակը) ավելացնում են, որը երկար պարանոցի պատրանք է ստեղծում։ Մեծահասակ կանանց օղակների քանակը կարող է հասնել երկու տասնյակի, իսկ զանգվածը՝ 4-5 կգ-ի։ Հաճախակի օղակները ըստ ցանկության կամ անհրաժեշտության դեպքում հանում են և կրկին հագցնում պարանոցին։ Դա առողջական խնդիր չի առաջացնում։ Իսկ օղակներից ընդհանրապես հրաժարվելու դեպքերում, պարանոցը 1-3 տարվա ընթացքում ընդունում է իր սովորական տեսքը։ Ռենտգեն հետազոտությունները ցույց են տվել, որ օղակների հաշվին պարանոցը երբեք չի երկարում, այլ դեֆորմացվում է ուսերի շրջանը։ Ուսագոտին օղակների ծանրության տակ աստիճանաբար ցած է իջնում, քանի որ այն միացված է կմախքին ընդամենը մեկ հոդի միջոցով։ Արդյունքում ստեղծվում է երկար պարանոցի պատրանք, սակայն իրականում պարանոցը ոչ մի փոփոխության չի ենթարկվում։ Հետաքրքիրն այն է, որ օղակները տեսնելու նպատակով այս ցեղի գյուղեր են այցելում տարեկան հազարավոր տուրիստներ։