Կարել Սլադկովսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կարել Սլադկովսկի
 
Կուսակցություն՝ Հին չեխեր կուսակցություն և Երիսաչեխերի կուսակցություն
Կրթություն՝ Վիեննայի համալսարան
Մասնագիտություն՝ լրագրող, գրող և քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր հունիսի 22, 1823(1823-06-22)[1][2][3]
Ծննդավայր Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[2][4][3]
Վախճանի օր ապրիլի 4, 1880(1880-04-04) (56 տարեկան) կամ մարտի 4, 1880(1880-03-04)[2][3] (56 տարեկան)
Վախճանի վայր Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[2][3]
Թաղված Օլշանի գերեզմանատուն[5]
Քաղաքացիություն  Ավստրո-Հունգարիա
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Կարել Սլադկովսկի (չեխ․՝ Karel Sladkovský), չեխ լրագրող, քաղաքական և հասարակական գործիչ, ազգային վերածննդի ակտիվիստ, հեղափոխական։ Ազատ մտածողների ազգային կուսակցության (երիտասարդ չեխեր) նախագահ (1874-1880)։ Չեխիայի Լանդտագի անդամ (Չեխական Սեյմ 1875-1880 և 1862-1872), Ավստրո-Հունգարիայի միապետության Ռայխսրատի (Ցիսլեյթանիա) պատգամավորների պալատի անդամ (1867-1879), իրավագիտության դոկտոր (1866 թվականից)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է աղքատ դերձակի ընտանիքում։ 6 տարեկանում որբացել է։ Սովորել է հիվանդախնամների մոտ։ 1845 թվականից իրավաբանություն է սովորել Վիեննայի համալսարանում։ 1846 թվականին նա դատական պրակտիկա է սկսել Վիեննայում։ 1848 թվականից աշխատել է դատախազությունում, սակայն 1848 թվականի գարնանը Ավստրիական կայսրությունում հեղափոխության բռնկման պատճառով վերադարձել է Պրահա։

Ուսումը շարունակել է Պրահայի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետում։ 1866 թվականից՝ իրավագիտության դոկտոր։

1848-1849 թվականների հեղափոխության անդամ Չեխիայում։ Եղել է Արմատական դեմոկրատական ճամբարի ղեկավարներից և 1848 թվականին Պրահայի ապստամբության առաջնորդներից, 1848 թվականի սլավոնական կոնգրեսի մասնակից։ 1849 թվականի գարնանը նա ձերբակալվել է Ավստրիայի իշխանությունների կողմից, մեղադրվել դավադրության և Հաբսբուրգների դեմ նոր զինված ապստամբության նախապատրաստմանը մասնակցելու, պետական դավաճանության մեջ և դատապարտվել մահապատժի, սակայն 20 տարվա ազատազրկմամբ։ Նա ութ տարի անցկացրեց Օլոմոուցի բանտում, որտեղ խաթարեց իր առողջությունը։

Կ. Սլադկովսկու կիսանդրին Վրշովիցեում
Կ.Սլադկովսկու գերեզմանը Օլշանսկի գերեզմանատանը

1857 թվականին նրան ներում է շնորհվել, ծանր պայմաններում ապրել է ոստիկանության հսկողության ներքո։ 1860 թվականին վերադարձել է հասարակական կյանք, աշխատել «Čas» օրաթերթի խմբագրությունում (ավստրիական իշխանությունների կողմից թույլատրված առաջին չեխական քաղաքական թերթը), 1862 թվականից՝ «Hlas» ամսագրի խմբագրության աշխատակից, որը դարձավ Չեխիայի քաղաքականության անկախ արմատական-դեմոկրատական ուղղության հարթակ։

1862 թվականին ընտրվել է Չեխիայի Սեյմի պատգամավոր, 1867 թվականին՝ Զեմստվոյի կոմիտեի անդամ։ 1868 թվականին, ի նշան Ավստրո-Հունգարիայի պայմանագրի և 1867 թվականի սահմանադրության դեմ բողոքի, նա լքեց Սեյմը և կոմիտեն։ 1875 թվականին երկրորդ անգամ ընտրվել է Սեյմի պատգամավոր։ Եղել է Երիտասարդ չեխերի հիմնադիրներից (1874) և առաջնորդներից, եռյակ Ավստրո-Հունգարիա-Չեխական միապետության կողմնակից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. European Theatre ArchitectureArts and Theatre Institute.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  4. Wurzbach D. C. v. Sladkovský, Karl (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 35. — S. 122.
  5. BillionGraves — 2011.