Jump to content

Կաղապար:Օրվա հոդված/Մարտի 29, 2014 թ.

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
< Նախագիծ:Օրվա հոդված
Ղարաբաղի կուսակալության դրոշ
Ղարաբաղի կուսակալության դրոշ

Ղարաբաղի կուսակալություն (պարսկ.՝ بیگلربیگی قره‌باغ‎ — Beglarbegi-e Ḡara-bāḡ), միջնադարյան ավատատիրական կառավարմամբ իշխանություն էր 1501-1726 թթ.։ Թուրքմենական ցեղերի դեմ հաղթանակ տանելով՝ Սեֆյան պետության հիմնադիր շահ Իսմայիլը 1501թ. այն միացրել է Պարսկաստանին։ 1554թ. վերջնականապես ձևավորվում է Ղարաբաղի կուսակալությունը։

Կուսակալության տարածքը կազմել է շուրջ 35, 000 քառ. կմ՝ զբաղեցնելով Մեծ Հայքի Արցախ և Ուտիք նահանգներն ամբողջությամբ, Սյունիքի նահանգից՝ Զանգեզուրը։ Այժմ հիմնականում համապատասխանում է ամբողջ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը՝ ազատագրված տարածքներով հանդերձ, ՀՀ Սյունիքի մարզին, իսկ Կուր գետի հովիտը, այդ թվում՝ Գանձակը, ամբողջությամբ պատկանում են Ադրբեջանի հանրապետությանը։

1722-1728թթ. թուրք-պարսկական պատերազմի արդյունքում Ղարաբաղը միացվել էր Օսմանյան կայսրությանը։ 1736թ. Նադիր շահը այն կրկին միացրել է Իրանին։ 1747թ. կուսակալության տարածքի վրա ստեղծվում են Ղարաբաղի և Գանձակի խանությունները շարունակել...