Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 14, 2023 թ.

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

«Շաբաթվա հոդված» նախագիծ

Բաքվի հայերի ջարդեր, սպանված հայերը, 1905թ․
Բաքվի հայերի ջարդեր, սպանված հայերը, 1905թ․

Էթնիկ զտումներ, տարածաշրջանը էթնիկապես միատարր դարձնելու մտադրությամբ էթնիկ, ռասայական և կրոնական խմբերի համակարգված բռնի հեռացումը տվյալ տարածքից։ Անմիջական հեռացման, բնաջնջման, տեղահանման կամ բնակչության տեղափոխման հետ մեկտեղ, այն ներառում է նաև անուղղակի մեթոդներ, որոնք ուղղված են բռնի միգրացիային՝ ստիպելով զոհերի խմբին փախչել և կանխել նրանց վերադարձը, ինչպիսիք են սպանությունը, բռնաբարությունը և գույքի ոչնչացումը:

Էթնիկ զտումները մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն է և կարող է նաև ներառվել Ցեղասպանության մասին կոնվենցիայի ներքո, նույնիսկ եթե էթնիկ զտումները իրավական սահմանում չունեն միջազգային քրեական իրավունքի համաձայն:

Պատմության ընթացքում էթնիկ զտումների բազմաթիվ դեպքեր են տեղի ունեցել. տերմինն առաջին անգամ որպես էվֆեմիզմ (մեղմասություն) գործածվել է հանցագործների կողմից 1990-ական թվականներին Հարավսլավիայի պատերազմների ժամանակ։ Այդ ժամանակից ի վեր լրատվամիջոցների կողմից տերմինի ընդհանուր իմաստով ընդլայնված օգտագործման շնորհիվ այն լայն տարածում է ստացել:

ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 780 բանաձևի համաձայն ստեղծված փորձագետների հանձնաժողովի վերջնական զեկույցը սահմանում է էթնիկ զտումները որպես «նպատակային քաղաքականություն, որը մշակված է մեկ էթնիկ կամ կրոնական խմբի կողմից՝ բռնությամբ և ահաբեկչություն ներշնչող միջոցներով մեկ այլ էթնիկ կամ կրոնական խմբի խաղաղ բնակչությանը աշխարհագրական տարածքներից հեռացնելու նպատակով»:

Էթնիկ զտումները նկարագրվել են որպես բռնության շարունակական մաս, որի ամենածայրահեղ ձևը ցեղասպանությունն է, որտեղ հանցագործի նպատակը...Ավելին