Կաղապար:Շաբաթվա հոդված

Շաբաթվա հոդված 43

< «Շաբաթվա հոդված» նախագիծ Հին հունական գրականություն, գրվել է հին հունարենով վաղ ժամանակների տեքստերից մինչև Բյուզանդական կայսրության ժամանակաշրջանը։ Հին հունական գրականության ամենավաղ շրջանի պահպանված աշխատությունները, որոնք թվագրվում են վաղ արխաիկ դարաշրջանով, երկու էպիկական պոեմներն են՝ «Իլիականը» և «Ոդիսականը», որոնք այսօր իդեալականացված արխաիկ անցյալի մասն են և, ենթադրաբար, որոշակի կապ ունեն Միկենյան դարաշրջանի հետ։ Այս երկու էպիկական պոեմները Հոմերոսյան հիմների և Հեսիոդոսի «Թեոգոնիա» և «Աշխատանք և օրեր» պոեմների հետ միասին կազմում էին Հունական գրական ավանդույթի հիմնարար մասը, որոնք շարունակվելու էին դասական, հելլենիստական և հռոմեական ժամանակաշրջանում։ Քնարերգու բանաստեղծներ Սապփոն, Ալքայոսը և Պինդարոսն ազդեցիկ դեր ունեին հունական բանաստեղծական ավանդույթի զարգացման մեջ վաղ շրջանում։ Էսքիլեսը հունական ողբերգության ամենավաղ դրամատուրգն է, որի պիեսներն ամբողջությամբ պահպանվել են։ Սոֆոկլեսը հայտնի է Էդիպուսի մասին իր ողբերգություններով, հատկապես «Էդիպուս արքան» և «Անտիգոնեն»։ Եվրիպիդեսը հայտնի է իր պիեսներով, որոնք հաճախ անցնում էին ողբերգական ժանրի սահմանները։ Կատակերգու դրամատուրգ Արիստոփանեսը գրում էր հին կատակերգության ժանրով, մինչդեռ հետագայում դրամատուրգ Մենանդրոսը նոր կատակերգության նախաձեռնողն էր։ Պատմաբաններ Հերոդոտոս Հալիկառնասցին և Թուկիդիդեսը, որոնք երկուսն էլ ապրել են մեր թվարկությունից առաջ 5-րդ դարում, շարադրում էին իրենց կյանքի ընթացքում և դրանից անմիջապես առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունները։ Փիլիսոփա Պլատոնը գրում էր երկխոսություններ, որոնց առանցքում սովորաբար իր ուսուցիչ Սոկրատեսն էր և որոնք շոշափում էին տարբեր փիլիսոփայական թեմաներ, մինչդեռ նրա աշակերտը՝ Արիստոտելը, գրում էր տրակտատներ, որոնք հետագայում շատ ազդեցիկ դարձան։ Ավելի ուշ շրջանի հեղինակավոր գրողների թվում էին Ապոլլոնիոս Հռոդոսացին, որը գրել է «Արգոնավտիկա» էպիկական պոեմն արգոնավորդների ճամփորդության մասին, Արքիմեդեսը, որը գրել է դարակազմիկ մաթեմատիկական տրակտատներ, և Պլուտարքոսը, որը հիմնականում գրել է կենսագրություններ և ակնարկներ։ Մեր թվարկության 2-րդ դարի հույն գրող Լուկիանոսը հիմնականում գրել է երգիծանքներ։ Ընդհանուր առմամբ, Հին հունական գրականությունը խոր ազդեցություն է ունեցել հետագա հունական գրականության ու նաև արևմտյան գրականության վրա։ Մասնավորապես, հին հռոմեացի շատ հեղինակներ ոգեշնչվել են իրենց հույն նախնիներից։ Վերածննդի դարաշրջանից ի վեր եվրոպացի հեղինակները, ներառյալ՝ Դանթե Ալիգիերին, Ուիլյամ Շեքսպիրը, Ջոն Միլթոնը և Ջեյմս Ջոյսը, գերազանցապես անդրադարձել են դասական թեմաների և մոտիվների․․․Ավելին⇒