Ծուլություն

Ծուլություն (լատին․՝ lenus - հանգիստ, դանդաղ, անտարբեր), հոգեկան վիճակ, որն ուղեկցվում է անհրաժեշտ աշխատանքի կատարման ցանկության բացակայությամբ։

Նույն վիճակում գտնվող անձը սակայն կարող է մեծ հաճույքով կատարել մի ուրիշ՝ նախընտրելի (ոչ անհրաժեշտ) աշխատանք (նույնիսկ ծանր)։

Բնութագիր

Ծուլության դեպքում աշխատանքային գործունեությանը նախընտրվում է հանգստի ժամանց։ Սակայն ծավալուն աշխատանք կատարելուց հետո նույնպես կարող է առաջանալ նման վիճակ՝ հոգնածության պատճառով։

Հոգեբանությունում ծուլությունը դիտվում է որպես մոտիվացիայի (դրդապատճառի) պակաս կամ բացակայություն։

Տարբեր կուլտուրաներում ծուլության նկատմամբ վերաբերմունքը տարբեր է։ «Ծուլությունը», այնուամենայնիվ, պատմության մեջ փաստորեն կատարել է և շարունակում է կանարել գիտատեխնիկական առաջընթացի շարժիչի դեր (աշխատանքի ավելի հեշտ տարբերակներ որոնելու շնորհիվ)։ Ծուլությունը հակադարձ կապ ունի կամքի հետ։ Երբեմն ծուլությունը ներքին հոգեկան հակասությունների պատճառ է դառնում, քանի որ ներքին աշխարհում առաջանում են երկու իրար հակասող ձգտումներ՝ անհրաժեշտ աշխատանքը կատարելու՝ և վերջինից խուսափելու։ Այդ երկակիությունը հաճախ բերում է դեպրեսիայի։

Պատճառներ

Ծուլության պատճառ կարող են լինել՝

Կազմակերպվածության պակասը կամ բացակայությունը
Կատարման ենթակա աշխատանքների (նամանավանդ՝ ոչ ցանկալի աշխատանքների) մեծ ծավալը
Ներքին «տոնուսի» անկումը
Կատարելու ենթակա աշխատանքի մասամբ կամ ամբողջովին անիմաստ լինելու զգացումը
Ֆրուստրացիան
Ֆոբիաները
Տխրությունը
Վախը (այն կարող նաև հակառակ ազդեզությունն ունենալ)
Հիասթափությունը
Եվ այլն

Գրականություն

Lafargue, Paul. The Right to Be Lazy (Ծույլ լինելու իրավունք). ISBN 1-892355-03-5 (անգլերեն)
Лень в представлениях обыденного сознания / Михайлова Е. Л. // Психологические проблемы самореализации личности / Под ред. Л. А. Коростылёвой. - СПб.։ Изд-во Санкт-Петербургского ун-та, 2004. - Вып. 8. - С. 274 - 282 (ռուսերեն)

Արտաքին հղումներ