Ծովակալ Ուշակովի հուշարձան (Դոնի Ռոստով)

Արտաքին պատկերներ
	Ծովակալ Ուշակովի հուշարձանը

Ծովակալ Ուշակովի հուշարձան (Դոնի Ռոստով);
Տեսակ	հուշարձան
Ստեղծում	2001
Երկիր	Ռուսաստան
Բնակավայր	Դոնի Ռոստով

Ծովակալ Ուշակովի հուշարձան (ռուս.՝ Памятник адмиралу Ушакову), ռուս ծովապետ, Սևծովյան նավատորմի, Միջերկրական ծովում ռուս-թուրքական նավատորմի հրամանատար ծովակալ Ֆեոդոր Ֆեոդորովիչ Ուշակովի հուշարձանը Դոնի Ռոստով քաղաքում։ Հուշարձանը բացվել է 2001 թվականի սեպտեմբերի 16-ին։ Քանդակագործն է ՌԴ վաստակավոր նկարիչ (2004) Անատոլի Անդրեևիչ Սկնարինը։ Հուշարձանը ստեղծելու նախաձեռնողներն են Ռոստովի սուվորովյան-նախիմովյան ակումբի անդամները։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուս ծովակալ Ֆեոդոր Ֆեոդորովիչ Ուշակովը կյանքը նվիրել է ռուսական Սևծովյան նավատորմին ծառայությանը։ Նա ծովային մարտերի վարպետ էր, եղել է ռուսական ռազմածովային տեխնիկայի հիմնադիրը, նպաստել է առագաստային նավատորմի մարտավարության լուրջ զարգացմանը։ Բազմաթիվ գործերում հաջողակ ծովակալը եղել է մեծագույն զորահրամանատար։

Կյանքի ընթացքում Ուշակովը չի կրել ոչ մի պարտություն թշնամու դեմ մարտերում, չի կորցրել ոչ մի նավ, նրա առաջնորդությամբ ոչ մի նավաստի գերի չի ընկել։

Ուշակովի ուղին սկսվել է Դոնից։ Այստեղ նա ավարտել է Ծովային կուրսանտական կորպուսը։ Երիտասարդ սպան ծառայել է Դոնի (Ազովյան) նավատորմում՝ ծովակալ Ալեքսեյ Սինյավինի հրամանատարությամբ։ Ֆեոդոր Ուշակովը պետք է պահպաներ Ազովի ափը, Դոնի ստորին ավազանը և Ազով բերդը հակառակորդի հնարավոր հարձակումներից։

Ռուսական նավատորմն այդ ժամանակ զարգանում էր արագացված տեմպերով և պահանջում էր նոր նավերի մշտական համալրում։ Ազովի նավատորմի նավերի շինարարության համար միչման Ուշակովը զբաղվում էր անտառի մատակարարմամբ։

1769 թվականին Սուրբ Դիմիտրի Ռոստովցու ամրոցում նա ստացավ լեյտենանտի կոչում։ Դոնում և Մերձազովիեում Ֆ. Ֆ. Ուշակովը մնացել է մինչև 1775 թվականը։ Ծառայությունը և Ազովյան արշավախմբում անցկացրած տարիները երիտասարդ սպայի համար ռազմական արվեստի դպրոց էին։ Զորավարն ավելի ուշ ասել է.

Ողջ էությամբ ես հավատարիմ եմ ծառայությանը և ուրիշ ոչ մի բանի մասին չեմ մտածում, քան պետությանն օգտակար լինելու մասին։

2001 թվականին Դոնի Ռոստովում, Դոն գետի ափին, Ռոստովի սուվորովյան-նախիմովյան ակումբի նախաձեռնությամբ, տեղադրվեց ծովակալ Ֆեոդոր Ֆեոդորովիչ Ուշակովի հուշարձանը։ Հուշարձանի հեղինակը ռոստովցի քանդակագործ Անատոլի Սկնարինն է։ 2001 թվականի օգոստոսի 5-ին Ռուս Ուղղափառ եկեղեցու Մորդովիայի մետրոպոլիայի Կրասնոսլոբոդսկայա թեմի Սանակսարյան ուղղափառ վանքում ծովակալ Ֆյոդոր Ուշակովը դասվել է սրբերի կարգին որպես Սարանսկի և Մորդովիայի թեմի տեղապաշտ սուրբ։ Հանդիսավոր ժամերգությունն անցել է Սանակսարյան վանքում։ Ուշակովի սրբացման գործքում նշվում է.

Նրա քրիստոնյա հոգու ուժը դրսևորվել է ոչ միայն Հայրենիքի համար մղված մարտերում փառավոր հաղթանակներով, այլև մեծ գթասրտության մեջ, որը զարմացրել է նույնիսկ պարտված թշնամին... Ծովակալ Ֆեոդոր Ուշակովի գթասրտությունը պատում էր բոլորին^[1]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆ. Ֆ. Ուշակովի հուշարձանը ծովակալի կիսանդրին է, որը տեղադրված է գրանիտե պատվանդանին։ Պատվանդանը գոտեվորված է բրոնզե պսակով։ Հուշարձանը կանգնած է ծաղկանոցով գրանիտե հարթակի կենտրոնում, որն արգելապատված է մետաղյա շղթաներով միացված կլոր գրանիտե գնդակների տեսքով պատնեշով։ Հուշարձանից ձախ ընկած է շղթայված սև մետաղական խարիսխ։ Դեպի հուշարձան տանում են երկու աստիճաններ։ Հուշարձանի պատվանդանին գրված է. «Ծովակալ Ուշակով»։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Гурвич С. Гордость русского флота/ С. Гурвич// Молот.- 1974.- 29 июля.
Дадашева Д. Будет у адмирала Ушакова свой ростовский постамент!/ Д. Дадашева// Вечерний Ростов.- 2001.- 7 авг.- С. 2.
Клавдиев С. Здесь покоится прах адмирала Ушакова/ С. Клавдиев// Наше время.- 2002.- 15 февр.- С. 3.
Последний причал адмирала Ушакова – Набережная Дона// Вечерний Ростов.- 2000.- 6 июня.
Святой русский флотоводец// Наше время.- 2001.- 21 сент.- С. 3.
Что Дону Ушаков? Что Дон Ушакову?// Наше время.- 2001.- 16 нояб.- С. 7.