Լուպին
| Լուպին | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Բակլածաղկավորներ (Fabales) |
| Ընտանիք | Բակլազգիներ (Fabaceae) |
| Ենթաընտանիք | Բակլայիններ (Faboideae) |
| Տրիբա | Genisteae |
| Ցեղ | Լուպին (Lupinus) L., 1753 |
Լուպին (լատին․՝ Lupinus), թրմուզ, եգիպտաոլոռ, բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, կիսաթփերի, հազվադեպ՝ թփերի ցեղ։
Ունի ավելի քան 200 տեսակ։ Հայրենիքը Միջերկրածովյան ափերն են և Հյուսիսային Ամերիկան։
Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցողունն ուղիղ է, ճյուղավորվող, բարձրությունը՝ 1-1,5 մ։ Տերևները հերթադիր են, բարդմատնաձև, տերևիկները՝ ամբողջաեզր, երկարավուն-օվալաձև, գծանշտարաձև, երկարավուն–ձվաձև և այլն։ Ծաղկաբույլն ուղղաձիգ ողկույզ է, ծաղիկները՝ սպիտակ, դեղին, վարդագույն, կապույտ և այլն։ Ծաղկում է մայիս-սեպտեմբերին։ Պտուղը հաստակեղև, բազմասերմ, թավոտունդ է։ Սերմերը կլորավուն են, կողավոր, բազմերանգ, պարունակում են ճարպեր, սպիտակուցներ և այլն։
Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մշակվում է կերի և կանաչ պարարտացման նպատակով։ Կերի համար մշակում են միամյա տեսակները, առավելապես դեղին Լուպին։ Օգտագործվում է պրոտեինային նյութերով (29–46%) հարուստ կանաչ զանգվածը և հատիկը։ Որոշ տեսակներ ունեն դեկորատիվ նշանակություն։ Ակտիվ ազոտսևեռող է։ Հայաստանում վայրի վիճակում չի հանդիպում, սակայն որոշ մարզերում (Լոռի) մշակվում է որպես կերաբույս։
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 685)։ 
|