Jump to content

Լի Սո Յոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Warning
Ուշադրություն, այս էջը կամ բաժինը այլ լեզվով հոդվածի վատ թարգմանություն է։

Դուք կարող եք բարելավել թարգմանությունը։ Օրիգինալ տեքստը կարող եք գտնել ձախ կողմի «այլ լեզուներով» ենթաբաժնում։
Եթե յոթ օրվա ընթացքում բովանդակությունը չվերանայվի, հոդվածը կջնջվի։
Հոդվածը պիտակողին՝ խնդրում ենք տեղադրել այս {{subst:Ծանուցում/Վատ թարգմանություն|Լի Սո Յոն}} հաղորդագրությունը հոդվածը ստեղծած մասնակցի քննարկման էջում։
Հոդվածը պիտակվել է՝ 2024,7,8-ին։
Մեքենական թարգմանությունը ենթակա է ջնջման առանց զգուշացման։

Լի Սո Յոն
կորեերեն՝ 이소연
Դիմանկար
Ծնվել էհունիսի 2, 1978(1978-06-02)[1] (46 տարեկան)
ԾննդավայրԳվանջու, Հարավային Կորեա
Քաղաքացիություն Հարավային Կորեա
Մայրենի լեզուկորեերեն
ԿրթությունKAIST, Haas School of Business?, Gwangju Science High School?, KAIST (2002)[2] և KAIST (2008)[3]
Մասնագիտությունտիեզերագնաց և ճարտարագետ
ԱշխատավայրԻնհայի համալսարան
 Yi So-yeon Վիքիպահեստում

Լի Սո Յոն (կորեերեն՝ 이소연, ծնվ. հունիսի 2, 1978(1978-06-02)[1], Գվանջու, Հարավային Կորեա), Հարավային Կորեայի առաջին տիեզերագնացը, երկրորդ ասիացի կին տիեզերագնացը։ Կենսատեխնոլոգիայի դոկտոր (PhD):

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լի Սո Յոն ծնվել է 1978 թվականի հունիսի 2-ին։ Ավարտել է Кванджу (անգլ.՝ Kwangju Science High School): Նա սովորել է Դեյջոնի Կորեայի առաջադեմ գիտության և տեխնոլոգիաների ինստիտուտի (KAIST) մեքենաշինության ֆակուլտետում, որտեղ ստացել է իր բակալավրի և մագիստրոսի կոչումները։ Ավարտելուց հետո նա այնտեղ աշխատել է ասպիրանտուրայում, որտեղ պատրաստվել է պաշտպանել իր ատենախոսությունը կենսատեխնոլոգիայի ոլորտում։

2008 թվականի փետրվարի 29-ին նրան շնորհվել է կենսատեխնոլոգիայի դոկտորի կոչում (PhD): Ընդ որում, դա արվել է նրա բացակայությամբ, քանի որ այդ ժամանակ նա գտնվում էր Ռուսաստանի տիեզերագնացների պատրաստման կենտրոնում (ՏԿԿ)։

Տիեզերական ուսուցման փուլերը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լի Սո Յոնը և Կո Սանը վերապատրաստվում են կեղծ կայանում

2006 թվականի ապրիլի 21-ին Հարավային Կորեայի կառավարությունը, որպես ազգային տիեզերական ծրագրի մաս, հայտարարեց 2008 թվականի գարնանը ռուսական Soyuz TMA-12 տիեզերանավով տիեզերագնացների թռիչքի համար տիեզերագնացների նախապատրաստմանը մասնակցելու բաց մրցույթ։ Լի Սո Յոն մեկն էր իր երկրի 36206 քաղաքացիներից, ովքեր դիմել էին մասնակցելու[4]։

  • 2006 թվականի հոկտեմբեր - Լի Սո Յոն ընտրվում է սեթի կիսաեզրափակիչ 30 մասնակիցներից մեկը։
  • 2006 թվականի նոյեմբեր - Ընտրվել է որպես եզրափակիչ 10 մասնակիցներից մեկը։
  • Դեկտեմբերի 2, 2006 - 8 եզրափակիչ փուլ անցածների շարքում նա ուղարկվել է բժշկական հետազոտության ՔՊԿ անունով։ Յու.Ա.Գագարին.
  • 2006 թվականի դեկտեմբերի 12 - անվանվել է տիեզերագնացների վեց թեկնածուների շարքում։
  • Դեկտեմբերի 25, 2006 - Ընտրվել է որպես Կորեայի տիեզերագնաց ծրագրի 2 եզրափակիչ փուլի մասնակիցներից մեկը։
  • 24 հունվարի, 2007թ.- հաջողությամբ անցել է նախնական բժշկական զննությունը։
  • 2007թ. մարտի 6-ին ստացել է հատուկ դասընթացների հնարավորություն։
  • 2007 թվականի մարտի 7 - սկսվեց ընդհանուր տիեզերական վարժանքը։
  • 2007 թվականի սեպտեմբերի 5 - ընտրվել է որպես հարավկորեացի տիեզերագնաց Կո Սանի փոխարինող։
  • 2007 թվականի նոյեմբերի 6 - հաստատվել է որպես պահեստային տիեզերական թռիչքի մասնակից՝ ISS-ի տասնչորսերորդ այցելող արշավախմբի (EP-14) գլխավոր անձնակազմի անդամ։

Սկզբում առաջին թեկնածուն անվանվել է կորեացի տիեզերագնաց Կո Սան, սակայն ռուսական կողմի պնդմամբ «ուսումնական արձանագրության» կրկնակի խախտման համար 2008 թվականի մարտի 10-ին նա հեռացվել է Սոյուզ TMA-12-ի հիմնական անձնակազմից։ 12 տիեզերանավ և փոխարինվեց Լի Սո Յոնով[5]։ 2007 թվականին Կո Սանը տուն բերեց դասագիրք։ Հետո նա իր արարքն անվանել է պատահական սխալ։ 2008 թվականի փետրվարին նա մուտք է ստացել փաստաթղթեր, որոնք դասակարգված են որպես DSP, որոնք կապված չեն նրա պատրաստման հետ։ Կո Սանը ոչ միայն ծանոթացել է նրանց հետ, այլև պատճենել ու ուղարկել է հայրենիք։ Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ դրանք «Սոյուզ» տիեզերանավի կառավարման վերաբերյալ փաստաթղթեր էին։ Որպես տիեզերագնաց-հետազոտող՝ նա իրավունք չուներ ծանոթանալու նրանց հետ[6]։

  • 2008 թվականի մարտի 18 - Լի Սո Յոնը, որպես Սոյուզ TMA-12-ի տիեզերանավի հիմնական անձնակազմի մաս, հաջողությամբ հանձնեց երկօրյա նախաթռիչքային քննությունը[7]։
  • 2008 թվականի մարտի 21 - նախնական թռիչքային քննության արդյունքների հիման վրա նա պաշտոնապես հաստատվել է որպես «Սոյուզ TMA-12» տիեզերանավի տիեզերական թռիչքի մասնակից։

2008 թվականի ապրիլի 8-ին Լին տիեզերք գնաց Soyuz TMA-12-ով երկու ռուս տիեզերագնացների հետ (Սերգեյ Վոլկով, Օլեգ Կոնոնենկո)։ Տիեզերանավը մեկնարկել է ժամը 17:31:00 UTC: Թռիչքից առաջ Լի Յոնը ամենաերիտասարդն էր (ըստ ծննդյան ամսաթվի) նրանցից, ովքեր թռչել են տիեզերք։

Լի Սո Յոնի թռիչքի արդյունքում Հարավային Կորեան դարձավ երկրորդ երկիրը Մեծ Բրիտանիայից հետո, որի առաջին տիեզերագնացը կին է։ Հաղորդվում է, որ թռիչքը նրա երկրին արժեցել է 20 միլիոն դոլար[8]։

Տերմինաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սոյուզի» և «ISS»-ի դերը Լիի համար, որը տիեզերք թռավ Ռուսաստանի կառավարության հրավերով Հարավային Կորեայի հետ առևտրային համաձայնագրերի միջոցով, սահմանվեց որպես «տիեզերական թռիչքի մասնակից»։ Այսպես է նշված Ռուսաստանի Դաշնային տիեզերական գործակալության և ՆԱՍԱ-ի փաստաթղթերում[9].

Լի Սո Յոն ձախ կողմում

Թռիչքի ընթացքում Լի Սո Յոնը 18 գիտափորձ է անցկացրել Կորեայի օդատիեզերական հետազոտությունների ինստիտուտի (KARI) համար, հարցազրույցներ տվել և մասնակցել մեդիա կոնֆերանսների։ Փորձերի թվում կար 1000 մրգային ճանճերով հատուկ տարա, որի համար նրանք հետևում էին, թե ինչպես են ձգողականության և շրջակա միջավայրի այլ գործոնների փոփոխություններն ազդում ճանճերի և նրանց գենոմի վարքագծի վրա։ Այլ փորձեր ուղղված էին զրոյական գրավիտացիայի պայմաններում բույսերի աճի ուսումնասիրությանը, նրա սրտի գործունեության ուսումնասիրությանը, ինչպես նաև գրավիտացիայի ազդեցությանը աչքերի ճնշման և դեմքի ձևի վրա։ Օգտագործելով Samsung 3D տեսախցիկ, Լին ամեն օր վեց լուսանկար էր անում իր դեմքը՝ հետևելու փոփոխություններին։ Նա նաև կատարել է Երկրի մակերևույթի դիտարկումներ, մասնավորապես փոշու փոթորիկների տեղաշարժը Չինաստանից Կորեա[10]։ Հատուկ սարքի միջոցով Լի Սո Յոնը չափել է կայանի վրա եղած աղմուկը[11]։ Հարավկորեացի գիտնականները հատուկ թռիչքի համար ստեղծել են կիմչիի ցածր կալորիականությամբ և վիտամիններով հարուստ տարբերակը[12]։

2008 թվականի ապրիլի 19-ին առաքելության ավարտին Լի Սո Յոնը ISS անձնակազմի անդամներ Փեգի Ուիթսոնի և Յուրի Մալենչենկոյի հետ վերադարձավ Երկիր Soyuz TMA-11 տիեզերանավով։ Պիրոբոլտներից մեկի անսարքության պատճառով տիեզերանավի բաժանումը կուպեների տեղի չի ունեցել ճիշտ ժամանակին, և վայրէջքի մոդուլն ընկել է բալիստիկ վայրէջքի հետագիծ։ Ուղեծրից վայրէջքի ժամանակ անձնակազմը ենթարկվել է տասնապատիկ ծանրաբեռնվածության։ Ժամը 08:30:45 UTC նավը վայրէջք է կատարել Ղազախստանի տարածքում՝ նախատեսված վայրից 420 կմ հեռավորության վրա[13]։ Այս կոշտ վայրէջքի արդյունքում Լին Կորեա վերադառնալուց հետո մեջքի ուժեղ ցավերի պատճառով որոշ ժամանակ հոսպիտալացվել է։

Թռիչքից հետո

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թռիչքից հետո Լին աշխատում է որպես հետազոտող KARI-ում, ինչպես նաև ծառայում է որպես Կորեայի տիեզերական դեսպան՝ Կո Սանի հետ միասին։ Նշվեց նաև, որ Լի Սո Յոն և Կո Սանը կմասնակցեն NASA-ի 2020 թվականին նախատեսված միջազգային լուսնային առաքելությանը որպես KARI հետազոտող տիեզերագնացներ[14][15]։

Փաստեր անձնական կյանքից

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լի Սո Յոն ամուսնացած չէ։ Նա 12 տարեկանից զբաղվել է թեկվոնդոյով[16]։ Նա իր երկրի օլիմպիական հավաքականի անդամ է։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լի Սո Յոն» հոդվածին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. https://library.kaist.ac.kr/search/ctlgSearch/posesn/view.do?bibctrlno=177045
  3. https://library.kaist.ac.kr/search/ctlgSearch/thesis/view.do?bibctrlno=295308
  4. Набор кандидатов в космонавты в Южной Корее в 2005 году. astronaut.ru Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
  5. Состав 17-й экспедиции на МКС и комментарий отстранения Ко Сана. spacenews.ru(չաշխատող հղում)(ռուս.)
  6. Первый астронавт Южной Кореи объявлен первым космическим шпионом. [1] Արխիվացված 2018-08-07 Wayback Machine(ռուս.)
  7. Космонавты-отличники готовы к полёту. spacenews.ru(չաշխատող հղում)(ռուս.)
  8. «Yi describes frightening return to Earth». yahoo.com. 2008 թ․ ապրիլի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 22-ին.
  9. «Expedition 17». NASA. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 9-ին.
  10. South Korea’s First Woman Astronaut Lifts Off Into Space Voice of America — Kurt Achin
  11. Astronaut tests aimed at enhancing space science, biotech Արխիվացված 2011-05-20 Wayback Machine Yonhap News 8 апреля
  12. «Kimchi goes into space, along with first Korean astronaut». Choe Sang-Hun. International Herald Tribune. 2008 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 9-ին.
  13. Росбизнесконсалтинг со ссылкой на пресс-службу Роскосмоса Роскосмос: Причина баллистического спуска «Союза ТМА-11» — несрабатывание пироболта // Росбизнесконсалтинг : Росбизнесконсалтинг — новости дня. — 24 мая 2008.(չաշխատող հղում)
  14. По сообщению газеты «Чунан ильбо»
  15. Cho Jin-seo (2008 թ․ ապրիլի 8). «Yi Ready for Blasting Off Into Space». The Korea Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 9-ին.
  16. Новости из Южной Кореи: Йи Сойон. korea.net Արխիվացված 2008-03-14 Wayback Machine(անգլ.)