Ժոզեֆ-Շառլ Մարդրյուս
| Ժոզեֆ-Շառլ Մարդրյուս ֆր.՝ Joseph-Charles Mardrus | |
|---|---|
,_%C3%A0_son_bureau.jpg) | |
| Ծնվել է | 1868[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Կահիրե, Եգիպտոս[4] |
| Մահացել է | 1949[1][2][5][…] |
| Մահվան վայր | Փարիզ[4] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ֆրանսիա |
| Մայրենի լեզու | ֆրանսերեն |
| Մասնագիտություն | բժիշկ, բանաստեղծ, թարգմանիչ և արևելագետ |
| Ամուսին | Lucie Delarue-Mardrus? |
 Joseph-Charles Mardrus Վիքիպահեստում | |
.jpg)
Ժոզեֆ-Շառլ Մարդրյուսը (1868–1949) հայկական ծագմամբ ֆրանսիացի բժիշկ է, արևելագետ, բանաստեղծ և նշանավոր թարգմանիչ։ Առավել հայտնի է «Հազար ու մի գիշեր» ստեղծագործության արաբերենից ֆրանսերեն թարգմանությամբ, որը հրատարակվել է 1898-ից 1904 թվականներին[6]։
Մարդրյուսը պնդում էր, որ իր թարգմանությունը հիմնված է նախկինում անհայտ «թունիսյան տեքստի» վրա և արաբական տեքստի բառացի և լիակատար փոխադրություն է։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարդրյուսը ծնվել է Եգիպտոսի Կահիրե քաղաքում 1868 թվականին հավանաբար Մարտիրոսեան ազգանունը կրող կաթոլիկ հայ ընտանիքում։ Նախքան Փարիզում հաստատվելը սովորել է Լիբանանում[7]։
Որպես ֆրանսիական կառավարության բժիշկ՝ նա աշխատել է Մարոկկոյում և Հեռավոր Արևելքում։ Նա կատարել է այլ թարգմանություններ, որոնցից մի քանիսը նկարազարդել է շվեյցարացի փորագրանկարիչ Ֆրանսուա-Լուի Շմիդը (1873–1941)։ 1900 թվականի հունիսի 5-ին ամուսնացել է արձակագիր և բանաստեղծուհի Լյուսի Դելարու-Մարդրյուսի հետ[8]։ Ավելի ուշ ամուսնալուծվելով՝ ամուսնացել է Գաբրիել Բրալանտի («Կոբրետ») հետ։
«"Հազար ու մի գիշեր"-ի թարգմանիչները» էսսեում Խորխե Լուիս Բորխեսը գովում է Մարդրյուսի բավական ազատ թարգմանության ստեղծարար բնույթը՝ նշելով․ «Առհասարակ հարկավոր է ասել, որ Մարդրյուսը թարգմանում է ոչ թե բառերը, այլ գրքի պատկերները», և ավելացնում է․ «Մարդրյուսը միակ արաբագետն է, որի փառաբանումը գրական գործիչները հանձն են առել այնպիսի աննախադեպ հաջողությամբ, որ այժմ նույնիսկ արաբագետներն իրենք ճանաչում են նրան»[9]։
Թարգմանությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Les Mille et Une Nuits
- L'Apocalypse qui est la révélation
- Le Livre des Morts de l'Ancienne Égypte
- Le Cantique des Cantiques
- Le Livre des Rois
- Sucre d'amour (1926)
- La Reine de Saba (1918)
- La Reine de Saba et divers autres contes (1921)
- Le Koran, 1925
- Le Paradis musulman (1930)
- Toute-Puissance de l'Adepte (Le Livre de la Vérité de Parole), 1932
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ «Mardrus, J. C. (Joseph Charles) 1868-1949». WorldCat. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
- ↑ «Joseph-Charles Mardrus». BiblioMonde. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
- ↑ «Biographie». Association des Amis de Lucie Delarue-Mardrus (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
- ↑ Բորխես, Խորխե Լուիս (2016). «Հավերժության պատմություն». Երևան: Սարգիս Խաչենց, Փրինթինֆո, Անտարես. էջ 182. ISBN 978-9939-852-18-8.