Ժան-Բատիստ Գրենույ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժան-Բատիստ Գրենույ
ֆր.՝ Jean-Baptiste Grenouille
Ծնվել էհուլիսի 17, 1738(1738-07-17)
ԾննդավայրՓարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն
Մահացել էհունիսի 26, 1767(1767-06-26) (28 տարեկան)
Մահվան վայրSaints Innocents Cemetery, Փարիզի 1-ին շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունօծանելիքագործ, stevedore, Ենթավարպետ և սերիական մարդասպան

Ժան-Բատիստ Գրենույ (ֆր.՝ Jean-Baptiste Grenouille), Պատրիկ Զյուսքինդի «Պարֆյումեր՝ մի մարդասպանի պատմությունը» վեպի պրոտագոնիստը։ Լույս է տեսել 1985 թվականին։ 49 լեզուներով թարգմանություններով և մինչ օրս վաճառված ավելի քան 20 միլիոն օրինակով,«Պարֆյումեր՝ մի մարդասպանի պատմությունը» 20-րդ դարի ամենավաճառվող գերմանական վեպերից մեկն է[1]։

Անվան ծագումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրենույի մայրը, որն աշխատում էր ձկան շուկայում, նրան անուն չի տվել և նրա ծնվելուց անմիջապես հետո մահապատժի է ենթարկվել։ Ոստիկանության սպա Լաֆոսը, նախ ցանկացել էր մանուկ Գրենույին հանձնել Սեն-Անտուան փողոցում գտնվող մանկատուն, որտեղից երեխաներին ամեն օր ուղարկում էին Ռուեն, բայց քանի որ Գրենույը կնքված չէր, նրան հանձնեցին Սեն-Մերի վանք, որտեղ նա մկրտության ժամանակ ստացել է Ժան-Բատիստ անունը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաս առաջին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժան-Բատիստը ծնվել է 1738 թվականի հուլիսի 17-ին Փարիզի «Անմեղների գերեզմանատան» մոտ գտնվող Օ-Ֆեր փողոցի ձկան խանութի մոտ։ Գրենուայի մայրը, որը չէր պատրաստվում նրան կենդանի թողնել, շուտով մահապատժի է ենթարկվել Գրևսկայի հրապարակում ՝ բազմաթիվ որդեսպանությունների համար։ Ունենալով ֆենոմենալ հոտի զգացողություն՝ Գրենույը, այնուամենայնիվ (կամ ինչ-որ պատճառով), չուներ իր սեփական հոտը, ինչի պատճառով շատ խնամակալներ հրաժարվում էին նրանից։ Ի վերջո նրան հանձնեցին Սեն Մերի վանքի խնամակալությանը։ Այդ նպատակով նրան հանձնեցին Սեն-Դենի փողոցում բնակվող ծծմայր Ժաննա Բյուսին` շաբաթական 3 ֆրանկ վարձավճարով։ Այնուամենայնիվ, մի քանի շաբաթ անց Ժաննա Բյուսին հայտնվեց վանքի դարպասների մոտ և ասաց Տեր Թերիերին (50 տարեկան վանական), որ նա այլևս մտադրություն չունի պահել Գրունեյին, քանի որ երեխան հոտ չունի։ Հայր Թերիերի և կերակրողի միջև տեղի է ունենում տհաճ երկխոսություն, որի արդյունքում Ժաննա Բյուսին հեռանում է աշխատանքից։

Երեխային վերցնելով` Թերին վրդովված էր ծծմոր դժգոհությունից և գորովվել էր նրան շնորհված երեխայի կողմից. Նա նույնիսկ սկսեց պատկերացնել իրեն այս երեխայի հայրը, կարծես նա ոչ թե վանական էր, այլ սովորական տղամարդ, ով ամուսնացել էր կնոջ հետ, ով իր որդուն էր ծնել։ Բայց հաճելի երևակայությունը ավարտվեց այն ժամանակ, երբ Ժան-Բատիստը արթնացավ. Երեխան սկսեց հոտոտել Թերիին, իսկ վերջինս սարսափահար էր, քանի որ նրան թվում էր, որ երեխան իրեն մերկացրել էր, և տեղեկացել նրա բոլոր խորագաղտնիքների մասին:

Երեխան, որը հոտ չուներ, խայտառակ կերպով հոտոտոց նրան։ Երեխան զգաց նրան և հանկարծ Թերին իրեն գարշահոտ զգաց, այնուհետև թթու ինչպես նեխած կաղամբ և չլվացած հագուստ։ Հանկարծ նա իրեն մերկ և տգեղ զգաց, կարծես նա իրենից ոչինչ չէր ներկայանում։ Այնպիսի տպավորություն էր, կարծես երեխան իրեն հոտոտեց նույնիսկ մաշկի տակով՝ ներթափանցելով ներս՝ դեպի խորքերը։ Առավել մեղմ զգացողություններ, ամենակեղտոտ մտքերը մերկանում էին այս փոքրիկ, ագահ քթի առջև, որը նույնիսկ իրական քիթ չէր, այլ միայն մի տեսակ բլրակ, ռիթմիկորեն կնճռոտված, այտուցված և փնթփնթացող փոքրիկ անցքերի նման օրգան։ Թերիերը սառնություն էր զգում։ Նա անհանգիստ էր։ Հիմա նա նույնպես քաշեց քիթը, ասես նրա առջև ինչ-որ զզվելի հոտ էր գալիս, որի հետ չէր ուզում գործ ունենալ։ Ցտեսություն հայրիկի, որդու և անուշահոտ մոր պատրանքին։ Կարծես թե կտրվել էր քնքուշ մտքերի փափուկ տապանը, որը նա պատկերացրել էր իր և այս երեխայի շուրջը։ Օտար, սառը արարածը պառկած էր նրա գրկում, թշնամական կենդանի, և եթե չլիներ ինքնատիրապետումը և բարեպաշտության զգացումը , եթե չլիներ Տերիերի բնավորության ողջամիտ կողմերը, ապա նա զզվանքի բռնկման ժամանակ կարող էր նետել մանկանը իր գրկից ինչ-որ սարդի նման։

Արդյունքում Թերիերը որոշեց ազատվել երեխայից` նրան հնարավորինս հեռու ուղարկելով, որպեսզի նա չկարողանա հասնել իրեն։ Հենց այդ պահին նա գնաց Սենտ Անտուան և երեխային հանձնեց մադամ Գայարին, ով վարձատրության դիմաց վերցնոմ էր ամեն երեխայի։

Մադամ Գայարի մոտ Գրենույն ապրեց մինչև 1747 թվականը՝ մինչև 18 տարեկան դառնալը։ Այս ընթացքում նա փրկվել է կարմրուկից, դիզենտերիայից, խոլերայից, վեց մետր խորության ջրհոր ընկնելուց և այրվելով եռացրած ջրից, որը այրեց նրա կրծքավանդակը։ Մյուս երեխանները սարսափում էին Գրենույից։ Նրան նույնիսկ փորձեցին սպանել, բայց նա փրկվեց։

Երեք տարեկանում նա սկսեց քայլել, իսկ չորս տարեկանում նա ասաց առաջին բառը՝ «ձկներ»։ Վեց տարեկանում նա գիտեր իր շրջապատի բոլոր հոտերը։ Նոտեր -Դամ -Դե -Սեկուր եկեղեցուն կից դպրոց գնալու շնորհիվ նա սովորեց գրել ու կարդալ իր անունը։

Գրենույի հոտառության զգացողությունը թույլ էր տալիս նրան գտնել ցանկացած իր։ Այդպես նա կարող էր գիշերը գնալ նկուղ կամ խորդանոց բերել իրեն անհրաժետ իրը կամ փայտը և չօգտվել լապտերից։ Մադամ Գայարը որոշել էր, որ տղան երկրորդ դեմք ունի և քանի որ նա գիտեր, որ երկերեսանի մարդիկ դժբախտություն և մահ են բերում, նա սարսափեց։

Որպեսզի ազատվի նրանից, նա տղային հանձնեց ծանոթ կաշեգործի, որի անունը Գրիմալ էր։ Նա ապրում էր Մորտելերի փողոցում և նրան անհրաժեշտ էր աշխատող ուժ։ Նրա մոտ Գրենույն աշխատեց հնազանդ և առանց բողոքի։ Մեկ տարի անց նա հիվանդացավ սիբիրախտով, բայց շուտով վերականգնվեց (սովորաբար աշխատողները մահանում էին այս հիվանդությունից)։

1753 թվականի սեպտեմբերի մեկին՝ թագավորի գահակալման մեկ տարվա առթիվ Փարիզի Արքայական կամրջի վրա հրավարություն կազմակպակերպեցին։ Հոտերի առումով այս միջոցառումը Գրենույին ուչինչ չտվեց, բայց երբ նա արդեն ուզում էր լքել միջոցառումը հանկարծ շատ մեղմ բույր զգաց։

Այդ բույրը նրան գերեց։

Հասնելով Մարե փողոցին, շրջվելով դեպի նրբանցք և անցնելով կամարի միջով, նա տեսավ մի կարմրահեր աղջկա, ով դեղնաշլոր էր մաքրում։ Հետևից մոտենալով սպանեց աղջկան, այնուհետև հանեց նրա զգեստը և վերցրեց նրանից ամբողջ բույրը։

Վերադառնալով աննկատ տուն՝ իր նկուղ, նա հասկացավ, որ նա հանճար է և իր խնդիրն է դառնալ մեծագույն պարֆյումեր։ Այդ նույն գիշեր նա սկսեց դասակարգել հոտերը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Pressedossier Patrick Süskind. Diogenes Verlag Zürich, Stand November 2012

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]