Թույոպսիս սովորական
 |
Առաջարկվում է այս և Տաքսոդիում սովորական հոդվածները միացնել իրար: (քննարկում) |
| Թույոպսիս սովորական | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||
| distichum (Լ.) Rich
|
Թույոպսիս սովորական (լատին․՝ Thujopsis distichum), նոճազգիների ընտանիքի, թույոպսիս ցեղի բույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տերևաթափ ծառեր են մինչև 30-45 մ բարձրությամբ և 90-150 սմ հաստության բնով։ Ծեր բույսերի սաղարթը ցրված է, լայն-կլորավուն գագաթով, իսկ երիտասարդներինը՝ բրգաձև։ Կեղևը գորշակարմրավուն է։ Փշատերևները փափուկ են, տափակ, գծանշտարաձև, սանրանման, 1,2-1,8 սմ երկարությամբ և 1,5 մմ լայնությամբ, ուղիղ կամ թեթևակի կորացած, բաց կանաչավուն։ Փշատերևներն ամեն տարի թափվում են, կարճացած ընձյուղի հետ միասին։ Արական հասկիկներն ունեն 10-12 սմ երկարություն և 3-5 սմ լայնություն։ Կոները հակառակ-ձվաձև են կամ համարյա կլորավուն, հասունանում են մեկ տարվա ընթացքում։ Աճում է ճահճուտներում և գետերի հովիտներում, որի հետևանքով կոչվում է նաև «ճահճային նոճի»։ Չափազանց լուսասեր ծառատեսակ է։ Աճում է շատ արագ։ Խոնավասեր է։ ճողում կրային միացությունների առկայությունը վատ է տանում։ Արմատային համակարգը հզոր է՝ հողի երես դուրս եկող բարձր, կոնուսաձև ելուստներով, որոնք արմատներին օդ են մատակարարում այն ժամանակ, երբ հողը երկար ժամանակ ծածկված է ջրով։ Դիմանում է մինչև -30 °C կարճատև սառնամանիքներին։ Ապրում է 500 -600 տարի։ Առանձին ծառեր ապրում են մինչև 3000-6000 տարի։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծագում է Հյուսիսային Ամերիկայի հարավարևելյան մասից, որտեղ տարածված է Լոփզիանա, Տեխաս, Սրկանզաս, Կարոլինա, Մերիլենդ և Ֆլորիդա նահանգներում։
Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աչքի է ընկնում դեկորատիվ չափազանց բարձր արժանիքներով։ Հատկապես գեղեցիկ է ցանցառ և թափանցիկ սաղարթը։ Պիտանի է որպես սոլիտեր։ Աշնանը շատերևները թափվելուց առաջ չափազանց գեղեցիկ ոսկե-դեղին գունավորում են ստանում։ Էկոլոգիական խումբը՝ V: Մշակության հավանական շրջանները 7,9-10, 19-20[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (78)։