Թոնդրակ (Մանազկերտի գավառ)
| Ավան | ||
|---|---|---|
| Թոնդրակ | ||
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
| Վիլայեթ | Բիթլիսի վիլայեթ | |
| Գավառակ | Մանազկերտի գավառակ | |
| Այլ անվանումներ | Թանդրլի, Թանդևրլու, Թանդուրեկ, Թանտըրլի, Թոնդրակս, Թոնդրաս, Թոնդրուկ, Թոնդուրակ, Թոնդուրեկ, Թոնտրակ, Թոնտրակս, Թոնրակ, Թունդրակ, Թունդրաս, Թունդրասա, Թունտրաս, Տոնդուրեկ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Տեղաբնականուն | թոնդրակցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Թոնդրակ, ավան Մեծ Հայքի Տուրուբերան աշխարհի Ապահունիք գավառում, ավելի ուշ ավան կամ գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Մանազկերտի գավառակում[1]։ Գտնվում է Մանազկերտից 8-9 կմ հարավ-արևմուտք՝ Արածանիի ձախ կողմում՝ լեռնալանջի վրա։
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղում կային բնական փոսեր, որոնք բնակիչները որպես թոնիր էին օգտագործում։ Այստեղից էլ առաջացել է Թոնդրակ անվանում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թոնդրակ գյուղը 9-11-րդ դարերում մեծ է դեր է ունեցել Հայաստանի քաղաքական կյանքում։ Այստեղ են կենտրոնացել այն ժամանակների աղանդավորական շարժման մասնակիցները, որոնք գյուղի անունով կոչվեցին թոնդրակյաններ։ Շարժումը կոչվեց Թոնդրակյան շարժում։ 1051-1052 թվականներին Գրիգոր Մագիստրոսը դաժան պատժի է ենթարկում աղանդավորներին։
1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ բնակչությունը ենթարկվեց կոտորածի և տարհանման։ Դրանից հետո Թոնդրակը դարձավ անշուք բնակավայր։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
XX դարի սկզբին ուներ 50 տուն հայ և թուրք բնակիչ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թոնդրակն ուներ Ս. Հովհաննես անունով եկեղեցի։
Գրչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ս. Հովհաննես եկեղեցին հանդիսանում էր գրչության կենտրոն։ Մեզ են հասել մի քանի ձեռագրեր, որոնցից մեկը 1331 թվականի է պատկանում[2]։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Բիթլիսի նահանգ»։ Վերցված է 2015 ապրիլի 14
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 467
| ||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 199)։ 
|