Թաքյաղայայի եկեղեցի
| Թաքյաղայայի եկեղեցի | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Ադրբեջան |
| Տեղագրություն | Քելբաջարի շրջան |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Հիմնական ամսաթվերը | 13-րդ դար |
| Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
| Հիմնադրված | 13-րդ դար |
Թաքյաղայայի եկեղեցի[1], Հայ առաքելական եկեղեցի, գտնվում է Արցախի Հանրապետության, Քաշաթաղի շրջանի, Մռավի լեռնաշղթաի հարավային լանջերին, կառուցվել է 13-14-րդ դարերում։
Թաքյաղայայի եկեղեցու անունը եկել է այն բանից որ 19-րդ դարում այդ գյուղատեղիում ապրել են թաթարական այրումների ցեղեր և գյուղատեղին անվանվել է Թաքյաղայա (այծի ժայռ)։
Եկեղեցու մասին մատենագրական և վիմագրական վկայություններ չեն պահպանվել։ Այս գյուղը և հարևան գյուղը մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը, հարկատու էր Դադիվանքին։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցին միանավ բազիլիկ կառույց է, այն թաղակապ է, սակայն թաղը չի պահպանվել, արտաքին չափերն են՝ 7,46x5,58 մետր։
Կառուցված է անմշակ և կիսամշակ քարերով, կրաշաղախով։ Եկեղեցու կառուցման շինաքարը վերցրել են եկեղեցուն կից ժայռից։
Ունի ուղանկյունաձև խորան, մեկ մուտք և երկու լուսամուտ, որոնք բացվում են արևելյան ճակատից դեպի ներս։
Բարավորին քանդակված է խաչքար որը հայ միջնադարյան քանդակային արվեստի կատարյալ նմուշներից է։ Եկեղեցու որմերի պահպանված հատվածներում առկա չեն արձանագրություններ, սակայն խաչաքանդակների և գեղարվեստական առանձնահատկություններից կարելի է թվագրել 13-14-րդ դարերի կառույց։
Կառույցի հյուսիսային կողմում պահպանվել է մի գեղաքանդակ և խաչքարի բեկոր, խաչքարը ճշտորեն կրկնվում է եկեղեցու բարավորի քանդակված խաչի մոտիվները։ Եկեղեցու արևմտյան պատի մեջ կան ագուցված խաչքարեր, ինչպես նաև եկեղեցու մոտ եղած ժայռերի վրա կան խաչաքանդակներ։ Եկեղեցին գտնվում է ծովի մակերևույթից 1601 մետր բարձրության վրա։
Հարակից գերեզմանոցը ավերվել է այստեղ հաստատված մուսուլման բնակիչների կողմից, սակայն 1993 թվականի ազատագրումից հետո այստեղ հայտնաբերվել է 5-ից 6 խաչքարեր, որոնցից մեկի վրա կա հետևյալ արձանագրությունը․
|
Կանկնե[ա]լ կառո[ւ]ցաւ ս[ուր]բ նշ/ան ի բար/էխաւսութ/ի[ւն]/ Անայ/ին, որք եր/[կիրպագանէք յաղաւթ]/ - ս յիշե/ցէք, ի թուին ։ Չ․․
|
|