Էլիզաբեթ Ֆիլլիպս
| Էլիզաբեթ Ֆիլլիպս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 9, 1866[1] |
| Ծննդավայր | Macomb, Իլինոյս |
| Մահացել է | մարտի 2, 1948[1] (81 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Արլինգտոն, Վիրջինիա |
| Գերեզման | Columbia Gardens Cemetery[2] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Երկեր | The Landlord's Game? |
| Մասնագիտություն | Խաղի դիզայներ, սղագրող և գրող |
| Ծնողներ | հայր՝ James K. Magie? |
 Elizabeth Magie Վիքիպահեստում | |
Էլիզաբեթ «Լիզզի» Ջ․ Ֆիլլիպս, օրիորդ ժամանակ՝ Մեգի (անգլ.՝ Elizabeth «Lizzie» J. Phillips née Magie), ամերիկացի խաղ մշակող։ Ստեղծել է «Հողատեր» խաղը (The Landlord’s Game), որը «Մոնոպոլիայի» նախատիպն է։
Կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էլիզաբեթ Ջ․ Մագին ծնվել է 1866 թվականին Իլինոյս նահանգի Մակոմբ քաղաքում, թերթի հրատարակիչ և աբիոլիստ Ջեյմս Կ․ Մագիի ընտանիքում, ով ուղեկցում էր Աբրահամ Լինքոլնին, երբ նա 1850-ականների վերջին Սթիվեն Դուգլասի հետ ճանապարհորդում էր Իլինոյսի շրջակայքում։ Հայրը Լիզին ծանոթացրեց տնտեսագետ Հենրի Ջորջի գործերին, մասնավորապես «Առաջընթաց և աղքատություն» գիրքին, որից հետո Մագին դարձավ հարկային այն համակարգի ջավագովը, որն այն ժամանակ կոչվում էր միահարկային(ջորջիզմ)։ 1880-ականների սկզբին նա աշխատել է որպես ստենոգրաֆ։ Նա նաև գրող, կատակերգու, դերասանուհի, ֆեմինիստ և ինժեներ էր։ 1800-ականների վերջին Մեգին արտոնագիր ստացավ իր գյուտի համար, որն ավելի հեշտացրեց գրամեքենաների մշակման գործընթացը՝ թույլ տալով, որ թուղթը ավելի հեշտ անցնի։ Երբ նրա գյուտը արվեց, արտոնագրեր ունեցող կանանց թիվը մեկ տոկոսից պակաս էր։ Այն փաստը, որ նա ընդամենը 26 տարեկան էր, նրան ավելի մեծ վարկանիշ տվեց հասակակիցների շրջանում։ Նա նաև 1900-ականների սկզբին կարճ ժամանակ աշխատել է որպես լրագրող։ Մագիի ամենահիշարժան փախուստներից մեկն այն էր, երբ նա փորձեց աճուրդի հանել իրեն որպես «երիտասարդ կին ամերիկացի ստրուկ»՝ լրացուցիչ գումար վաստակելու համար։ Մագիի հրապարակած գովազդը դարձավ քաղաքի խոսակցության գլխավոր թեման։ Այն արագորեն տարածվեց ամբողջ երկրում լուրերի և բամբասանքների միջոցով։ Մագին հանեց սեքսուալ, անկեղծ ֆեմինիստի անուն[3]։ 1910 թվականին՝ 44 տարեկան հասակում, նա ամուսնացավ Ալբերտ Ուոլաս Ֆիլիպսի հետ։
1936 թվականին վաշինգտոնյան թերթում տպվել է Մեգիի հետ հարցազրույցը, որում նա որոշ չափով քննադատել է Parker Brothers-ը, որից հետո ընկերությունը համաձայնել է հրապարակել նրա ևս երկու խաղ։
Parker Brothers-ը թողարկել է Մեգիի ստեղծած վերջին խաղերը՝ «Մեծ վաճառքի օր» (Bargain Day) և «Թագավորի մարդիկ» (King’s Men) 1937 թվականին, ինչպես նաև «Մենաշնորհ»-ի երրորդ տարբերակը՝ 1939 թվականին։ «Մեծ վաճառքի օր» խաղում գնորդները մրցում են միմյանց հետ՝ գնումներ կատարելով հանրախանութում, «Թագավորի մարդիկ» խաղը վերացական ռազմավարական է։ Parker Brothers-ի հրապարակած «Հողատեր» խաղի օրինակները քիչ են պահպանվել, բայց «Մեծ վաճառքի օր» և «Թագավորի մարդիկ» պակաս հազվագյուտ են։
Մեգին վախճանվել է 1948 թվականին, Վիրջինիայի Արլինգթոն քաղաքում։
Մոնոպոլիայի ստեղծումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեգին առաջին անգամ հորինեց մի խաղ, որը հայտնի է որպես հողատեր, որը հայտնի դարձավ իր ընկերների շրջանում Մերիլենդի Բրենթուվ քաղաքում բնակվելու ժամանակ։ Իր կյանքի այս ժամանակահատվածում Մեգին առաջին անգամ փորձեց արտոնագրել իր խաղատախտակի խաղը `1903-ի մարտի 23-ը։ Մեգին կապվեց ԱՄՆ արտոնագրերի և ապրանքային նշանների գրասենյակի հետ։ Այս խաղը ստեղծվել է ցույց տալու համար, թե ինչ անցանկալի տնտեսական հետևանքներ է բերում հողի մենաշնորհը և ինչպես է հողի հարկը օգնում դրանց հաղթահարմանը։ 1904-ի հունվարի 5-ին Մեգին արտոնագիր է ստացել ԱՄՆ համարով։ Արտոնագիր 748,626:1906-ին տեղափոխվել է Չիկագո։ Նույն թվականին նա և վրացական համայնքի անդամներ ստեղծեցին «Էկոնոմիկ խաղ» ընկերությունը ՝ հրապարակելու հողատերերի առաջին տարբերակը։ 1910-ին Մեգին ամուսնացավ Ալբերտ Ֆիլիպսի հետ, Պարկեր եղբայրները հրապարակեցին իր հումորային խաղախաղը ՝ «Դատարանի իմիտացիա» (Mock Trial):
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Walsh, Tim The Playmakers: Amazing Origins of Timeless Toys. — Keys Publishing, 2004. — ISBN 0-9646973-4-3
- Sadowski, David, as "Clarence B. Darwin" Passing Go: Early Monopoly, 1933-37. — Folkopoly Press, 2006.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 MAK (польск.)
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ Pilon, Mary. «6 Facts About Lizzie Magie: Monopoly's Lost Female Inventor». Biography (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 19-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Lizzie Magie’s commentary on The Landlords' Game, as it appeared in «The Single Tax Review» of autumn 1902.
- The story of Lizzie Magie and Parker Brothers
- The Straight Dope: Monopoly’s Anti-Capitalist Origins