Զելով

Զելով
Բնակավայր
	Զելով
	գերմ.՝ Seelow
	Զինանշան
Երկիր	Գերմանիա
Մակերես	42,73 կմ²
ԲԾՄ	52 մետր
Բնակչություն	▲5628 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2022)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	03346
Փոստային դասիչ	15306
Պաշտոնական կայք	seelow.de(գերմ.)
	Զելով (Գերմանիա)
	Զելով (Գերմանիա)
	Զելով Վիքիպահեստում

Զելով (գերմ.՝ Seelow, [ˈzeːloː], երբեմն հանդիպում է Զեելով գրառումը), քաղաք Գերմանիայում, Բրանդենբուրգի տարածքում։

Մտնում է Մերկիշ Օդեռլենդի շրջանի կազմի մեջ։ Գտնվում է Զեելով–Լանդի ենթակայության տակ։ Բնակչությունը 5540 մարդ է (2010 թվականի դեկտեմբերի 31–ի տվյալներով)^[2]։ Զբաղեցնում է 25,28 կմ² տարածք։ Պաշտոնական կոդը՝ 12 0 64 448։

Աշխարհագրական դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զելովը գտնվում է Օդերի արևմտյան ափին, նրա միջով է անցնում Ախեն–Կյոնիգսբերգ նախկին կայսերական ճանապարհը։ Հեռավորությունը մինչև Բեռլին 70 կիլոմետր է, իսկ մինչև լեհական սահման՝ 20 կմ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1252 թվականին գերմ.՝ "Villa Zelou" գյուղը մտավ Մագդեբուրգյան արքեպիսկոպոսության կազմի մեջ։

1630, 1788 և 1809 թվականներին քաղաքում խոշոր հրդեհներ էին։

1945 թվականի ապրիլին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից որոշ ժամանակ առաջ, տեղի ունեցավ խոշոր ճակատամարտ Կարմիր Բանակի և գերմանական վերմախտի միջև՝ Ճակատամարտ Զեելովյան բարձունքների համար։ Այն ավարտվեց նրանով, որ խորհրդային զորքերը ճանապարհ բացեցին դեպի Բեռլին։ Մարտական գործողությունների և դրանց հետևող հրդեհների պատճառով քաղաքը լիովին քանդվել էր, հատկապես՝ 1945 թվականի ապրիլի 17–ի ավիահարվածից հետո։

1950–ից մինչև 1993 թվականը Զելովը համանուն՝ Զելով շրջանի կենտրոնն էր։

Տարեթիվ	Բնակչություն
2005	5896
2010	5575

Դրոշ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի դրոշը մեծ կտոր է, որ բաժանված է 1։3։1 համամասնությամբ՝ երկնագույն-սպիտակ-երկնագույն համապատասխանաբար, կենտրոնում՝ զինանշանը։

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մշակույթ և տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորհրդային զինվորներին նվիրված հուշարձան

Զեելովյան բարձունքների թանգարանը (գերմ.՝ Seelower Höhen)՝ Լև Կերբելի ճարտարապետական աշխատանքներով։

Հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մշակութային գործիչ Բեն Վագինի նախաձեռնությամբ 1991 թվականին զելովյան Ֆրիդենսվալդում (գերմ.՝ Friedenswald) տեղադրվեցին 13 արձաններ, որ խորհրդանշում էին «միասնական Եվրոպայի կառուցումը»։
Ֆաշիզմի զոհերի հիշատակին նվիրված կոթող՝ կանգնեցված 1968 (կամ, ըստ այլ տվյալների՝ 1972) թվականին։

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արժանի է հիշատակման տեսական դասական կիրհան՝ կառուցված 1830 —1832 թվականներին Կարլ Ֆրիդրիխ Շինկելի նախագծով։

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զելովում է գտնվում ավտոմոբիլային մայրուղի, որտեղ ակցնացվում են Եվրոպայի առաջնության տարբեր մրցաշարեր։ Կազմակերպում է տեղական ավտոակումբը (գերմ.՝ Motorsportclub MC Seelow)։ Քաղաքում կա նաև գուտբոլի երկու դաշտ՝ օգտագործվող տեղական ֆուտբոլային թիմերի կողմից։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զելովը միակ քաղաքն է ողջ Բրանդենբուրգի տարածքում, որտեղ արդյունաբերական նպատակներով (1990 թվականի սկսած) պանիր է արտադրվում։ Դեռ անցած դարից մշակվել են հատուկ բաղադրատոմսեր և բացի դրանցից՝ արտադրվում էր հատուկ տեսակի «Blue Master» պանիրը։ Սակայն 2000 թվականին ընկերության ղեկավարը որոշեց տեղափոխել արտադրությունը Ֆալկենհայն, և Զելովը զրկվեց իր առանց այն էլ քիչ տեսարժան վայրերից ևս մեկից։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Seelow կայարանը գտնվում է Էբերսվալդե–Ֆրանկֆուրտ ճյուղերից մեկի վրա։ Seelow-Gusow կայարանը գտնվում է հարակից վայրում՝ Գուզով Պլատկովում՝ նախկին պրուսական Արևելյան մայրուղու վրա։

Զելովում են հայտնվում № 1 и 167 պետական նշանակության մայրուղիները։