Եյ Բոնի
| Եյ Բոնի | |
| |
| Կուսակցություն՝ | անկախ քաղաքական գործիչ |
|---|---|
| Կրթություն՝ | University of Abomey-Calavi?, Փարիզ Դոֆին համալսարան, Օռլեանի համալսարան և Շեյխ Անտա Դիոպի համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ և բանկիր |
| Դավանանք | ավետարանչականություն |
| Ծննդյան օր | հուլիսի 1, 1952[1][2][3] (70 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Tchaourou, Borgou Department, Բենին |
| Քաղաքացիություն |  Բենին
|
| Ամուսին | Chantal Yayi? |
| Պարգևներ |
 ,  ,  ,  ,  ,  ,  ,  և  |
Թոմ Եյ Բոնի (ֆր.՝ Thomas Yayi Boni, հուլիսի 1, 1952[1][2][3], Tchaourou, Borgou Department, Բենին), 2006 թվականի ապրիլի 6-ից մինչև 2016 թվականի ապրիլի 6-ը եղել է Բենինի նախագահը։ Աֆրիկյան միության նախագահը 2012 թվականի հունվարի 29-ից մինչև 2013 թվականի հունվարի 27-ը[4][5]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոնին ծնվել է Չաուրու քաղաքում՝ Դագոմեի ֆրանսիական գաղութում։ Նա կրթություն է ստացել Պարակուի դեպարտամենտի մայրաքաղաքում, այնուհետև ուսանել Բենինի ազգային համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետում։ Նա ուսումնասիրել է բանկային գործ Դակարի (Սենեգալ), ապա տնտեսության և քաղաքականության Օռլեանի համալսարանում, որտեղ նա պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն[5][6]։
Բոնին, լինելով մահմեդական ընտանիքից[7], հետևել է բողոքականությանը[5]։ Նա ունի հինգ երեխա, որոնցից երեքը Բենինի վարչակազմում պաշտոններ են զբաղեցնում[5]։
Բանկային գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոնին 1980-1988 թվականներին աշխատել է Արևմտյան Աֆրիկայի պետությունների Կենտրոնական բանկում՝ դառնալով տնօրենի տեղակալ Դակար քաղաքում տեղակայված կենտրոնակայանում։ 1988 թվականին նա դարձել է Արևմտյան Աֆրիկայի Դակար քաղաքի մասնագիտական զարգացման բանկային հետազոտությունների կենտրոնի փոխտնօրեն։ 1992 թվականից մինչև 1994 թվականն աշխատել է նախագահ Բենին Նիսեֆոր Սոգլոյի աշխատասենյակում, որը պատասխանատու է դրամավարկային և բանկային քաղաքականության համար։ Վերջապես, 1994 թվականին նա նշանակվել է արևմտաաֆրիկյան զարգացման բանկի նախագահ[6], որի աշխատանքի համար նա արժանացել է Ֆրանսիայի Հանրապետության արժանիքների ազգային շքանշանի։
Պետական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2006 թվականի մարտի 5-ին կայացած նախագահական ընտրությունների առաջին փուլում Բոնին ստացել է ձայների 32 տոկոսը։ Ադրիեն Հունգբեջին կուսակցությունից դուրս է եկել Ժողովրդավարական թարմացման համար, ստացել է 25 տոկոս, զբաղեցնելով երկրորդ տեղը։ Մարտի 19-ին կայացած ընտրությունների երկրորդ փուլում Բոնին հաղթել է՝ հավաքելով ընտրողների ձայների 75 տոկոսը[6]։ 2011 թվականին առաջին փուլում վերընտրվել էստանալով ձայների 54 տոկոսը[5]։
Մահափորձեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախագահի աշխատակազմի մամուլի ծառայության հայտարարության համաձայն 2007 թվականի մարտի 15-ին Բոնին ողջ է մնացել իր վրա կատարված մահափորձից հետո։ Բոնիի վրա հարձակվել են Իքեմոն գյուղից ոչ հեռու գտնվող վայրում, երբ 2007 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում Ուեսե քաղաքում ընտրարշավից հետո հանրահավաքից վերադառնալիս է եղել։ Հարձակվողները փակել են ճանապարհը, կրակել են այն ավտոմեքենայի վրա, որտեղ պետք է լիներ նախագահը, սակայն Բոնին այդ օրը այլ մեքենայում էր գտնվում։ Մի քանի մարտիկներ վիրավորվել են փոխհրաձգության ընթացքում[8]։
2012 թվականին հայտարարվել էր նախագահի դեմ մահափորձի (թունավորման) մասին, որում մեղադրվում էր նախընտրական արշավի նախկին մտերիմ դաշնակից և հովանավոր Բոնի-Պատրիս Թալոնը։ Ձերբակալվել են մի քանի մարդ, սակայն հետագայում բոլոր մեղադրյալները ստացել են նախագահական ներում[9]։
Իմպիչմենտի փորձ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2010 թվականի օգոստոսին Բոնին փորձել էր իմպիչմենտ հայտարարել, սակայն ընդդիմության անհրաժեշտ թվով ձայներ հավաքել չհաջողվեց։ Նախագահին պաշտոնանկ անելու փորձը տեղի է ունեցել ֆինանսական բուրգի սկզբունքով գործող «ICC Services» միկրոֆինանսական կազմակերպության սնանկացման ֆոնին, երբ միջոցներից զրկվել է մոտ 100 հազար մարդ։ Ընդդիմությունը նախագահին մեղադրել է այն բանում, որ կառավարությունը աչք է փակել «ICC Services»-ի գործունեության վրա, իսկ ընկերության ղեկավարությունը մոտիկից ծանոթ է եղել որոշ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ[9]։
Միջնորդություն Բուրկինա Ֆասոյում 2015 թվականի հեղաշրջման ժամանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Բոնին Սենեգալի նախագահ Մակի Սալլի հետ համատեղ հանդիպում է ունեցել հեղաշրջման առաջնորդ Ժիլբեր Դյենդրեի հետ[10]։ Այդ հանդիպման արդյունքում նա հայտարարել է, որ Բուրկինա Ֆասոյում աշխատանքը կվերսկսի անցումային շրջանի կառավարությունը՝ Միշել Կաֆանդոյի գլխավորությամբ[11][12]։
2016 թվականից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2021 թվականի սեպտեմբերին Պատրիս Թալոնը և Թոմաս Բոնի Յայը ՝ մտերիմ թշնամիներ դարձած քաղաքական դաշնակիցները, հանդիպեցին Կոտոնուի Մարինա պալատում։ Այս դեմ առ դեմ հանդիպման ընթացքում Թոմաս Բոնի Յայը Պատրիս Թալոնին ներկայացրեց մի շարք առաջարկություններ և խնդրանքներ, որոնք վերաբերում էին մասնավորապես «քաղբանտարկյալների» ազատ արձակմանը[13]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 2,0 2,1 Roglo — 1997. — ed. size: 8549233
- ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ Президент Бенина возглавил Африканский союз
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Яйи, Тома Бони — ТАСС
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Яйи Бони - президент Бенина
- ↑ Новый президент Бенина — Яйи Бони (անգլ.)
- ↑ «Стрельба по президентскому конвою и неудавшееся покушение на Яйи Бони» Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine. — 16 марта 2007(անգլ.)
- ↑ 9,0 9,1 Кусов Виталий։ «Бони Яи Тома: президент Бенина, биография и правление»։ Правители Африки: XXI век (ռուսերեն)։ Վերցված է 2018-07-20
- ↑ В Буркина-Фасо посредники предложили путчистам вернуть на должность смещенного президента Archived 2015-09-23 at the Wayback Machine. — Новости@Mail.ru, 19 сентября 2015
- ↑ Буркина-Фасо вернется к гражданскому правлению после военного переворота Archived 2015-09-23 at the Wayback Machine. — Новости@Mail.ru, 19 сентября 2015
- ↑ Президент Бенина объявил о возвращении свергнутого правительства Буркина-Фасо — Lenta.ru, 20 сентября 2015
- ↑ Exclusif – Bénin : au cœur du tête-à-tête entre Patrice Talon et Thomas Boni Yayi — Jeune Afrique, 22-09-2021
| ||||||||||||
