մասնատիրական տնտեսություն հին և միջնադարյան Հայաստանում։ Սկզբնապես ունեցել է «ձեռքով ստեղծված» (ձեռակերտ) իմաստը։ Դաստակերտ են կոչվել թագավորների կամ իշխանների հիմնած քաղաքները, գյուղերը, ավանները, այգիները ևն։ Դաստակերտները որպես տնտ․ միավոր պատկանել են թագավորներին, նախարարներին, ազատներին, քաղաքներին, գյուղերին, բերդերին, տաճարներին ևն։ Թագավորական Դաստակերտների միջին մասում բնակվել են մշակները, որոնք ունեցել են իրենց հողաբաժինը, «երդը», պատկանել են դաստակերտին։ Նրանց բնակավայրերի շուրջը եղել են պարտեզներ, այգիներ, վարելադաշտեր։ Դաստակերտի բարձրադիր մասում է կառուցվել թագավորի կամ նախարարի ապարանքը։ Դաստակերտները ըստ տարածքի ունեցել են տարբեր տնտ․ նշանակություն։ Մեկում կարող էր գերակշռել հացաբույսերի մշակությունը, մյուսում՝ այգեգործությունը, անասնապահությունը ևն։ Հայ մատենագրության մեջ Դաստակերտ բառը երբեմն օգտագործվել է նաև փոխաբերական իմաստով (օրինակ, Հայաստանը կոչվել է Դաստակերտ)։ Ձգտելով տալ առավել սպառիչ բացատրություն «Դաստակերտ» տերմինի բոլոր առումներին՝ Ա․ Փերիխանյանը այն սահմանում է որպես իրավազոր հռչակված տիրույթ կամ անձ (Периханян А․ Г․, Сасанидский судебник, 1973, с․ 458–59)։
Բնակելի համակառույց հողամասով։ Անցյալում տարբերվել են իշխանական-կալվածատիրական ն գյուղացիական դաստակերտներ։ Բազմաթիվ ավերակներ ցույց են տալիս, որ դրանք եղել են ամրափակ դղյակներ։ Դղյակն իր բարեկարգ շրջապատով հավանաբար նույնպես կոչվել է դաստակերտ։ Գյուղացիների դաստակերտները սակավաթիվ են եղել, բանի որ հայկ․ գյուղերը, մանավանդ լեռնայինները, չափազանց խիտ են կառուցապատվել։ Դաստակերտի համակառույցը ցանկապատվել է։ Համակառույցի մեջ մտել են ինչպես բնակելի, այնպես էլ տնտ․ շինությունները։ Դաստակերտները գյուղերում տարածվել են հատկապես XIX–XX դդ․ և ունեցել տեղանքին համապատասխան դասավորություն։ Կանոնավոր կառուցապատում են ունեցել XIX դ․ 2-րդ կեսի ն XX դ․ սկզբի քաղաքներն ու ավանները։ Բարեկարգ, ինքնատիպ ու հարուստ ճարտարապետությամբ դաստակերտներով աչքի է ընկել հատկապես Գորիսը։
Հակոբյան Ս․ Ե․, Հայ գյուղացիության պատմություն, հ․ 1, Ե․, 1957, Էջ 238–46։
Саркисян Г․ X․, О двух значениях термина дастакерт в ранних армянских источниках, в сб․։ Эллинистический Ближний Восток, Византия и Иран, М․, 1967․
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 296)։
Սա բազմիմաստ կամ համանուն եզրի տարբեր իմաստներով և կիրառումներով Հայերեն Վիքիպեդիայում առկա հոդվածների ցանկ է։ Ընտրեք ձեր որոնած իմաստը կամ կիրառումը ցանկից, իսկ հոդվածի բացակայության դեպքում կարող եք ավելացնել այն՝ հետևելով համապատասխան կանոններին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դաստակերտ (այլ կիրառումներ)
