Գոլֆի գնդակ (Լիխտենշտայնի նկար)
 | |
|---|---|
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ռոյ Լիխտենշտայն |
| տարի | 1962 |
| ստեղծման երկիր |  ԱՄՆ |
| ուղղություն | փոփ արտ |
| հավաքածու | անհայտ |
Ծանոթագրություններ | |
«Գոլֆի գնդակ» (անգլ.՝ Golf Ball), ամերիկացի նկարիչ Ռոյ Լիխտենշտայնի նկարը՝ ստեղծված 1962 թվականին փոփ արտ ոճով։ Նկարված է յուղաներկով, կտավի վրա։ Պատկերված է «առանձին գունդ՝ նախշավոր, տարբեր ուղղություններ ունեցող կիսաշրջանաձև փոսիկներով»[1]։ Նկարը հաճախ զուգորդվում է Պիտ Մոնդրիանի սև ու սպիտակ աշխատանքների հետ։ «Գոլֆի գնդակ» նկարը ներկայացվել է Լիխտենշտայնի առաջին անհատական ցուցադրության ժամանակ և որոշիչ նշանակություն է ունեցել փոփ արտի նրա վաղ զուգորդումների համար։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1962 թվականի փետրվարին Նյու Յորքի Լեո Կաստելլիի պատկերասրահում Ռոյ Լիխտենշտայնի առաջին անհատական ցուցահանդեսի բոլոր տոմսերը վաճառվել էին դեռևս մինչև բացումը[2]։ «Գոլֆի գնդակ» ներկայացվել է նկարչի մյուս նկարների շարքում[3]։ Ավելի ուշ Լիխտենշտայնը ներառել է այն և իր այլ աշխատանքներ՝ 1972 թվականի «Նատյուրմորտ ոսկե ձկնիկով և գոլֆի գնդակի նկարով» (անգլ.՝ Still Life with Goldfish Bowl) և 1979 թվականի «Ձգտում բարոկկոյին» (անգլ.՝ Go for Baroque)[4]։ «Գոլֆի գնդակ» նկարը աբստրակցիոնիզմի և ֆիգուրտիվիզմի համատեղման նորամուծության օրինակ է ծառայում[5]։ Այս նկարում աբստրակցիոնիզմը ի հայտ է գալիս եռաչափության, լուսաստվերի և ռելիեֆի բացառման եղանակով[6]։
Սև ու սպիտակ գույների կիրառումը Լիխտենշտայնի կողմից հավանաբար կրել է 1940-ական և 1950-ական թվականներին Վիլլեմ դե Կունինգի, Ֆրանց Կլայնի և Ռոբերտ Միզերվելի աշխատանքների ազդեցությունը։ Առավել հավանական է, որ «Գոլֆի գնդակը» հղում է Պիտ Մոնդրիանի 1917 թվականի «Կոմպոզիցիա սև ու սպիտակով» (անգլ.՝ Composition in Black and White) նկարին[7]։ Մեկ այլ տարբերակով Լիխտենշտայնի նկարը կարող է հղում ծառայել Մոնդրիանի մեկ այլ աշխատանքի՝ 1915 թվականի «Կոմպոզիցիա № 10» նկարին[8]։ Այդ նկարչի աշխատանքները հաճախ են լրացուցիչ աղբյուր ծառայել Լիխտենշտայնի համար իր աշխատանքներն ստեղծելիս՝ որպես 1960-ական թվականներին գովազդվող երևույթներ[7]։ Ինքը հեղինակը Մոնդրիանին անվանել է ոգեշնչման աղբյուր իր «Պլյուս և մինուս» նկարի համար[9]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1962 թվականին Լիխտենշտայնն ստեղծել է մի քանի աշխատանքներ, որոնցում նա պատկերել է «…նախշավոր մակերևույթի կրկնվող օրինաչափություն…»[10]։ «Գոլֆի գնդակ» նկարը գոլֆի գնդակի պատկերումն է Մոնդրիանի սև ու սպիտակ աղեղների շարքի կիրառմամբ, որը նախատեսված է ցուցադրելու առարկայի եռաչափությունը։ Այնուամենայնիվ չեզոք ֆոնը մանիպուլյացիայի է ենթարկում պատկերը և նվազեցնում է ծավալի բնութագրումը՝ զրկելով դիտողին նրա հեռապատկերից[11]։ Այդ կերպ նկարը ներկայանում է որպես «աբստրակտ նշանների ամբողջություն»[5]։ Ինքը Լիխտենշտայնը նկարագրել է իր աշխատանքը որպես «հակաթեզիս նրան, ինչը համարվել է «գեղարվեստական» իմաստ ունեցող իրենում հեռանկարների բացակայության պատճառով»[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Lippard, Lucy R. New York Pop // Pop Art. — third printing. — Greenwood Publishing Group, 1970. — С. 125.
- ↑ Tomkins, Calvin Roy Lichtenstein: Mural With Blue Brushstroke. — Harry N. Abrams, Inc.[en], 1988. — С. 25. — ISBN 0-8109-2356-4
- ↑ Focus: The Major Artists // Pop Art: A Critical History / Madoff, Steven Henry. — University of California Press[en], 1997. — С. 198. — ISBN 0-520-21018-2
- ↑ Waldman 1993, Still Lifes: 1972–76, pp. 206–7, 216–7
- ↑ 5,0 5,1 Mercurio, Gianni Roy Lichtenstein: Meditations 0n Art. — SKIRA, 2010. — С. 60. — ISBN 978-88-572-0460-4
- ↑ Mercurio, Gianni Roy Lichtenstein: Meditations 0n Art. — SKIRA, 2010. — С. 61. — ISBN 978-88-572-0460-4
- ↑ 7,0 7,1 Waldman 1993, Cliches into Icons: Early Pop Pictures, p. 29-31 "Lichtenstein’s dramatic use of black and white is also a feature of subsequent paintings such as Golf Ball, 1962 …
- ↑ Hendrickson 1993, The Pictures That Lichtenstein made Famous, or The Pictures that Made Lichtenstein Famous, pp. 25–26
- ↑ 9,0 9,1 Lichtenstein, Roy A Review of My Work Since 1961—A Slide Presentation // Roy Lichtenstein: October Files / Bader, Graham. — MIT Press, 2009. — С. 60. — ISBN 978-0-262-51231-2
- ↑ Hendrickson1993, The Pictures That Lichtenstein made Famous, or The Pictures that Made Lichtenstein Famous, p. 46
- ↑ Waldman, Diane Roy Lichtenstein. — The Solomon R. Guggenheim Foundation, 1969. — С. 15.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Waldman, Diane Roy Lichtenstein. — Музей Соломона Гуггенхейма, 1993. — ISBN 0892071087
- Hendrickson, Janis Roy Lichtenstein. — Benedikt Taschen[en], 1993. — ISBN 3822896330