Գազ կիսալուսնաձև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գազ կիսալուսնաձև
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Բակլածաղկավորներ (Fabales)
Ընտանիք Բակլազգիներ (Fabaceae)
Ենթաընտանիք Բակլայիններ (Faboideae)
Տրիբա Galegeae
Ցեղ Գազ (Astragalus)
Տեսակ Գազ կիսալուսնաձև (A. lunatus)
Միջազգային անվանում
Astragalus lunatus

Գազ կիսալուսնաձև (լատին․՝ Astragalus lunatus), լոբազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկծայր մազիկներով ծածկված բազմամյա բույս է։ Ցողունները ճյուղավորված են, մինչև 60 սմ բարձրությամբ։ Տերևիկները 9-15-ական զույգ են, 5-13 մմ երկարությամբ, 1,5-2,5 մմ լայնությամբ։ Ծաղկաբույլը խիտ է, ծաղկելիս նոսրացող։ Պսակը կարմիր է։ Ունդերը կախվող են, երկարավուն-գծային, խիտ թավամազ, ուղիղ կամ թեթևակի աղեղնաձև կորացած՝ աննկատելի երկար և թավամազ կտուցի անցնող[1]։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանդիպում է Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Վանաձորի շրջակայք)։ Աճում է նաև Դաղստանում և Իրանում (լեռնագագաթ՝ Էլբուրս)[1]։

Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակրդակից 1400 մ բարձրության վրա, խճաքարոտ լանջերին, ժայռերի միջև։ Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հունիս-հուլիսին[1]։

Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայտնի է ընդամենը մեկ պոպուլյացիա։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Աճում է ինտենսիվ տնտեսական գործունեության գոտում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։

Պահպանություն չի իրականացվում[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.