Բուպիվակային
![]() | |
Նույնացուցիչներ | |
CAS համար | 38396-39-3 |
PubChem CID | 2474 |
DrugBank | 00297 |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.048.993 ![]() |
Բուպիվակային վաճառվում է Մարկաին և այլ ապրանքանշային անվանումով, դեղորայք, որը կիրառվում է որոշակի դաշտում զգայունությունը իջեցնելու նպատակով[1]։ Այն ներարկվում է տվյալ տարածքը նյարդավորող նյարդի շուրջ կամ էպիդուրալ տարածությունում[1]։ Ազդեցությունը երկարաձգելու նպատակով այն կիրառվում է փոքր քանակի էպինեֆրինի հետ[1]։ Սովորաբար այն սկսում է ազդել 15 րոպե անց և ազդեցությունը տևում է 2-ից 8 ժամ[1][2]։
Հնարավոր կողմնակի ազդեցություններից են քնկոտությունը, մկանային ցնցումը, զնգոցն ականջներում, տեսողության փոփոխությունները, ցածր զարկերակային ճնշումն և անկանոն սրտային ռիթմը[1]։ Կա անհանգստություն, որ դեղի ներհոդային ներարկման դեպքում կարող են առաջանալ խնդիրներ կապված աճառների հետ[1]։ Կոնցենտրացված Բուպիվակայինը խորհուրդ չի տրվում կիրառել էպիդուրալ անզգայացման համար։ Էպիդուրալ․անզգայացումը կարող է նաև երկարաձգել ծննդաբերական գործընթացը[1]։ Այն ամիդային խմբի տեղային անզգայացնող է[1]։
Բուպիվակայինը հայտնգործվել է 1957 թվականին[3]։ Այն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գլխավոր դեղերի, առողջապահական համակարգում անհրաժեշտ ամենաարդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոցների ցանկում է[4]։ Բուպիվակայինը դուրս է գրվում որպես ջեներիկ դեղամիջոց և այդքան էլ թանկարժեք չէ[1][5]։ Առևտրային գինն աշխարհում կազմում է 2.10 ամերիկյան դոլլար[6]։
Բժշկական կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինն օգտագործվում է տեղային ինֆիլտրացիայի, ծայրամասային նյարդային պաշարման, համակարգային նյարդային պաշարման, էպիդուրալ և կաուդալ պաշարման համար։ Համակարգային ներծծումն ու ազդեցությունն երկարաձգելու համար այն սովորաբար կիրառվում է էպինեֆրինի հետ համակցված։ 0.75% բաղադրությամբ (առավել կոնցենտրացված ձև) կիրառվում է ռետրոբուլբար պաշարման համար[7]։ Այն ծննդաբերական գործընթացում էպիդուրալ անէսթեզիայի համար ամենահաճախ կիրառվող տեղային անէսթետիկն է։ Կիրառվում է նաև հետվիրահատական ցավազրկաման նպատակով[8]։ Բուպիվակայինի լիպոսոմալ ձևերը պակաս էֆֆեկտիվ են, քան սովորական լուծույթները[9][10]։
Հակացուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինը հակացուցված է այն հիվանդներին, որոնք ունեն գերզգայունություն դեղի նկատմամբ կամ ամինո-ամիդային անէսթետիկերի նկատմամբ։ Այն նաև հակացուցված է մանկաբարձական պարացերվիկալ բլոկադայի և ընդհանուր անզգայացման դեպքում (համակարգային ներծծման և դրան հետևող սրտի կանգի պատճառով)։ 0,75% կոնցենտրացված ձևն հակացուցված է ծննդաբերական գործընթացում կիրառել էպիդուրալ անզգայացման նպատակով։ Պատճառը սրտի ռեֆրակտեր կանգի հետ ասոցիացիան է։
Անցանկալի ազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համեմատ այլ տեղային անէսթետիկների, Բուպիվակայինը նկատելի կարդիոտոքսիկ է[11]։ Այնուամենայնիվ, դեղի ճիշտ նշանակման դեպքում անցանկալի ազդեցությունները հազվադեպ են։ Շատ անցանկալի էֆֆեկտներ պայմանավորված են ներարկման տեղից արագացված աբսորբցիայի, անհարգի ներերանոթային ներարկման, կամ դանդաղեցված մետաբոլիկ դեգրադացիայի պատճառով։ Ալերգիկ ռեակցիաները հազվադեպ են զարգանում[12]։
Կլինիկական կողմնակի ազդեցությունները կապված են Բուպիվակայինի համակարգային ներծծման հետ և կապված են սիրտ-անոթային և կենտրոնական նյարդային համակարգի հետ։ ԿՆՀ-ի վրա ազդեցություններն առաջանում են արյան պլազմայում ցածր կոնցենտրացիաների դեպքում։ Կորտիկալ ընկճող ուղիները ընտրողաբար ընկճվում են` բերելով նյարդային համակարգի գրգռման ախտանիշների։ Պլազմայում առավել բարձր կոնցենտրացիաների դեպքում ընկճող և դրդող ուղիները ընկճվում են և ի հայտ է գալիս ԿՆՀ-ի դեպրեսիա, նաև հնարվոր է կոմայի առաջացում։ Պլազմայում ավելի բարձր կոնցենտրացիաների դեպքում կարող են ի հայտ գալ սիրտ-անոթային աղդեցություններ, չնայած որ կարդիովասկուլյար կոլապս կարող է զարգանալ նաև ավելի ցածր կոնցենտրացիաների ժամանակ[13]։ ԿՆՀ-ի անբարենպաստ էֆֆեկտները կարող են մատնանշել սպասվելիք կարդիոտոքսիկ էֆֆեկտի մասին և պետք է հետևողաբար հսկվեն[12]։
- ԿՆՀ։ Գլխապտույտ, տագնապ, անհանգստություն, աղմուկ ականջներում, կոմա
- Սիրտանոթային։ Հիպոտենզիա, առիթմիա, բրադիկարդիա, սրտային կանգ, սրտային պաշարում[8][12]
Տոքսիկ էֆֆեկտ կարող է առաջանալ նաև սուբարախնոիդալ անզգայացման ժամանակ։ Այդ ազդեցություններից են պարէսթեզիան, պարալիզը, անմիզապահությունն և անկղապահությունը։ Երկարատև ներհոդային ներարկման դեպքում Բուպիվակայինը կարող է առաջացնել խոնդրիոլիզ[12]։
էպիդուրալ անէսթետիկը պատահաբար ներանոթային ներմուծելու դեպքում հնարավոր է մահացու ելք[14]։
Գերդոզավորման բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կենդանիների վրա կատարված փորձարկումներն[15][16] և հետագայում մարդկանց մոտ հաջողությամբ կիրառման հշվետվություններն ապացուցում են, որ ինտրալիպիդը՝ մատչելի ներերակային լիպիդային էմուլսիան, կարող է էֆֆեկտիվ լինել տեղային անէսթետիկի գերդոզավորման հետևանքով առաջացած ծանր կարդիոտքսիկությունը բուժելու համար[17]։
Հղիություն և կերակրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինը թափանցում է պլացենտայով և համարվում է C կատեգորիայի դեղորայք։ Այնուամենայնիվ, այն թույլատրվում է կիրառել մանկաբարձական անէսթեզիայի ժամանակ։ Բուպիվակայինն արտազատվում է կաթով։ Հիվանդի հետ պետք է խորհրդակցել բուպիվակայնը կամ կերակրումը դադարեցնելու հարցի վերաբերյալ[12]։
Հետարթրիոսկոպիկ ուսահոդային խոնդրիոլիզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինն ունի տոքսիկ ազդեցություն աճառների վրա և դրա ներհոդային ներարկումն կարող է առաջացնել հետարթրիոսկոպիկ ուսահոդային խոնդրիոլիզ[18]։
Ֆարմակոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆարմակոդինամիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինը կապվում է պոտենցիալ կախյալ նատրումական անցուղիների ներբջջային հատվածի հետ և պաշարում է նատրումի հոսքը դեպի նյարդային բջիջ՝ կանխելով ապաբևեռացումը։ Առանց ապաբևեռացման չի կարող լլինել ցավային ազդակի ինիցիացիա կամ հաղորդում։
Ֆարմակոկինետիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինի և այլ տեղային անէսթետիկների համակարգային ներծծման արագություը կախված է ներմուծված դեղորայքի դեղաչափից և կոնցենտրացիայից, ներմուծման ուղուց, ներարկան վայրի անոթավորումից նաև պրեպարատում էպինեֆրինի առկայությունից կամ բացակայությունից[19]։
- Ազդեցության սկիզբը (ուղին և դեղաչափումը). 1-17 րոպե
- Ազդեցության տևողությունը (ուղին և դեղաչափումը). 2-9 ժամ
- կիսատրոհման պարբերությունը. նորածիններ 8.1 ժամ, մեծահասակներ 2.7 ժամ
- Պլազմայում մաքսիմալ կոնցենտրացիային հասնելու ժամանակը (ծայրմասային, էպիդուրալ կամ պոչուկային պաշարման համար). 30-45 րոպե
- Սպիտակուցի կապում. մոտ 95%
- Մետաբոլիզմ. լյարդային
- Արտազատվում. երկամային (6% անփոփոխ)[12]
Քիմիական կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինչպես և Լիդոկաինը, Բուպիվակայինը հանդիասնում է ամինոամիդային անէսթետիկ։ Արոմատիկ գլխիկն և ածխաջրատային պոչիկը կապված են ամիդային կապով, այլ ոչ թե եթերով, ինչպես ավելի վաղ ժամանակահատվածի տեղային անէսթետիկները։ Այդ պատճառով ամինամիդային անէսթետիկներն ավելի կայուն են և հազվադեպ են առաջացնում ալերգիկ ռեակցիաներ։Ի տարբերություն Լիդոկայինի, Բուպիվակայինի (Մեպիվակային, Ռոպիվակային, Լեվոբուպիվակային) տերմինալ ամինո հատվածը գտնվում է պիպերիդինային օղակի կազմում (սրանք հայտնի են որպես պիպեխոլիլ քսիլիդին)[8]։
Արժողությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուպիվակայինը դուրս է գրվում որպես ջեներիկ դեղամիջոց և այդքան էլ թանկարժեք չէ[1][5]։ Առևտրային գինն աշխարհում կազմում է 2.10 ամերիկյան դոլլար[6]։
Հետազոտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լևոբուպիվակայինը Բուպիվակայինի երկար ազդեցությամբ և թույլ վազոդիլատացիա առաջացնող (S)-(–)-էնհանսերն է[20]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 «Bupivacaine Hydrochloride»։ The American Society of Health-System Pharmacists։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-06-30-ին։ Վերցված է Aug 1, 2015
- ↑ Whimster David Skinner (1997)։ Cambridge textbook of accident and emergency medicine։ Cambridge: Cambridge University Press։ էջ 194։ ISBN 9780521433792։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-10-05-ին
- ↑ Egan Talmage D. (2013)։ Pharmacology and physiology for anesthesia : foundations and clinical application։ Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders։ էջ 291։ ISBN 9781437716795։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-05-12-ին
- ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)»։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ 5,0 5,1 Hamilton Richart (2015)։ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition։ Jones & Bartlett Learning։ էջ 22։ ISBN 9781284057560
- ↑ 6,0 6,1 «Bupivacaine HCL»։ International Drug Price Indicator Guide։ Արխիվացված օրիգինալից մարտի 5, 2017-ին։ Վերցված է օգոստոսի 29, 2015
- ↑ Lexicomp։ «Bupivacaine (Lexi-Drugs)»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-10-ին։ Վերցված է ապրիլի 20, 2014
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Miller Ronald D. (November 2, 2006)։ Basics of Anesthesia։ Churchill Livingstone
- ↑ «Liposomal bupivacaine infiltration versus femoral nerve block for pain control in total knee arthroplasty: A systematic review and meta-analysis»։ Int J Surg 36 (Pt A): 44–55։ December 2016։ PMID 27742564։ doi:10.1016/j.ijsu.2016.10.007
- ↑ «Liposome Bupivacaine Compared to Plain Local Anesthetics to Reduce Postsurgical Pain: An Updated Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials»։ Pain Res Treat 2018: 1–10։ 2018։ PMC 6077608 ։ PMID 30112203 ։ doi:10.1155/2018/5710169
- ↑ de La Coussaye J. E., Eledjam J. J., Brugada J., Sassine A. (1993)։ «[Cardiotoxicity of local anesthetics]»։ Cahiers d'Anesthesiologie 41 (6): 589–598։ ISSN 0007-9685։ PMID 8287299
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «Bupivacaine (Lexi-Drugs)»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-10-ին։ Վերցված է ապրիլի 20, 2014
- ↑ Australian Medicines Handbook։ Adelaide։ 2006։ ISBN 978-0-9757919-2-9
- ↑ ABS-CBN Interactive: Filipino nurse dies in UK due to wrong use of anaesthetic
- ↑ Weinberg GL, VadeBoncouer T, Ramaraju GA, Garcia-Amaro MF, Cwik MJ. (1998)։ «Pretreatment or resuscitation with a lipid infusion shifts the dose-response to bupivacaine-induced asystole in rats»։ Anesthesiology 88 (4): 1071–5։ PMID 9579517։ doi:10.1097/00000542-199804000-00028
- ↑ Weinberg G, Ripper R, Feinstein DL, Hoffman W. (2003)։ «Lipid emulsion infusion rescues dogs from bupivacaine-induced cardiac toxicity»։ Regional Anesthesia and Pain Medicine 28 (3): 198–202։ PMID 12772136։ doi:10.1053/rapm.2003.50041
- ↑ Picard J, Meek T (February 2006)։ «Lipid emulsion to treat overdose of local anaesthetic: the gift of the glob.»։ Anaesthesia 61 (2): 107–9։ PMID 16430560։ doi:10.1111/j.1365-2044.2005.04494.x
- ↑ Gulihar Abhinav, Robati Shibby, Twaij Haider, Salih Alan, Taylor Grahame J.S. (December 2015)։ «Articular cartilage and local anaesthetic: A systematic review of the current literature»։ Journal of Orthopaedics 12 (Suppl 2): S200–S210։ PMC 4796530։ PMID 27047224։ doi:10.1016/j.jor.2015.10.005
- ↑ «bupivacaine hydrochloride (Bupivacaine Hydrochloride) injection, solution»։ FDA։ Արխիվացված օրիգինալից ապրիլի 21, 2014-ին։ Վերցված է ապրիլի 20, 2014
- ↑ Bupivacaine Effectiveness and Safety in SABER™ Trial (BESST); «Archived copy»։ Արխիվացված օրիգինալից 2011-12-27-ին։ Վերցված է 2012-03-01 ClinicalTrials.gov processed this record on February 29, 2012.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|