Բոլա Թինուբու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բոլա Թինուբու
անգլ.՝ Bola Tinubu
 
Կուսակցություն՝ Alliance for Democracy?[1], Action Congress of Nigeria?[2] և All Progressives Congress?
Կրթություն՝ Chicago State University?
Մասնագիտություն՝ հաշվապահ և քաղաքական գործիչ
Դավանանք իսլամ
Ծննդյան օր մարտի 29, 1952(1952-03-29)[3] (72 տարեկան)
Ծննդավայր Լագոս, Նիգերիա[4]
Քաղաքացիություն  Նիգերիա
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Bola Ahmed Tinubu
Մայր Abibatu Mogaji?
Ամուսին Oluremi Tinubu?[5]

Բոլա Ահմեդ Ադեկունլե Թինուբու (անգլ.՝ Bola Ahmed Adekunle Tinubu; մարտի 29, 1952(1952-03-29)[3], Լագոս, Նիգերիա[4]), Նիգերիայի պետական և կառավարական գործիչ:Նիգերիայի նախագահը 2023 թվականի մայիսի 29-ից։ 1999 թվականից 2007 թվականներին աշխատել է որպես Լագոս նահանգի նահանգապետ և եղել է Արևմտյան Լագոսի սենատոր Նիգերիայի երրորդ հանրապետության գոյության ընթացքում[6][7][8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիտասարդությունը անցկացրել է Նիգերիայի հարավ-արևմուտքում, այնուհետև տեղափոխվել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, որտեղ սովորել է Հաշվապահություն Չիկագոյի պետական համալսարանում։ 1980-ականների սկզբին վերադարձել է Նիգերիա և աշխատել որպես հաշվապահ Mobil Nigeria-ում, նախքան 1992 թվականին Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության կողմից Արևմտյան Լագոսից որպես սենատորի թեկնածու քաղաքականություն վարելը։ Այն բանից հետո, երբ 1993 թվականին Նիգերիայի նախագահ Սանի Աբաչան ցրեց Սենատը, դարձավ ակտիվիստ, որը պաշտպանում էր ժողովրդավարության վերադարձը «Ազգային Ժողովրդավարական կոալիցիա» շարժման շրջանակներում։ Այնուհետև ստիպված եղավ լքել երկիրը 1994 թվականին, բայց վերադարձավ այն բանից հետո, երբ 1998 թվականին Սանի Աբաչիի մահը սկսեց անցումը Նիգերիայի չորրորդ Հանրապետությանը[9]։

1999 թվականին Լագոսի նահանգապետի ընտրություններում որպես «հանուն ժողովրդավարության դաշինքի» անդամ մեծ տարբերությամբ հաղթանակ է տարել «Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցությունից» Դապո Սարումիի և «համաժողովրդական կուսակցությունից» Նոսիրուդին Կեկերե-Էկունի նկատմամբ[10]։ Չորս տարի անց վերընտրվել է երկրորդ ժամկետով՝ հաղթանակ տանելով «Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության» Ֆունչո Ուիլյամսի նկատմամբ[11]։ Բոլա թինուբուի նահանգապետի պաշտոնավարման երկու ժամկետները նշանավորվել են Լագոս քաղաքի արդիականացման փորձերով և «Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության» կողմից վերահսկվող դաշնային կառավարության հետ նրա թշնամանքով[12]։ 2007 թվականին պաշտոնը լքելուց հետո առանցքային դեր է խաղացել 2013 թվականին «Համաառաջադեմ Կոնգրեսի» ձևավորման գործում[13][14]։ Բոլա Թինուբուի երկար և հակասական քաղաքական կարիերան նշանավորվեց կոռուպցիայի մեղադրանքներով և նրա անձնական կենսագրության վավերականության վերաբերյալ հարցերով[15][16][17]։

Նախագահություն (2023-առ այսօր)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թինուբուն սահմանադրորեն սկսեց իր նախագահությունը 2023 թվականի մայիսի 29-ին։ Նա պետք է երդվի որպես Նիգերիայի նախագահ Նիգերիայի գլխավոր դատավոր Օլուկայոդ Արիվուլայի կողմից, ժամը 10:00-ին (WAT), Դաշնային մայրաքաղաքի տարածքում գտնվող Eagle Square-ի երդմնակալության արարողության ժամանակ[18]։ Նրա կառավարությունը, որը մարտյան ընտրություններից հետո վերացրել է ընդդիմության համար իրավական խոչընդոտները, ընդհանուր առմամբ համարվում է դիմադրության չհանդիպող և ունի միջազգային լեգիտիմություն[19]։ Երդման արարողությանը Նախատեսված է մի քանի պետությունների և կառավարությունների ղեկավարների ներկայությունը[20]։ Թինուբուն իր նախորդի՝ Մուհամմադ Բուխարիի կողմից արժանացել է Դաշնային Հանրապետության շքանշանի Մեծ հրամանատարի բարձրագույն ազգային պարգևին, իսկ նրա փոխնախագահ Քաշիմ Շեթիման՝ Նիգերի շքանշանի Մեծ հրամանատարի երկրորդ բարձրագույն պարգևին, մայիսի 25-ին[21]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տինուբուն ամուսնացել է Օլուրեմի Տինուբու[en] 1987 թվականին, նա գործող սենատոր ներկայացնող Լագոսի Կենտրոնական սենատորական շրջան[en], նրանք ունեն երեք երեխա՝ Զայնաբ Աբիսոլա Տինուբուն, Հաբիբատ Տինուբուն և Օլայինկա Տինուբուն[22][23]։ Նա նախորդ հարաբերություններից 3 երեխաների հայր է դարձել, դրանք են՝ Կազիմ Օլաջիդե Տինուբուն (1974 թվականի հոկտեմբերի 12-2017 թվականի հոկտեմբերի 31), Ֆոլաշադե Տինուբուն (ծն. հունիսի 17, 1976 թվական) և Օլուվասեյի Տինուբուն (ծն. հոկտեմբերի 13, 1985 թվական), որի մայրը, ըստ լուրերի, նախկին բորտուղեկցորդուհի և գուշակ Բունմի Օշոնիկեն է[24][25]։

Թինուբուի մայրը՝ Աբիբատու Մոգաջին, մահացել է 2013 թվականի հունիսի 15-ին 96 տարեկան հասակում[26]։ 2017 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նրա որդին՝ Ջիդե Թինուբուն, մահացավ Լոնդոնում[27]։ Թինուբուն մուսուլման է[28]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://allafrica.com/stories/199812230119.html
  2. ↑ 2,0 2,1 https://thenationonlineng.net/how-tinubu-led-acn-to-reclaim-lost-states-in-2007-by-osinbajo/
  3. ↑ 3,0 3,1 https://www.britannica.com/biography/Bola-Tinubu
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://thenationonlineng.net/10-facts-you-probably-didnt-know-about-tinubu-at-69/
  5. ↑ https://guardian.ng/news/nigerians-are-better-off-together-says-buhari-at-tinubu-colloquium/
  6. ↑ «Fayemi salutes Tinubu at 69, says he is leader of leaders». Legit. 2021 թ․ մարտի 29. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  7. ↑ Times, Premium (2023 թ․ մարտի 1). «BREAKING: INEC declares APC's Bola Tinubu winner of Nigeria's presidential election». Premium Times Nigeria (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 1-ին.
  8. ↑ «Asiwaju Bola Ahmed Tinubu-1999-2007 – BabaJide Sanwo-Olu – Governor of Lagos State» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 26-ին.
  9. ↑ «Tinubu at 69: His life story, from rugged early period, escape to exile, others». The News Nigeria. 2021 թ․ մարտի 29. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  10. ↑ «Nigeria: Tinubu Wins By Landslide». P.M. News. Lagos: AllAfrica. 1999 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  11. ↑ Nwabuko, Chukwudi (2003 թ․ ապրիլի 21). «Nigeria: Tinubu Wins Lagos Guber Race». ThisDay. AllAfrica. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  12. ↑ Lawal, Leonard; Egbejule, Eromo; Norbrook, Nicholas (2016 թ․ ապրիլի 5). «Nigeria: Lagos, Maximum City». The Africa Report. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  13. ↑ Smith, Patrick (2012 թ․ ապրիլի 27). «Nigeria, the Shadow government». The Africa Report. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  14. ↑ Ayeni, 'Tofe; Smith, Patrick (2021 թ․ մարտի 25). «Nigeria: Who's who in Tinubu's network: Family, friends, politicians and business allies». Africa Report. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  15. ↑ Ewepu, Gabriel (2019 թ․ հոկտեմբերի 25). «CSOs calls on EFCC to investigate Tinubu over alleged money conveyed in bullion vans». Vanguard. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  16. ↑ Olu, Tayo (2020 թ․ հուլիսի 29). «Petition Details Alleged Corrupt Activities Of Tinubu Since 1999». The Whistler. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  17. ↑ Kperogi, Farooq (2022 թ․ հունվարի 29). «Clarity On Tinubu's Age And Post-Secondary Education». Nigerian Tribune. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  18. ↑ Tope Alabi (2023 թ․ մայիսի 19). «FULL LIST: FG releases timetable for Tinubu, Shettima swearing-in». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 29-ին.
  19. ↑ The White House (2023 թ․ մայիսի 22). «President Biden Announces Presidential Delegation to the Federal Republic of Nigeria to Attend the Inauguration of His Excellency Bola Ahmed Tinubu». The White House (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 29-ին.
  20. ↑ «World leaders, others attend Tinubu's inauguration today - Daily Trust». dailytrust.com. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 29-ին.
  21. ↑ Solomon Odeniyi (2023 թ․ մայիսի 25). «Tinubu, Shettima get GCFR, GCON titles». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 29-ին.
  22. ↑ «Senator Oluremi Tinubu: The Change that was Expected is not the Change that is being Experienced Now – BellaNaija». www.bellanaija.com. 2016 թ․ հունվարի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  23. ↑ «Who Are Bola Tinubu's Children and What Do They Do For A Living?». Answers Africa. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 5-ին.
  24. ↑ Ekowa, Stephanie (2022 թ․ մարտի 17). «Meet Bola Tinubu's Six Children». Buzz Nigeria. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 5-ին.
  25. ↑ Madu, Golden (2022 թ․ մայիսի 25). «Full details of Bola Tinubu's marriage, wife and children». DNB Africa. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 5-ին.
  26. ↑ «Tinubu's mother, Abibatu Mogaji, dies at 96». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 20-ին.
  27. ↑ «My son, Jide died of cardiac arrest – Bola Tinubu – Vanguard News». Vanguard News. 2017 թ․ նոյեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
  28. ↑ «Would-be successors to the ailing Nigerian president are circling». The Economist. 2017 թ․ հուլիսի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 21-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բոլա_Թինուբու&oldid=9229858» էջից