Բերենիկե

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բերենիկե (այլ կիրառումներ)

Բերենիկե
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Վերնաբաժին	Բարձրակարգ բույսեր (Embryophytes)
Տիպ/Բաժին	Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ	Խուլեղինջածաղկավորներ (Lamiales)
Ընտանիք	Ջղախոտազգիներ (Plantaginaceae)
Տրիբա	Veroniceae
Ցեղ	Բերենիկե (Veronica) L., 1753

Բերենիկե,Գետնի կաղնվո (լատին․՝ Veronica), ջղախոտազգիների ընտանիքի միամյա, բազմամյա խոտաբույսերի կամ թփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 300, ՀՀ-ում՝ 35 տեսակ։ Առավել տարածված են բերենիկե դաշտային (V. arvensis), բերենիկե բոգանման (V. gentianoides), բերենիկե բազմաբաժան (V.multifida), բերենիկե արևելյան (V.orientalis) և այլ տեսակները։

Տարածումը Հայաստանում

Հանդիպում է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է խոնավ վայրերում, գետափերին, այգիներում, ցանքերում, մարգագետիններում, չոր, քարքարոտ լանջերին և այլուր։

Նկարագրություն

Ցողունը պարզ կամ ճյուղավորվող է, կանգուն կամ գետնատարած, բարձրությունը՝ 5-150 սմ։ Տերևները հակադիր են, ամբողջական կամ հատված։ Տերևածոցային ծաղիկները մեկական են, գագաթնայինները՝ ողկույզներով։ Ծաղկապսակը սպիտակ է, երկնագույն, կապույտ։ Ծաղկում է ապրիլ-հուլիսին։ Պտուղը տուփիկ է, սերմերը՝ մանր։ Բերենիկեի տեսակներից շատերը դեղաբույսեր են, պարունակում են գլիկոզիդներ, սապոնիններ, աղաղանյութեր, եթերայուղեր և այլն։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես լեղամուղ, միզամուղ, արյունահոսությունը դադարեցնող միջոց։ Մեղրատու է։

Գրականություն

• Арктическая флора СССР. Вып. VIII / Сост. А. Г. Борисова и др.; под ред. Б. К. Шишкина; Е. Г. Боброва. — Л.: Изд-во АН СССР, 1955. — С. 179—265. — 446 с.
• Гусев Н. Ф. Биологические особенности и перспективы использования растений рода Veronica L. (сем. Scrophulariaceae Juss.) лесостепного и степного Предуралья: Автореф. дисс. на соискание учён. степени д. б. н. — Оренбург: Издат. центр ОГАУ, 2010. — 100 экз. (Ստուգված է 14 Օգոստոսի 2010)
• Данников Н. Исцеление возможно. Сборник рецептов и рекомендаций народной медицины для излечения и профилактики злокачественных и доброкачественных опухолей. — М.: Рипол-Классик, 1997. — ISBN 5-87907-067-0
• Еленевский А. Г. Систематика и география вероник СССР и прилежащих стран. — М.: Наука, 1978. — 259 с.
• Комитет охраны окружающей среды и природопользования Саратовской обл. Красная книга Саратовской области. Грибы. Лишайники. Растения. Животные. — Саратов: Изд-во Торг.-пром. палаты Саратовской обл, 2006. — С. 198—199. — 528 с. — ISBN 5-8270-0283-6
• Определитель растений Ханты-Мансийского-Автономного округа / Под ред. И. М. Красноборова. — Новосибирск ― Екатеринбург: Баско, 2006. — 304 с.
• Лавренов В. К., Лавренова Г. В. Современная энциклопедия лекарственных растений. — М.: ЗАО «ОЛМА Медиа Групп», 2009. — 272 с. — ISBN 978-5-373-02547-8
• Конспект флоры Сибири. Сосудистые растения / Сост. Л. И. Малышев и др.; Под ред. Т. А. Никитиной. — Новосибирск: СП «Наука», 2005. — 183 с.
• Красная книга Тверской области. Растения и грибы / Под ред. А. С. Сорокина. — Тверь: Вече Твери, АНТЭК, 2002. — С. 111. — 256 с.
• Степанов Н. В. и др. Красная книга Красноярского края. Растения и грибы. — Красноярск: Поликом, 2005. — С. 192—194. — 368 с.
• Тахтаджян А. Л. К истории развития растительности Армении. — Тр. Бот. ин-та АН АрмССР, 1946.
• Головкин Б. Что в имени тебе моём // Наука и жизнь : журнал. — 2003. — № 3.
• Гроссгейм А. А. Анализ флоры Кавказа // Тр. Бот. ин-та Азерб. фил. АН СССР : журнал. — 1936. — № 1.
• Kugler H. Blütenökologie. — 2 Aufl. — Jena, 1970.(գերմ.)
• Müller H. Die Alpenblumen, ihre Befruchtung durch Insecten und ihre Anpassungen and dieselben. — Leipzig, 1981.(գերմ.)
• Klebs G. Über künstliche Metamorphosen(գերմ.) // Abh. Naturforsch Ges. Halle : журнал. — 1906. — № 25.
• Stauffer H. Gestaltwandel bei Blütenständen von Dikotyledonen(գերմ.) // Bot. Jahrb : журнал. — 1963. — № 2.

Արտաքին հղումներ

• «Բերենիկե». Germplasm Resources Information Network (GRIN).
• Veronica L.: տեղեկություններ IPNI կայում (անգլ.)(Ստուգված է 8 փետրվարի 2010)
• Вероника в народной медицине (Ստուգված է 7 փետրվարի 2010)
• Лекарственные растения Дальнего Востока (Ստուգված է 4 փետրվարի 2010)
• Вероника Արխիվացված 2010-01-13 Wayback Machine // agbina.com (Ստուգված է 5 փետրվարի 2010)
• Вероника // Энциклопедия декоративных садовых растений (Ստուգված է 4 փետրվարի 2010)

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերենիկե» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերենիկե» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 421)։