Աֆիֆա Իսկանդար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աֆիֆա Իսկանդար
արաբ․՝ سيلفا شاهاكيان‎‎
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 10, 1921(1921-12-10)
ԾննդավայրՄոսուլ, Նինվեի մարզ
Մահացել էհոկտեմբերի 21, 2012(2012-10-21)[1] (90 տարեկան)
Մահվան վայրԲաղդադ, Իրաք
Քաղաքացիություն Իրաք
Մասնագիտություներգչուհի և գրող
 Affifa Iskandar Վիքիպահեստում

Աֆիֆա Իսկանդար Էստեֆան (արաբ․՝ عفيفة إسكندر إصطيفان‎‎, ֆր.՝ Afifa Iskandar,դեկտեմբերի 10, 1921(1921-12-10), Մոսուլ, Նինվեի մարզ - հոկտեմբերի 21, 2012(2012-10-21)[1], Բաղդադ, Իրաք), 20-րդ դարի կեսերի հայկական արմատներով իրաքցի երգչուհի, իր ժամանակի ամենահայտնիներից մեկը, հայտնի է ավանդական երգեցողության ոճով, Մակամ-ալ-Իրաքի, երգված բանաստեղծության տեսակ, որ արժևորում է բառերը[2]։ Նրան անվանել են «Իրաքի Կեռնեխ»[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աֆիֆա Իսկանդարը ծնվել է Մոսուլում իրաքահայ հորից և հույն մորից, երկուսն էլ արվեստագետներ են եղել[4]:Նա ապրել է Բաղդադում։ Նա տալիս է իր առաջին համերգը տասնչորս տարեկան հասակում Էրբիլ քաղաքի պանդոկում 1935 թվականին[5], որտեղ նա մակամ է  երգում։ Տասներկու տարեկան հասակում նա ամուսնանում է  հայ Իսկանդար Էստեֆանի հետ ում անունը կրում է նա , որը նույնպես երաժիշտ է[6]։

1938 թվականին նա գնում է Եգիպտոս և այնտեղ աշխատում է մասնավորապես պարուհի Բադիա Մասաբնիի , պարուհի և դերասանուհի Թահիա Կարիոկայի , պարուհի և դերասանուհի Մոհամեդ Աբդել Վահաբի հետ։ Նա դառնում է դերասանուհի և հայտվնում բազմաթիվ նկարահանումներում[7]։ Նա դառնում է դերասանուհի և հայտվնում բազմաթիվ նկարահանումներում[8]։

Նա նաև վերադառնում է Իրաք , խաղում իրաքյան ֆիլմերում[9] և շարունակում է երգչուհու կարիերան։

Այդ դարաշրջանում կին արվեստագետները բացում էին իրենց սեփական դիսկոակումբը, երաժշտական սրահը , գիշերային սրճարանը և այլն , որոնք դարձան արդիական վայրեր ինչպես Իրաքում այնպես էլ Եգիպտոսում և կարող էին դառնալ դրանց "ղեկավարները"[10]: Աֆիֆա Իսկանդարը կիսում է գիշերային սրճարանի սեփականությունը երկու այլ երգչուհիների ՝ Սալիմա Մուրադի և Նարգես Շավքիի հետ, և այնտեղ պարբերաբար ելույթ է ունենում[10]։ Նա կապված է իր ժամանակի հայտնի երգիչների հետ ինչպիսիք են Սալեհ և Դաուդ Ալ-Քուվեյթի եղբայրները, որոնց երգերը նա կատարել է 1950-ական թվականներին[10]:Նա կատարել է նաև Սալիմ Դաուդի և Ռիդա Ալիի  երգերը[10]։

Նա համերգներ է տվել Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում , և երգել է արաբական երկրներում քաղաքական առաջնորդների համար[11]:Նա հրաժարվել է ելույթ ունենալ Սադամ Հուսեյնի համար[12]։

Նա ասպարեզից հեռացավ 1979 թվականին Սադամ Հուսեյնի իշխանության գալուց և դրան հաջորդած քաղաքական ցնցումներից հետո[13]։

Նա վախճանվել է քաղցկեղից 2012 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Բաղդադում։

Հարգանքի տուրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի դեկտեմբերի 10-ին  Գուգլը տոնել է նրա ծննդյան 98-րդ տարելիցը Google Doodle-ով[14][15]։

Մենակատարումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսկանդարը երգել է մոտ 1500 երգեր[16] այդ թվում .

  • "Ya aqqid alhajibayn"[13][17],
  • "Ikhlas meni"[17]
  • "Ya sokari ya assali"[18]
  • "Ared Allah yebain hobty behom"[18]
  • "Qaleb qaleb'"[16]
  • "Jani alhlo laboratoires sobhyat aledd"[18]
  • "Nem wa sadek sadri"[18]
  • "Msafren"[18]
  • "Qsma"[18]
  • "Helal eid"[18]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. «Afifa Iskandar, The Iraqi Blackbird». Arab America (անգլերեն). 2023 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |nom= ignored (|last= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն)
  3. «Afifa iskandar عفيفة اسكندر – MP3 Écouter et Télécharger GRATUITEMENT en format MP3». Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |série= ignored (|series= suggested) (օգնություն)
  4. «On the anniversary of her death, Shahrura Iraq, Afifah Iskandar, sat with the kings and died alone and forgotten». www.tellerreport.com (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |nom= ignored (|last= suggested) (օգնություն)
  5. «ما لايعرفه الناس عن عفيفة إسكندر – ملاحق جريدة المدى اليومية 9.ز». 2015 թ․ սեպտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  6. «Afifa Iskandar – Google Doodle Celebrates Iraqi Blackbird's 98th Birthday» (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ դեկտեմբերի 9. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |nom= ignored (|last= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն)
  7. Hammond (2017 թ․ մայիսի 22). Bloomsbury Publishing USA (ed.). Pop Culture in North Africa and the Middle East: Entertainment and Society around the World (անգլերեն). ISBN 979-8-216-13030-7. {{cite book}}: External link in |lire en ligne= (օգնություն); Unknown parameter |consulté le= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |lire en ligne= ignored (|url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom1= ignored (|first1= suggested) (օգնություն)
  8. Taleb. «موسوعة أعلام الموصل في القرن العشرين للدكتور عمر محمد الطالب / حرف العين». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն)
  9. Hillauer (2005). American Univ in Cairo Press (ed.). Encyclopedia of Arab Women Filmmakers (անգլերեն). ISBN 978-977-424-943-3. {{cite book}}: External link in |lire en ligne= (օգնություն); Unknown parameter |consulté le= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |lire en ligne= ignored (|url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom1= ignored (|first1= suggested) (օգնություն)
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Dafna Dori (2022). Acta Universitatis Upsaliensis. Studia Musicologica Upsaliensia. NOVA SERIES 32 (ed.). The Brothers Al-Kuwaity and the Iraqi Song 1930–1950 (անգլերեն). Upsala. էջ 186. {{cite book}}: Unknown parameter |pages totales= ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: editors list (link), p.186
  11. Angy Essam, «Google: Happy birthday, Afifa Iskandar». EgyptToday. 2019 թ․ դեկտեմբերի 10. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  12. «5 legendary Iraqi musicians you should know». StepFeed (անգլերեն). 2018 թ․ փետրվարի 4. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |nom= ignored (|last= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն)
  13. 13,0 13,1 «Today's Google Doodle celebrates this Iraqi singer». Mashable ME (անգլերեն). 2019 թ․ դեկտեմբերի 12. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |nom= ignored (|last= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն)
  14. https://www.masala.com/celebrities/google-doodle-pays-a-tribute-to-the-iraqi-blackbird-afifa-iskandar-308054
  15. «Afifa Iskandar's 98th Birthday». 2019 թ․ դեկտեմբերի 10. {{cite web}}: Unknown parameter |série= ignored (|series= suggested) (օգնություն)
  16. 16,0 16,1 «Google Honours Afifa Iskandar - But Who Was She?». Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |série= ignored (|series= suggested) (օգնություն)
  17. 17,0 17,1 Aidasani (2019 թ․ դեկտեմբերի 12). «Today's Google Doodle celebrates this Iraqi singer» (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |prénom= ignored (|first= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |série= ignored (|series= suggested) (օգնություն)
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 «Google Doodle Celebrates Affifa Iskandar's Birthday | Sada Elbalad» (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |série= ignored (|series= suggested) (օգնություն)