Արջուկներ
| Արջուկներ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Ուղղաթևներ (Orthoptera) |
| Ենթակարգ | Ensifera |
| Վերնաընտանիք | Ճռիկներ (Grylloidea) |
| Ընտանիք | Արջուկներ (Gryllotalpidae) Saussure, 1870 |
| Տարածվածություն | |
 Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Արջուկներ (լատին․՝ Gryllotalpidae)[1], իշախառանչ, ուղղաթևների կարգի արջուկների ընտանիքի միջատներ։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկարությունը՝ 25–60 մմ։ Հայտնի է 46 տեսակ՝ տարածված բոլոր մայրցամաքներում։ Հայաստանի Հանրապետությունում ամենուրեք տարածված է Արջուկների սովորականը կամ իշախառանչը (Gryllotalpa gryllotalpa)։ Արջուկներին բնորոշ են առջևի փորողոտքերը, եռանկյունաձև կաշեկերպ վերնաթևերը, քուղերով փաթաթված հետին թևերը և ցերկաները։ Հողի վերին շերտերումանցուղիներ բացելով՝ Արջուկները կրծում են բույսի արմատները և 10–20 սմ խորության վրա առաջացնում բներ, որտեղ էլ ձվադրում են։ Վնասում են դաշտային և բանջարային մշակաբույսերը, տնկարաններում՝ պտղատու մշակաբույսերի և անտառատեսակների սերմնաբույսերը։ Պայքարի միջոցառումները միջշարային խորը փխրեցում Արջուկների բների և անցուղիների ոչնչացման համար, թունավոր գրավչանյութերի կիրառում։
Կենսաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արջուկները գրեթե ապրում են հողի տակ, փորում են թունելային համակարգ։ Ամառվա ընթացքում բները փորվում են ոչ այնքան խոր, սակայն ձմռանը նախապատրաստվում են երկար մուտքերով բներով, որոնք մակերևույթի մոտ ունեն 45—60° տեղադրություն և մինչև 25-60 սմ խորություն։ Միջատները սովորաբար նախընտրում են այն վայրերը, որտեղ հողն առավել բերրի է և բավականաչափ խոնավ։ Անթրոպոգեն գոտում հաճախ հանդիպում են այգիներում և բանջարանոցներում։ Որոշ տեսակներ, ինչպիսիք են Gryllotalpa unispina-ները, ծովերի և լճերի ափամերձ հատվածներում և խոնավ աղուտներում տարածված հալոֆիլներ են[2][3][4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Медведки // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Эргашев Н. Э. Одношипная медведка. / Защита растений. 1976. № 10. С. 40.
- ↑ Эргашев Н. Э. О биологии одношипной медведки Gryllotalpa unispina Sauss. / 8-й Международный энтомологический конгресс. Москва, 2-9 августа 1968. Труды. Т. 3. Ред. Бей-Биенко Г. Я. Л.: Наука, 1972. С. 378.
- ↑ Герасимов Б. А., Осницкая Е. А. Медведка (Gryllotalpa gryllotalpa L.). / Вредители и болезни овощных культур. М.: Сельхозгиз, 1961. С. 380—382։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|