Աշուր ուբալիտ II
| Աշուր ուբալիտ II | |
| Մասնագիտություն՝ | գերիշխան |
|---|---|
| Ծննդյան օր | մ.թ.ա. 7-րդ դար |
| Վախճանի օր | ենթդ․ մ.թ.ա. 7-րդ դար |
| Վախճանի վայր | Հարան |
| Քաղաքացիություն | Ասորեստան |
Աշուր ուբալիտ II ( «փահիր նրան կենդանի», մ.թ.ա. 7-րդ դար - ենթդ․ մ.թ.ա. 7-րդ դար, Հարան), Ասորեստանի թագավոր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հավանաբար, Աշուր ուբալիտը Աշուրբանապալի եղբայրն էր և Ասարհադդոնի հինգերորդ որդին, որի լրիվ անունն էր Աշուր-Էթել-շամե-իրսիտի ուբալիտ — Սու, որը թարգմանաբար նշանակում է «Աշուր-երկնքի և երկրի հերոս, փահիր նրան կենդանի»։ Եթե այս ենթադրությունը ճիշտ է, ապա Աշուր-ուբալիտը, որը ծնվել է մ.թ. ա. 674 թվականին, ապա, մ. թ. ա. 612 թվականին արդեն ծեր էր։ Ի սկզբանե Աշուր-ուբալիտը Խառանի լուսնի աստված Սինայի տաճարի Էխուլհուլի քահանայապետն էր. պահպանվել է Աշուրբանապալի լուրը, որ նա իր եղբորը նշանակել է Խառանի քահանայապետ։
Կամ նույնիսկ 612 թվականի աշնանը կամ մ.թ. ա. 611 թվականի սկզբին Աշուր ուբալիտ-ը թագավոր ընտրվեց ասորական բանակի և ազնվականության այն մասի կողմից, որը Նինվեի անկումից հետո կարողացավ ներխուժել Խառան։ Ասորիները, իրենց նոր թագավորի գլխավորությամբ, ապավինում էին Եգիպտոսի օգնությանը, որն իր բոլոր ուժերը գործադրում էր Սկյութներին, մարերին և բաբելոնացիներին իրենց սահմանները թույլ չտալու համար։ Մ.թ. ա. 611 թվականին բաբելոնացիները գործողություններ սկսեցին Խառանի շրջանում և գրավեցին ու ջախջախեցին Շուպա շրջանը։ Իսկ 28 արախսամնու (հոկտեմբեր/ նոյեմբեր) Նաբոպալասարը ասորիների թիկունքում գրավեց Ռուգուլիտի քաղաքը Սագուր գետի Եփրատ թափվելիս և կոտորեց նրա ողջ բնակչությանը[1]։
Խառանի համար վճռական մարտերը տեղի ունեցան հաջորդ տարի։ Նաբոպալասարը արշավել է Մ.թ.ա.610 թվականի մայիսին և մինչև նոյեմբեր ավերել Խառանի գավառը։ Նոյեմբերին նրան միացան մարերը, և նրանց հետ նա շարժվեց դեպի Խառան։ Ասորիները և եգիպտացիների ավանգարդը սարսափով լքեցին քաղաքը և փախան Եփրատի կողմ։ Խառանը թալանվել է, իսկ մարերը ոչնչացրել են նրա հայտնի Էխուլհուլ տաճարը։ Մ․թ.ա. 609 թվականի մարտին հաղթողները ցրվեցին տներով՝ Խառանում թողնելով Բաբելոնի կայազորը։ Մ.թ.ա. 609 թվականի հունիսին եգիպտացիների նոր ուժեղացումները շարժվեցին ասորիներին՝ Կարքեմիշ, հենց փարավոն Նեխո II-ի հրամանատարությամբ։ Միանալով Աշուր-ուբալիտին՝ Եփրատը անցավ նրան և հարձակվեց Խառանի վրա։ Ծանր մարտեր են մղվել ամբողջ ամառ։ Բաբելոնի կայազորը խիզախորեն հետ մղեց եգիպտացիների և ասորիների բոլոր հարձակումները՝ պահելով քաղաքը[2]։
Մ.թ. ա. 609 թվականի սեպտեմբերին Նաբոպալասարը շարժվեց դեպի Խառանի փրկությունը։ Պարտվելով Իցալլա երկրում (Խառանի հյուսիս) տեղի ունեցած ճակատամարտում ՝ Նեխո փարավոնը վերացրեց Խառանի պաշարումը և նահանջեց Եփրատի կողմ։ Խառանը մնաց բաբելոնացիների ձեռքում։ Մ.թ. ա. 605 թվականին Եգիպտոսի գլխավոր բանակը և Աշուր-ուբալիտի ջոկատների մնացողները պարտություն կրեցին Կարքեմիշի մոտ։ Այսպիսով, Ասորեստանը և նրա թագավոր Աշուր-ուբալիտը ընդմիշտ անհետացել են պատմության էջերից[3][4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Хроника падения Ниневии (ABC 3), Y14—Y15». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ «Хроника падения Ниневии (ABC 3), Y16—Y17». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ «Хроника падения Ниневии (ABC 3), Y17—Y18». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.
- ↑ «Поздние годы Набопаласара (ABC 4), 1—28». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 14-ին.