Անդրեաս (Սուշեհիրի գավառ)
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Անդրեաս | ||
 | ||
| Վարչական տարածք | Թուրքիայի | |
| Վիլայեթ | Սիվասի մարզ | |
| Այլ անվանումներ | Անդերաս, Անդրեա, Անդրիաս, Առղայուս, Առղավիս, Ենդերես, Ենդիրես, Էնդերես, Էնտերես, Էնտիրես, Էնտրես, Էնտրյուս, Նիկոպոլիս, Սուշեհիր, Սուշեհրի | |
| Մակերես | 831,5 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1017 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Թուրքերեն | |
| Բնակչություն | 25 499 մարդ (2022) | |
| Ազգային կազմ | Թուրքեր | |
| Տեղաբնականուն | աղվանիսցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| Պաշտոնական կայք | susehri.bel.tr | |
| ||
Անդրեաս, քաղաք (ավան, գյուղ, գյուղաքաղաք) պատմական Փոքր Հայքում, իսկ ապա Արևմտյան Հայաստանում, Սեբաստիայի վիլայեթի Սուշեհիրի գավառակում[1]։ Գտնվում էր Շապին Գարահիսար քաղաքից հարավ-արևմուտք, Երզնկա-Սեբաստիա գլխավոր ճանապարհի վրա, Աշխարօվա հովտի արևմտյան ծայրամասում։ Հանդիսանում էր Սուշեհիր գավառակի կենտրոն։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքով անցնում է Էնդերես գետը։ Ունի բերքառատ հող։ Քաղաքը թաղված էր նշենիների, կեռասենիների, ծիրանի ու ընկուզենու այգիների մեջ։ Ուներ գեղատեսիլ ջրվեժներ, առուներ և աղբյուրներ։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի մեղմ կլիմա։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը նույնացնում են մ.թ.ա. 60-ական թվականներին Պոմպեոսի կողմից հիմնադրված Նիկոպոլիս քաղաքի հետ։
1895 թվականին թուրքերը այրել են եկեղեցիները, դպրոցները, որտեղ պատսպարված հայ բնակիչներչը կոտորվել են։
1910-ական թվականներին քաղաքը Սուշեհիր կամ Էնդերես գավառի կենտրոնն էր։
1915-1918 թվականների Մեծ եղեռնի ժամանակ տեղի ունեցավ հայ բնակչության զանգվածային ջարդ։ Շատ քչերին հաջողվեց փրկվել և գաղթել օտար երկրներ։ 1915 թվականին բնակիչների փոքր խմբեր ամրացավ Կոմնենոսների ժամանակից մնացած հին Արդանսեղ բերդում և հերոսաբար կռվեցին թուրք ջարդարարների դեմ։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1915 թվականի նախօրյակին հայերի թիվը հասնում էր 5000-6000 մարդու։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնապահություն, այգեգործություն, բանջարաբուծություն, արհեստագործությունն ու աևտուրն էր։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անդրեասն ուներ Ս. Աստվածածին, Ս. Սարգիս և այլ հայկական եկեղեցիներ։ Հիշատակված առաջին երկու եկեղեցիներից մեկը կառուցված է 595 թվականին։ Քաղաքում է գտնվում Արդանսեղ բերդը։ Բնակավայրում և նրա շրջակայքում կան նաև այլ հին կառույցների ավերակներ։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքն ուներ հայկական երկու վարժարան, որտեղ սովորում էին 270 սաներ, և մի մանկապարտեզ[2]։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Սեբաստիայի նահանգի Շապին Գարահիսարի գավառ»։ Վերցված է 2015 ապրիլի 14
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 259
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 393)։ 
|