Ազատանի միջնակարգ դպրոց

Ազատանի միջնակարգ դպրոց;
	; Ազատանի միջնակարգ դպրոցի փոքր մասնաշենք
Տեսակ	միջնակարգ դպրոց
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Ախուրյանի շրջան
Հասցե	ՀՀ Շիրակի մարզ, գյուղ Ազատան, փողոց 19, շենք 17
Կայք	azatan.schoolsite.am

ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության Ազատանի միջնակարգ դպրոց - ՊՈԱԿ, հանրակրթական դպրոց Շիրակի մարզի Ազատան գյուղում

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1836 թվականին ռուսական կառավարությունը մի դեկրետ հրապարակեց, ըստ որի՝ Էջմիածնի Մայր Աթոռին իրավունք էր վերապահվում գործող հայ եկեղեցիներին կից ստեղծել մեկական ծխական դպրոց։ Ծխական դպրոց է հիմնվում նաև Խլի Ղարաքիլիսայում։ «Ալեքսանդրապոլի գավառի Խլի Ղարաքիլիսա գյուղի դպրոցը հիմնադրվել է 1867 թվականին»^[1]։ Նորաբաց դպրոցի մասին հպանցիկ տեղեկություններ ենք քաղում շուրջ քսան տարի հետո մեզ հասած մի ոչ մեծ տեղեկագրից.

«Խլի Ղարաքիլիսան ունի մեկդասյա ծխական դպրոց, արականոց ա դասարան, ա բաժանմունք, 18 նոյեմբերի 1887 ամի, 40 աշակերտ, դպրոցի արժեքապահպանությանը հատկացված է 120 [[ռուբլի]]։ Դասավանդել է Ալեքսանդր Տեր-Հարությունյանը, որն ունեցել է տնային կրթություն, նրա տարեկան աշխատավարձը կազմել է 70 ռուբլի, դասավանդել է հայոց լեզու, թվաբանություն, երգ, վայելչագրություն»։

- ^[2]

1887 թվականի վերջերին ցարական կառավարության հրամանով փակվում են բոլոր ազգային դպրոցները, այդ թվում՝ և հայկական։ Վեցամյա դադարից հետո, թեև ծանր պայմաններում, բայց հայկական դպրոցները նորից բացում են իրենց դռները։ Քանի որ գյուղի երկդասյա դպրոցը իր գոյությունը պահպանում էր շատ խղճուկ միջոցներով, տեղացիների մոտ միտք է հղանում համառ ջանքերով մշակելի դարձնել եկեղեցու բակը և ստացած ամբողջ գումարը հատկացնել դպրոցին։ 1900 թվականի վերջերին Փոքր Ղարաքիլիսայում բացվում է մեկդասյա ռուսական պետական դպրոց, որի տնօրեն է նշանակվում Ալեքսանդր Չմշկյանը։ 1901 թվականի մայիսի 20-ին Ալեքսանդր Չմշկյանը Երևանի նահանգապետի հասցեով ուղարկում է մի խնդրագիր, որով խնդրում է, որ մեկ տարի առաջ գյուղում բացված մեկդասյա ռուսական դպրոցի բազայի վրա բաց անեն երկդասյա դպրոց^[3]։ Դպրոցը շուտով դառնում է երկդասյա, սակայն տեսուչ Ալեքսանդր Զախարովը, որ փոխարինել էր Չմշկյանին, խիստ կերպով պատժում էր բոլոր նրանց, ովքեր դպրոցի պատերի ներսում կփորձեին խոսել մայրենի լեզվով։ Գյուղի հասարակությունը սկսում է բողոքել ցարական աստիճանավորների կամայականությունների դեմ և խնդրագրեր է ուղարկում տարբեր հասցեներով։ Գյուղացիների բողոքն իզուր չի անցնում։ 1901 թվականի նոյեմբերի 18-ին ավագների խորհուրդը գումարում է համայնքի ընդհանուր ժողով, որին մասնակցում է տանուտեր Նիկոլ Հարությունյանը։ Ժողովը միաձայն որոշում է գյուղում հիմնել երկդասյա դպրոց։ ժողովի որոշման մեջ ասված է. «Մենք կտանք ուսուցչի վարձը և մյուս ծախսերը, միայն թե դպրոցը դառնա երկդասյա»^[4]։ Հիշյալ հասարակական վճռի տակ ստորագրում է 250 մարդ, և այն ներկայացվում է Երևանի նահանգական դպրոցների տնօրենին։ 1902 թվականի գարնանը նորընտիր տանուտեր Ալեքսանդր Ռևազյանի մասնակցությամբ գյուղի եկեղեցու բակում տեղի է ունենում հասարակության բազմամարդ ժողով, և որոշվում է կառուցել դպրոցական շենք։ 1903 թվականի մայիսի 30-ին գյուղում բացվում է երկդասյա դպրոց, որի տնօրեն է նշանակվում Ներսիսյան դպրոցի սան, երկարամյա մանկավարժական փորձ ունեցող Թադևոս Գևորգյանը։ 1907-1908 ուստարում դպրոցում սովորել են 162 երեխաներ։ Դպրոցում դասավանդել են երեք ուսուցիչներ՝ Հովհաննես Սխրիկյանը, Հարություն Խրխոյանը, Ռուբեն Ասլանյանը։

Ազատանի միջնակարգ դպրոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դպրոցական 1-ին մասնաշենքը կառուցվել է 1938 թվականին, 1964 թվականին կառուցվել է եռահարկ մասնաշենքը, 1987 թվականին՝ երկհարկանի մասնաշենքը:1988 թվականին տեղի ունեցած երկրաշարժի պատճառով դպրոցի եռահարկ մասնաշենքը դարձել է վթարային, իսկ հետո՝ ապամոնտաժվել։ Այժմ ուսումնական պարապմունքներն անցկացվում են 1987 թվականին կառուցված երկհարկանի հարմարեցված և 2004 թվականին կառուցված երկհարկանի մասնաշենքերում։ Գործող 2 մասնաշենքերը գտնվում են իրարից 2 կմ հեռավորության վրա։ Դպրոցում իրականացվում է նաև ներառական կրթություն։