Спят усталые игрушки

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
«Спят усталые игрушки»
Վալենտինա Դվորյանինովա, Օլեգ Անոֆրիևի երգը
Թողարկված1964 թվական
Ձայնագրված1964 թվական
Ժանրօրորոցային
Լեզուռուսերեն
ՀեղինակԶոյա Պետրովա, Արկադի Օստրովսկի
ԿոմպոզիտորArkady Ostrovsky?

Спят усталые игрушки (հայերեն՝ Քնած են հոգնած խաղալիքները), ռուսական օրորոցային երգ։ Տեքստի հեղինակը բանաստեղծ Զոյա Պետրովան է, երաժշտության հեղինակը՝ Արկադի Օստրովսկին[1][2]։ Ռուսաստանում առավել հայտնի ժամանակակից հեղինակային օրորոցայիններից մեկն է[Ն 1][3][4]:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երգը գրվել և առաջին անգամ կատարվել է 1964 թվականին։ Կոմպոզիտորի որդու խոսքերով՝ երգի երաժշտությունը գրվել է շատ արագ, ինչը հաստատում է կատարողներից մեկը՝ Օլեգ Անոֆրիևը[5], Արկադի Օստրովսկին այն ավարտել է բառացիորեն «ոտքի վրա». «Նոտաները տետրում ես գրել եմ շտապ, դաշնամուրի մոտ կանգնած՝ ձայնագրման ստուդիայից ուշանալիս»[6]։

Երգը մեծ ճանաչում է ստացել «Բարի գիշեր, երեխանե՛ր» (ռուս.՝ «Спокойной ночи, малыши!») հեռուստատեսային հաղորդման շնորհիվ՝ հնչելով հաղորդման առաջին հեռարձակումից սկսած, որ ցուցադրվել է 1964 թվականի սեպտեմբերի 1-ին։ Առաջին անգամ երգը կատարել է Վալենտինա Դվորյանինովան[7][8], իսկ հետագա տարիներին այն կատարել է նախ Օլեգ Անոֆրիևը, ապա Վալենտինա Տոլկունովան[9]։

Երգի երրորդ քառատողը («В сказке можно покататься на луне») գրել է Զոյա Պետրովան 1982 թվականին։ Այս հավելյալ քառատողը գրվել է ռեժիսոր Ալեքսանդր Թաթարսկու խնդրանքով՝ Էդուարդ Ուսպենսկու հետ իր ստեղծած նոր «պլաստիլինե դրվագների» համար[10]։

1986 թվականից սկսած երգը սկսել է հնչել Ելենա Կամբուրովայի կատարմամբ «Спи, моя радость, усни» երգի հետ հաջորդաբար[11]։ 1992-1997 թվականներին այն բոլորովին փոխարինվեց այդ երգով, ապա այլ ստեղծագործություններով։ Այնուամենայնիվ, 1997 թվականին «Спят усталые игрушки» երգը վերադարձվել է հեռուստադիտողների խնդրանքով[5]։

Խորհրդային տարիներին երգն ընդգրկված էր Կենտրոնական հեռուստատեսության և Համամիութենական ռադիոյի մանկական մեծ երգչախմբի երգացանկում, որն այն կատարում էր a capella[4]:

Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի տարբերություն ռուսական ավանդական ժողովրդական օրորոցայինների՝ այս երգը, ինչպես ժամանակակից այլ հեղինակների օրորոցայիններ, չի նկարագրում երեխայի հայրենի տունը, նրանում չկա երեխայի մոր խոսքը՝ ուղղված նրան։ Ընդհակառակը, «Спят усталые игрушки» երգը ներկայացնում է համընդհանուր կերպարներ, ասում, որ բոլոր մարդիկ պետք է քնեն գիշերը[3]։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Խորհրդային Միությունում ստեղծված մեկ այլ հայտնի հեղիանակային օրորոցային է «Колыбельная медведицы» երգը «Ումկա» մուլտֆիլմից[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Сын композитора Островского рассказал о создании знаменитых "Трололо" и гимна "Песни года"» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  2. Федор Раззаков Гибель советского ТВ. — Litres, 2017-09-05. — 717 с. — ISBN 9785457021716
  3. 3,0 3,1 3,2 Бондаренко В. Вещный мир в традиционных русских колыбельных песнях // Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. — 2016. — С. 56-57.
  4. 4,0 4,1 Сборник статей СССР: Территория любви. — Litres, 2017-09-05. — 497 с. — ISBN 9785457077768
  5. 5,0 5,1 Велигжанина, Анна (2014 թ․ օգոստոսի 28). «Малыши боялись слова «неуклюже»». KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  6. «Главная колыбельная страны родилась за пять минут». Мир новостей. 7 августа 2016. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  7. «С песней по жизни - Аргументы Недели». argumenti.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  8. Фёдор Раззаков Советское детство. — М.: Издательство Алгоритм, 2014. — 350 с. — ISBN 978-5-4438-0867-3
  9. «Островский - композитор, который убаюкивал всех советских малышей». РИА Новости (ռուսերեն). 25 февраля 2009. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  10. «Спокойной ночи, малыши (летопись программы год за годом)». Музей телевидения и радио в интернете. www.tvmuseum.ru. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.(չաշխատող հղում)
  11. Ефимов, Сергей (2016 թ․ օգոստոսի 26). «Кто пел нашим детям до Сергея Шнурова». KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (ռուսերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.