Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ)
Եկեղեցի

եկեղեցին հարավ-արևելքից

ՏեղադրությունՓիփ
ԿրոնադավանանքՀայ Առաքելական եկեղեցի Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ճարտարապետություն
Կարգավիճակթուրքական գոմ
Ակտիվ էՈչ
Ճարտարապ. տիպԲազիլիկ
Ճարտարապ. ոճՀայկական
Կառուցման սկիզբ19-րդ դար
Կառուցման ավարտ1849 թվական
Առանձնահատկություններ
Երկարություն22 մետր
Լայնություն12 մետր
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ) (Ադրբեջան)##
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ) (Ադրբեջան)
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ) (Մեծ Հայք)##
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Փիփ) (Մեծ Հայք)
40°33′11″ հս․ լ. 46°00′32″ ավ. ե.HGЯO

Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, հայկական առաքելական եկեղեցի ներկայիս Ադրբեջանի Հանրապետության Դաշկեսանի շրջանի Փիփ գյուղում[1]։

Շինարարության սկիզբը հայտնի չէ, բայց կառուցումը ավարտվել է 1849 թվականին, իսկ փոքրիկ զանգակատունը կառուցվել է ավելի վաղ՝ 1847 թվականին ժողովրդի և տփխեսցի (թիֆլիսեցի) Ստեփան Միրիմյանցի ջանքերով, որի մասին եկեղեցու արևմտյան պատի մեջ տեղադրված մարմարյա քարին կար արձանագրություն[1]։

Եկեղեցին ուղղանկյուն հատակագծով գմբեթավոր դահլիճ է՝ կառուցված անտաշ քարով և կրաշաղախով։ Հիմնային հանգույցներն ու գմբեթը կառուցվել են սրբատաշ քարով։ 22 մ երկարությամբ և 12 մ լայնությամբ եկեղեցին ներսից պահվում է վեց հրաշալի կառուցված սյուներով[1][2][3][4]։

Եկեղեցում պահվել է չորս ձեռագիր ավետարան[1][5][6], որոնց գտնվելու վայրը ներկայումս անհայտ է։ Հայտնի է, որ 1862 թվականին եկեղեցին նորոգվել է[7] և գործել մինչև 1928 թվականին ու Խորհրդային Միության իշխանության կողմից անվերադարձ փակվել[1]։

Մուտքի մոտ կար խաչքար, իսկ պատին 1849 թվականով թվագրվող արձանագրություն՝ «ՌՄՂԸ թվին»[1][8]։ Փիփ գյուղի հայությանը բռնագաղթից և Ադրբեջանի Հանրապետության վերահսկողությանը անցնելուց հետո եկեղեցին վերածվել է անասնագոմի[1]։

Ադրբեջանի իշխանություններն այն անվանում են «իրենց նախնիների կառուցած ալբանական եկեղեցի»։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Սամվել Կարապետյան, «Հյուսիսային Արցախ» RAA գիտական ուսումնասիրություններ, Գիրք Զ, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն, Երևան 2004թ. ISBN 5-8080-0566-3, (հայերեն տարբերակ), (English version)։
  2. Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց.1, գ. 3814, թ. 105:
  3. «Արձագանք», 1886, N 23, էջ 329։
  4. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 265։
  5. «Արձագանք», 1886, N 23, էջ 329-330։
  6. Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բաքու, 1895, էջ 296-298։
  7. Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց.1, գ. 3836, թ. 40-41։
  8. Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բաքու, 1895, էջ 296։