Նիժնի Տագիլի ռազմական փառքի հուշահամալիր
 | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Նիժնի Տագիլ |
| Շինության ձև | Գրանիտե, բետոնե, բրոնզե, չուգունե, մարմարե հուշահամալիր |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
Նիժնի Տագիլի ռազմական փառքի հուշահամալիր (ռուս.՝ Мемориал Воинской Славы Нижнего Тагила, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիր), Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում զոհված նիժնիտագիլցի զոհված զինվորների փառքի և հիշատակի, ինչպես նաև փառքին ու հիշատակին, ինչպես նաև Գուլագի համակենտրոնացման ճամբարների բանտարկյալների հիշատակին նվիրված Նիժնի Տագիլի գլխավոր հուշահամալիրն է։ Գտնվում է Նիժնի Տագիլի Լենինսկի շրջանի Կուշվինսկի խճուղի 1ա / 1 (ադմինիստրացիա) հասցեում, քաղաքի կենտրոնական Ռոգոժինսկի գերեզմանատան տարածքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նիժնի Տագիլ քաղաքի Հայրենական մեծ պատերազմի հերոսներին նվիրված «Ռազմական փառքի հուշահամալիրի» կենտրոնական հուշարձանը գտնվում է Ռոգոժինսկի գերեզմանատան տարածքում։ Հուշահամալիրը գտնվում է բետոնե սալիկներով ծածկված լայն հարթակի վրա։ Հուշարձանի կենտրոնական հատվածում ընկած մարտիկների զանգվածային գերեզման է՝ շրջապատված խոնարհված չուգունե պիլոններով, որոնց վրա փորագրված են Հայրենական մեծ պատերազմի տագիլցի զոհվածների անունները։ Մուտքի մոտ գտնվող ավելի բարձր մարմարե պիլոնի վրա փորագրված է. «Սոցիալիստական հասարակության ընկած պաշտպանների հավերժ հիշատակի համար» և փորագրված է հնգաթև խորհրդային աստղը։
Հրապարակի վերջում հուշահամալիրի հիմնական օբյեկտն է`«Մայր հայրենիք» հուշարձանը։ Հուշարձանն իրենից ներկայացնում է կնոջ քանդակ, որը մարմնավորում է հայրենիքի կերպարը։ Կնոջ բրոնզե ֆիգուրը տեղադրված է բարձր երկաթբետոնե պատվանդանի վրա, ոտքերի մոտ կա դափնեպսակ։ Հուշարձանի ներքևի մասում՝ սև մարմարի վրա վառվում է հավերժական կրակը, որի շուրջ հնգաթև խորհրդային բրոնզե աստղն է։
Հուշահամալիրը բացվել է 1950 թվականին. բացումը նվիրված էր Մեծ հաղթանակի տոնակատարությանը։ Հուշարձանի ճարտարապետ է Վ. Դանը։ Ավելի ուշ, 1985 թվականին, Հաղթանակի տարելիցի օրը, բացվել է քանդակագործ Վասիլի Միխայլովիչ Ուշակովի «Մայր հայրենիք» հուշարձանը[1]։ Ամեն տարի մայիսի 9-ին հուշահամալիրում տեղի են ունենում Հաղթանակի օրվա տոնակատարություններ[2][3]։
- Ստալինյան ճնշումների զոհերի և Տագիլլագ ԽՍՀՄ ՆԳԺԿ բանտարկյալների հուշարձան
Նեկրոպոլի տարածքում տեղադրված է նաև Տագիլլագ ԽՍՀՄ ՆԳԺԿ բանտարկյալների հուշարձան հիշատակին նվիրված ստելա։ Հուշարձանը գրանիտե սալաքար է, գերմաներեն արձանագրություններով` ի հիշատակ տեղահանվածների և ռուսերեն. «Տագիլլագ ԽՍՀՄ ՆԳԺԿ 10-78 շինջոկատի զինվորների հիշատակին» և «1941-1945»:
Հուշարձանը բացվել է 1990 թվականի սեպտեմբերի 15-ին[4]։ Ամեն տարի օգոստոսի 28-ին Նիժնի Տագիլ, Կուշվա, Նևյանսկ և շրջակա այլ քաղաքների և գյուղերի տեղահանված գերմանացիների հարազատները հավաքվում են ստելայի մոտ`զոհվածների հիշատակը հարգելու համար։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ГСНТИ 14.01.11 О ПАМЯТНИКЕ «МАТЬ РОДИНА» В НИЖНЕМ ТАГИЛЕ
- ↑ Репортаж телекомпании «Телекон» с митинга на Рогожино(չաշխատող հղում)
- ↑ «Статья о праздновании 71-й годовщины Великой Победы». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 23-ին.
- ↑ «Перечень памятников жертвам Сталинских репрессий и депортации народов». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 23-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- [Е. В. ИЛЬИНА О ПАМЯТНИКЕ «МАТЬ РОДИНА» В НИЖНЕМ ТАГИЛЕ, 2011]
- «Город репрессированных. Репрессии в Нижнем Тагиле в 1930-х годах. Судьбы репрессированных». historyntagil.ru. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 23-ին.
- Мемориал воинской славы (Нижний Тагил)
- Рогожинское кладбище, Нижний Тагил