Մարսալա (գինի)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարսալա
ԵնթատեսակԳինեգործությունն Իտալիայում և թնդեցված գինի
Ստեղծման տարի1984
 Marsala (wine) Վիքիպահեստում

Մարսալա, հարստացված, չոր կամ քաղցր գինի, որն արտադրվում է Սիցիլիայի իտալական Մարսալա քաղաքը շրջապատող տարածաշրջանում։ Մարսալան առաջին անգամ ստացել է Denominazione di Origine Controllata (DOC) կարգավիճակ 1969 թվականին[1]:Եվրամիությունը պահպանված ծագման անվանումը(PDO) կարգավիճակ է շնորհում Մարսալային և շատ այլ երկրներին սահմանափակում է «Մարսալա» տերմինի օգտագործումը Մարսալա տարածքի արտադրանքի համար։

Թեև չամրացված գինին արտադրվում է նաև Մարսալայի շրջանում, այն չի համապատասխանում Մարսալա(DOC) ի[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարսալա հարստացված գինին հավանաբար առաջին անգամ տարածվել է Սիցիլիայի սահմաններից դուրս անգլիացի վաճառական Ջոն Վուդհաուսի կողմից։ 1773 թվականին նա վայրէջք կատարեց Մարսալա նավահանգստում և հայտնաբերեց տարածաշրջանում արտադրվող տեղական գինին, որը հնեցված էր փայտե տակառների մեջ և համը նման էր իսպանական և պորտուգալական հարստացված գինիներն այն ժամանակ տարածված էին Անգլիայում[3]։ Ամրացված մասալա ստեղծվել է և կա «in perpetuum» կոչվող գործընթացի միջոցով [4]:

Վուդհաուսը հասկացավ, որ «in perpetuum» գործընթացը բարձրացրել է այս գինու ալկոհոլի մակարդակը և ալկոհոլային համը, միաժամանակ պահպանելով այդ հատկությունները հեռավոր ծովային ճանապարհորդության ժամանակ։ Վուդհաուսը նաև հավատում էր, որ ամրացված Մարսալան հայտնի կլիներ Անգլիայում։ Մարսալան իսկապես այնքան հաջողակ դարձավ, որ Վուդհաուսը վերադարձավ Սիցիլիա և 1796 թվականին սկսեց իր զանգվածային արտադրությունն ու արտահանումն[5] :1806 թվականին դա Բենջամին Ինգամն էր ( 1784–1861), ժամանելով Սիցիլիա Լիդս-ից, որը Մարսալայի համար նոր շուկաներ բացեց Եվրոպայում և Ամերիկայում[6] :Հիմնադրվել է Բենջամին Ինգամի կողմից, իսկ ավելի ուշ ղեկավարել են Ջոզեֆ Ուիտակերը և Ուիլյամը Ինգամ Ուիտակեր[7][8]։ Ջոզեֆը և նրա եղբայր Ուիլյամ Ինգամ Ուիթաքերը ժառանգել են հսկայական խաղողի այգիներ և իր մեծ պապ Ինգամի բանկային կայսրությունը[9]։

1833 թվականին ձեռներեցը Վինչենցո Ֆլորիո , ծնունդով կալաբրեսցի և որդեգրված Պալերմիտանոն, մեծ տարածքներ գնեց Մարսալայի երկու խոշորագույն արտադրողների կողմից և ձեռնամուխ եղավ սեփական խաղողի բերքահավաքի հետ։ Խաղողի այս տեսականին էլ ավելի տարածում գտավ[10]։

Ֆլորիոն, ի թիվս այլոց, գնեց Վուդհաուսի ընկերությունը տասնիններորդ դարի վերջին և համախմբեց Մարսալայի գինու արդյունաբերությանը։ Ֆլորիոն և Պելեգրինոն այսօր շարունակում են մնալ Մարսալայի առաջատար արտադրողները[11]։

Բնութագրեր և տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարսալայի տարբեր տեսակներ

Մարսալան արտադրվում է՝ օգտագործելով գրիլլո, ինզոլիա, կատարատտո և դամասչինո[12] սպիտակ խաղողի տեսակներ, ի թիվս այլոց[13]։

Մարսալան պարունակում է մոտ 15–20% ալկոհոլ ըստ ծավալի։ Տարբեր Marsala գինիները դասակարգվում են ըստ իրենց գույնի, քաղցրության և հնեցման տևողության։ Քաղցրության երեք մակարդակներն են՝ «չոր» (մեկ լիտրում առավելագույնը 40 գրամ շաքարավազ), «սեմիսեկո» (41–100 գ/լ) և «քաղցր» ( ավելի քան 100 գ/լ)։ Գույնի և հնեցման դասակարգումը հետևյալն է.[14]

  • Ամբրան ունի սաթի գույն։ Գունավորումը ստացվում է գինու մեջ ավելացված եփած քաղցրացուցիչից
  • Ֆայնը առնվազն մեկ տարեկան է[15]
  • Oroն ունի առնվազն չորս տարվա հնության ոսկե կոլո
  • Վերգինե կամ Սոլերասը առնվազն հինգ տարեկան է
  • Վերգինե կամՍոլերաս Ստրավեչո ևՎերգինե կամ Սոլորաս Ռիսերվասը առնվազն տասը տարեկան է[13]

Marsala գինին ավանդաբար մատուցվում էր որպես նախուտեստ ճաշի առաջին և երկրորդ ճաշատեսակների միջև։ Ժամանակակից ճաշկերույթները կմատուցեն դրա ավելի չոր տարբերակները՝ սառեցված Պարմեզան (stravecchio), Գորգոնձոլա, ռոկֆոր և այլ կծու պանիրներ՝ մրգերով կամ խմորեղենով, և այնքան քաղցր, ինչպես աղանդերային գինի[1]։ Մարսալան երբեմն մատուցվում է մեկ այլ սիցիլիական գինու՝ Պանտելերիայի չամիչի(Pantelleria Island) և գինու հետ .[16]

  • Ռուբինոն ունի կարմրուկի գույն՝ պատրաստված կարմիր խաղողի տեսակներից, ինչպիսիք են Պերիկոնե, Ներոն դ'Ավոլա և Ներելլո Մասկալեզ
  • Վերադասը առնվազն երկու տարեկան է
  • Բարձրագույն պահուստ

Խոհարարության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարսալա գինին հաճախ օգտագործվում է խոհարարության մեջ և հատկապես տարածված է իտալական, ամերկյան ռեստորանների ուտեստներում։

Չոր Մարսալա գինին օգտագործվում է կծու ճաշատեսակների պատրաստման մեջ։ Տիպիկ համեղ մարսալա սոուսը, օրինակ, ներառում է գինին գրեթե օշարակի սոխով, ապա ավելացնում սունկ եւ դեղաբույսեր։ Մարսալայի ամենահայտնի բաղադրատոմսերից մեկն է հավի մարսալա, որտեղ ալյուրով պատված հավի կրծքամիսի կեսերը տապակում են մարսալաի, կարագի, ձիթապտղի յուղի, սնկերի և համեմունքների խառնուրդում։ Մարսալան օգտագործվում է նաև որոշ ռիզոտտո բաղադրատոմսերում։

Քաղցր մարսալա գինին օգտագործվում է հարուստ իտալական աղանդեր պատրաստելու համար, ինչպիսիք են Սաբայոն և թխվածքաբլիթը[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Scagliarini, Loris. «Marsala Wine Characteristics». WineCountry.IT. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  2. ↑ «Սիցիլիայի ամենահետաքրքիր, բայց գրեթե անհետացած գինին | Living a Life in Color». livingalifeincolour.com (en -ԱՄՆ). 2016 թ․ հունվարի 19. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. ↑ /jsp/cda/reference/oxford_entry.jsp?entry_id=1923 «Marsala» (Oxford Companion to Wine). Winepros. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 31-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  4. ↑ Biancalana, Antonello (2007 թ․ հունիս). «Գինու արտադրողներ՝ Florio». DiWineTaste. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  5. ↑ Bridle, James. «Marsala Ice Cream». Cooking With Booze կայք. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  6. ↑ -view.asp?issuetocId=10074 «Բենջամին Ինգամ - Ֆլորենցին». 2015 թ․ մայիսի 28. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  7. ↑ «ՈՉ ՄԻ ՀԱՇՎԻՐ ՕՍԵՏՏԻԿՆԵՐ». Ossett. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  8. ↑ «TENUTA WHITAKER». Dalla Terra. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  9. ↑ «Whitaker». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  10. ↑ «Marsala». SicilyWeb. {{cite web}}: Unknown parameter |մուտք- date= ignored (օգնություն)
  11. ↑ Thomson, Patricia (2003 թ․ հուլիս). «Sicilian Wine Reborn. A New Breed of Winemakers Shaking Up Sicily». Tastes OF Italia Magazine (La Dolce Vita Wine Tours կայքի միջոցով). Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |արխիվ -url= ignored (օգնություն)
  12. ↑ DiWineTaste, Antonello Biancalana - ProMIND ծրագրաշարի մշակում -. «Articolo DiWineTaste. Marsala».
  13. ↑ 13,0 13,1 Bicais, Ben. «Marsala». Calwineries. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  14. ↑ Ջ. Ռոբինսոն (խմբ.) The Oxford Companion to Wine Երրորդ հրատարակություն էջ. 428–429 Oxford University Press 2006 0-19-860990-6
  15. ↑ «Info» (PDF). ler: letras.up.pt.
  16. ↑ Italian Trade Commission (2006 թ․ մարտի 16). «Enoteca 2006. Mariani Lights Light on Marsala». Italian Trade Commission (Նյու Յորք). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  17. ↑ «Ֆլորիո Մարսալայի բաղադրատոմսեր». Banfi Vintners. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |արխիվ-url= ignored (օգնություն); Unknown parameter |արխիվ-ամսաթիվ= ignored (օգնություն); Unknown parameter |մուտքի ամսաթիվ= ignored (օգնություն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարսալա (գինի)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարսալա_(գինի)&oldid=9512207» էջից