Մասնակից:Հակոբջանյան Լիլիթ/Ավազարկղ8

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մաթեմատիկական հանելուկ — մաթեմատիկական խաղային տարրերով զվարճալի խնդիր՝ (հնարավոր գործողություննեով կանոններ, երբեմն նաև սյուժե), ինչը պահանջում է ավելի շատ սրամտություն, քան մաթեմատիկական պատրաստվածությունը կամ հատուկ գիտելիքները: Հայտնի հանելուկներից մեկը կրում է որոշ չափով մաթեմատիկական բովանդակություն, օրինակ պենտամինոյի հայտնի խաղում նրա ձևերը և ֆիգուրների դիրքերը անհրաժեշտ են, իսկ սուդոկոյում՝ գրաֆների հատկությունները։ Քոնուեյի «Կյանք» խաղում և ֆրակտալների կառուցման խնդիրը կարելի է դիտարկել որպես մաթեմատիկական հանելուկներ, սակայն խաղացողը նրանց հետ առնչվում է միայն նախնական ձևերը նշելով, այնուհետև նախնական պայմանները հաստատելուց հետո հանելուկի կանոնները որոշում են բոլոր հետագա փոփոխություններն ու տեղաշարժերը:

Շատ հանելուկներ հայտնի դարձան Մարտին Գարդների Scientific American ամսագրի «Mathematical games» (ռուս.՝ «Մաթեմատիկական խաղեր») շարքում։ Ուսանողների մոտ մաթեմատիկական խնդիրների լուծման տեխնիկայի նկատմամբ հետաքրքրություն առաջացնելու համար երբեմն կիրառվում են մաթեմատիկական հանելուկները[1]։

Որոշ մաթեմատիկական հանելուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համարներ, թվաբանություն և հանրահաշիվ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Չորս քառյակ
  • Թվային ռեբուսներ
  • Քսանչորս
  • Համարների ներկայացման խաղը պահանջում է, որ թվանշանների հետ գործողություն կատարելով դուք գտնեք առավելագույն թիվը, որը կարելի է ստանալ տվյալ թվերից:

Կոմբինատորիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրամաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավանականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խճանկար, փաթեթավորում և տարանջատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեղանի խաղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաղեր երկու անձով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շախմատի խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տոպոլոգիա, հանգույցների և գրաֆների տեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանգույցների տեսության և տոպոլոգիայի բնագավառում ոչ ակնհայտ եզրակացությունները մաթեմատիկայում հաճախ դառնում են զվարճալի[21]։

Մեխանիկական հանելուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Kulkarni, D. Enjoying Math: Learning Problem Solving With KenKen Puzzles Արխիվացված 2013-08-01 Wayback Machine, книга, посвященная головоломкам KenKen.
  2. Гарднер 2009, Глава 33. Игра в 15 и другие головоломки, стр. 401
  3. Гарднер 1999, Глава 6. «Икосаэдрическая игра» и «Ханойская башня», стр. 53
  4. Не игра!
  5. Гарднер 1999, Глава 5. Парадоксы теории вероятности, стр. 50
  6. Гарднер 2009, Глава 11. Геометрические задачи на разрезание фигур.
  7. Гарднер 1999, Глава 40. Упаковка шаров, стр. 66
  8. Гарднер 1974, Глава 7. Пентамино и полимино: пять игр и серия задач, стр. 95
  9. Гарднер 1999, Глава 21. Кубики сома, стр. 176
  10. Гарднер 1999, Глава 33. Механические головоломки, стр. 295
  11. Гарднер 1999, Глава 1. Гексафлексагоны, стр. 10; Глава 17. Тетрафлексагоны, стр. 146
  12. Гарднер 1999, Глава 13. Полимино, стр. 100
  13. Гарднер 1999, Глава 32. Квадрирование квадрата, стр. 275
  14. Гарднер 2009, Глава 38. Игра «Жизнь», стр. 458; Гарднер 1988, Главы 20—22. Игра «Жизнь», стр. 287
  15. Гарднер 2010, Глава 11. Покрытие «изуродованных» шахматных досок с помощью L-тримино, стр. 191
  16. Гарднер 2009, Глава 16. Игра в солитёр, стр. 193
  17. Гарднер 1999, Глава 8. Игра в Гекс, стр. 66
  18. Гарднер 1999, Глава 14. Ним и Так-Тикс, стр. 119
  19. Гарднер 2009, Глава 21. Восемь ферзей и другие занимательные задачи на шахматной доске, стр. 263
  20. Гарднер 2009, Глава 35. Плоские графы, стр. 433—435
  21. Гарднер 1999, Глава 22. Занимательная топология
  22. Гарднер 1974, Глава 23. Топологические игры «Рассада» и «Брюссельская капуста», стр. 281


Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Мартин Гарднер Математические головоломки и развлечения. — Москва: «Мир», 1999. — ISBN 5-03-003340-8
  • Мартин Гарднер Лучшие математические игры и головоломки. — Москва: АСТ,Астрель, 2009. — ISBN 978-5-17-058244-0 («Издательство АСТ»),978-5-271-23247-3 («Издательство Астрель»)
  • Мартин Гарднер Математические новеллы. — Москва: «Мир», 1974.
  • Мартин Гарднер Путешествие во времени. — Москва: «Мир», 1990.
  • Мартин Гарднер Когда ты была рыбкой, головастиком — я…. — Москва: КоЛибри, 2010. — ISBN 978-5-389-00971-4
  • Мартин Гарднер Крестики-нолики. — Москва: «Мир», 1988. — ISBN 5-03-001234-6

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]