Մաչիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մաչիա (հին պարսկերեն Mačiya[1]), Դարեհի և Քսերքսեսի հիշատակած պոնտական[2] ժողովուրդներից մեկը։ Մաչիան հավանաբար Մակրոնն է Հարավային Բելուջիստանում[3][4]։ Ֆրիդրիխ Վիլհեմ Հենիգը մաչիան կապում է կադուսյանների ցեղի հետ և ընդգծում նրանց կապը կարիացիների հետ՝ կադուսիներին անվանելով նաև նավաստիներ[5][6]։

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաչիան գալիս է հին պարսկական Մակա տեղանունից (մոտավորապես համապատասխանում է հին հեղինակների Հեդրոզիային[7] ), ինչը բառացիորեն նշանակում «ծովի մոտ ապրող կամ բնակվող»[8]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դարեհ I թագավորի արձանագրությունը․ «Ես Դարեհն եմ, մեծ թագավորը, թագավորների թագավորը, բազմասերունդ երկրների թագավորը։ Ահուրա Մազդայի կամքով, ահա այն երկրները, որոնց ես տիրացել եմ, բացի Պարսկաստանից։ Մարաստան, Էլամ, Պարթևիա, Արեա, Բակտրիա, Սողդիանա, Խորեզմ, Դրանգիանա, Արախոզիա, Սատտագիդիա, Գայդարա, Հնդկաստան, սկյութներ հաումավարգա, սկյութներ օստրովերխիմի գլխարկներով, Բաբելոն, Ասորեստան, Արաբիա, Եգիպտոս, Հայաստան, Կապադովկիա, Լիդիա, Հոնիա, սկյութներ ծովից այն կողմ, Սկուդրա, սաղավարտ կրող իոնացիներ, Պուտիա, Կուշիա (Եթովպիա), Մաչիա, Կարկա (Կիլիկիա[9][10][11]։ Նաև մաչիա կոչվում է ժողովուրդ ովքեր ապրում են ծովից այն կողմ[12][13]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Wilhelm Eilers Das Volk der karkā in den Achämeniden - Inschriften // Orientalistische Literaturzeitung (38). — 1935. — С. 201.
  2. Эдуард Мейер Geschichte des Altertums. — Stuttgart Und Berlin: J.G. Cotta, 1921. — С. 561. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  3. Кацнельсон И. С. и Редер Д. Г Антидэвовская надпись Ксеркса / Хрестоматия по истории древнего мира. Том 1. Древний Восток / ред. Струве В. В. — Москва: Государственное учебно-педагогическое издательство министерства просвещения РСФСР, 1950. — С. 277. — 358 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  4. Салават Галлямов Башкордская философия: Этика. — Китап, 2005. — С. 152. — ISBN 978-5-295-03699-6 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  5. Фридрих Вильгельм Кёниг Älteste Geschichte der Meder und Perser / Der Alte Orient. Band 33, Heft 3/4. — Leipzig: J.C. Hinrichs., 1934. — С. 51. — 66 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  6. August Friedrich von Pauly Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft: Supplement. — J. B. Metzler, 1940. — С. 317. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  7. Древний Восток, Индия, Китай, Япония, Таиланд /Краткие сообщения Института народов Азии. Том 61 / ред. Ильин Г. Ф. и др.. — Москва: Изд-во восточной лит-ры, 1963. — С. 24. — 224 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  8. L. Potter The Persian Gulf in History. — Springer, 2009-01-05. — С. 39. — 326 с. — ISBN 978-0-230-61845-9 «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  9. Токарев С.А. Истоки этнографической науки (до середины XIX в.) / ред. Крюков М.В. — Москва: Наука, 1978. — С. 8. — 170 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  10. Пикус Николай Николаевич Тематическая хрестоматия по истории древнего мира для студентов-заочников и курса исторических факультетов государственных университетов. — Изд-во Московского университета, 1963. — С. 145. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  11. Хрестоматия по истории древнего Востока. / Под редакцией Струве В. В. и Редера Д. Г. — Москва: Изд-во вост. лит., 1963. — С. 221. — 543 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  12. Ефимов В.А., Керимова А.А., Молчанова Е.К., Пирейко Л.А., Расторгуева В.С., Эдельман Д.И Опыт историко-типологического исследования иранских языков: Эволюция грамматических категорий. — Москва: Наука, 1975. — С. 205. — 475 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.
  13. Материалы по археологии Северного Причерноморья 1962. Вып. 04 / ред. Сальников А. Г. — Одесса: Одесское книжное издательство, 1962. — С. 25. — 288 с. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 19-ին.