Լև Սանդախչիև
Լև Սանդախչիև | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 11, 1937 Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հունիսի 29, 2006 (69 տարեկան) Koltsovo, Novosibirsk Oblast, Նովոսիբիրսկի մարզ, Ռուսաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Մասնագիտություն | կենսաբան |
| Հաստատություն(ներ) | Վիրուսաբանության և կենսատեխնոլոգիայի «Վեկտոր» գիտական կենտրոն |
| Գործունեության ոլորտ | մոլեկուլային կենսաբանություն |
| Պաշտոն(ներ) | գլխավոր տնօրեն |
| Անդամակցություն | Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Ռուսաստանի Դ. Մենդելեևի քիմիատեխնոլոգիական ինստիտուտ |
| Գիտական աստիճան | կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1975), պրոֆեսոր (1981) և ակադեմիկոս (1992) |
| Տիրապետում է լեզուներին | ռուսերեն |
| Պարգևներ |    և  |
Լև Ստեփանի Սանդախչիև (հունվարի 11, 1937, Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունիսի 29, 2006, Koltsovo, Novosibirsk Oblast, Նովոսիբիրսկի մարզ, Ռուսաստան), խորհրդային կենսաբան։ Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1975), պրոֆեսոր (1981): Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1992 թղթակից անդամ՝ 1981)[1]:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լև Սանդախչիևը ծնվել է 1937 թվականին Դոնի Ռոստովում։ 1959 թվականին ավարտել է Մոսկվայի քիմիատեխնոլոգիական ինստիտուտը։ 1959-1974 թվականներին աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ Նովոսիբիրսկի օրգանական քիմիայի ինստիտուտում, 1969-1970 թվականներին՝ ավագ գիտաշխատող, 1970-1974 թվականներիին՝ լաբորատորիայի վարիչ, 1974-1975 թվականներին՝ մոլեկուլային կենսաբանության ՀամԳՀԻ մոլեկուլային կենսաբանության բաժնի պետ, 1975-1979 թվականներին՝ փոխտնօրեն, 1979-1986 թվականներին՝ տնօրեն, 1986-1995 թվականներին՝ «Վեկտոր» ԳԱՄ-ի գլխավոր տնօրեն, 1995 թվականից՝ Վիրուսաբանության և կենսատեխնոլոգիայի «Վեկտոր» գիտական կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն[2][3]։
Աշխատանքները վերաբերում են մոլեկուլային կենսաբանությանը, կենսատեխնոլոգիային, վիրուսաբանությանը։ Միջազգային ճանաչում ունեն մարդկանց համար ախտածին լայն սպեկտրով վիրուսների գենոմների կառուցվածքային-ֆունկցիոնալ հետազոտությունները։ Մշակել է մոլեկուլային կենսաբանության և գենետիկական ճարտարագիտության հետազոտման եղանակներ, որոնք հնարավորություն են տալիս ստանալ բուժկանխարգելիչ և ախտորոշիչ նոր պատրաստուկներ[4]։ Սանդախչիևը կազմակերպել է ռեկոմբինանտ ինտերֆերոնի առաջին արտադրությունը ՌԴ-ում, ստեղծել լայն անվանակարգով ախտորոշիչ թեստ-համակարգերի թողարկման արտադրության հենակետ, որն ապահովում է Ռուսաստանի պահանջարկի 30 %-ը։ Կազմակերպել է կենտրոնում մշակված հակավիրուսային ռիդոստին պատրաստուկի, հեպատիտ А-ի և կարմրուկի ապաակտիվացրած վակցինաների արտադրություն[5]։
Պարգևներ, մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (տեխնիկայի բնագավառում), 1985 թ.
- ՌԴ կառավարության մրցանակ, 2000 թ.
- Լենինի շքանշան
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Сандахчиев Л.С. - Общая информация». www.ras.ru. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
- ↑ «ՀԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄՏԱՎՈՐ ՆԵՐՈՒԺԸ ՀԱՐԱՎԱՅԻՆ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆՈՒՄ». www.noravank.am. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
- ↑ «Памяти Льва Степановича Сандахчиева». www.bio.su. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
- ↑ «Наука в Сибири». www.nsc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 9-ին.
- Հունվարի 11 ծնունդներ
- 1937 ծնունդներ
- Դոնի Ռոստով քաղաքում ծնվածներ
- Հունիսի 29 մահեր
- 2006 մահեր
- Ռուսաստանում մահացածներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Հայ կենսաբաններ
- Կենսաբանական գիտությունների դոկտորներ
- Ռուս մանրէաբաններ
- Հայ պրոֆեսորներ
- Ակադեմիկոսներ
- ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամներ
- Ռուսաստանի ԳԱ իսկական անդամներ
- 20-րդ դարի կենսաբաններ