Լատվիայի օկուպացիայի թանգարան

Լատվիայի օկուպացիայի թանգարան
Տեսակ	պատմության թանգարան
Երկիր	Լատվիա
Տեղագրություն	Ռիգա
Վայր	Լատիշ հրաձիգների հրապարակ
Հասցե	Latviešu strēlnieku laukums 1Ռիգա
Հիմնադրվել է	1993
Մակերես	2352 քառակուսի մետր
Հավաքածուի չափս	64 487
Կայք	omf.lv/index.php?lang=english և okupacijasmuzejs.lv

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Օկուպացիայի թանգարան (այլ կիրառումներ)

Լատվիայի օկուպացիայի թանգարան (լատիշ․՝ Latvijas Okupācijas muzejs), թանգարան Ռիգայում, որի ցուցադրությունները լուսաբանում են Լատվիայի պատմությունը 1940 թվականից մինչև 1991 թվականը ընկած ժամանակահատվածում։ Տեղակայված է քաղաքի պատմական մասում։

Թանգարանի շենք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառուցվել է 1970 թվականին որպես Լատիշական կարմիր հրաձիգների թանգարան, ստեղծվող Լատիշական կարմիր հրաձիգների թանգարան-հուշահամալիրի կազմում։ Ճարտարապետը Գունար Լուսիս-Գրինբերգն է, ով Լատիշական կարմիր հրաձիգների թանգարան-հուշահամալիրի ստեղծողների հետ արժանացել է ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի։

Թանգարանի շենքը շրջակա տարածքը բաժանում է երկու հավասար մասերի, առանձնացնելով միջնադարյան Ռատուշայի հրապարակը նոր կազմավորված Լատիշական հրաձիգների հրապարակից, որն ուղղված է դեպի Դաուգավա։

Շենքի ճակատային մասը երեսապատված է զոդակցված պղնձե թիթեղներով, ինչը բնորոշ է 70-ական թվականների խորհրդային ճարտարապետության ոճին։ Թանգարանի հիմնական շենքի վերանորոգման պատճառով ցուցահանդեսը ժամանակավորապես տեղափոխվել է Բուլվար Ռայնա 7 հասցե։

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լատվիայի օկուպացիայի թանգարանը համարվում է մասնավոր թանգարան, որն անցել է պետական հավատարմագրում։ Թանգարանը հիմնադրվել է 1993 թվականին։ Թանգարանի կառավարումը իրականացվում է «Լատվիայի օկուպացիայի թանգարան ասոցիացիա» հասարակական բարեգործական կազմակերպության կողմից։ Ավանդաբար թանգարան են այցելում դիվանագետներ և պետությունների բարձրաստիճան պաշտոնական ներկայացուցիչներ, այցելուների թվում են Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը և Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն^[3]։

Ժամանակակից թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանի ֆոնդերը կազմում են շուրջ 30 հազար փաստաթղթեր, լուսանկարներ, գրավոր և բանավոր նյութական ապացույցներ, որոնք արտացոլում են Լատվիայի պատմությունը 1940 թվականից մինչև 1991 թվականը, ինչպես նաև հիշարժան իրեր, կալանավայրերից և հատուկ բնակության վայրերից։ Թանգարանի գիտահետազոտական աշխատանքներին մասնակցում են Լիտվայի, Շվեդիայի, Մեծ Բրիտանիայի, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի գիտնականները։ Եվրոհանձնաժողովը աջակցում է «Արտագաղթը վերապրածների տեսաապացույցների հավաքագրման» ծրագրին։

Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականի սկզբին թանգարանի արխիվում հաշվառված էին 60000 առարկաներ։ Դրանցից շատերը թանգարանին են նվիրաբերվել օկուպացիան վերապրածները, ովքեր ցանկանում են պահպանել այդ ժամանակաշրջանի իրադարձությունները։ Թանգարանի աշխատակիցները արձանագրել են ավելի քան 2300 տեսանկարահանված ապացույցներ։ Սա Եվրոպայում այս թեմային նվիրված ամենամեծ հավաքածուներից մեկն է։

Ցուցադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցուցադրությունը բաժանված է երեք փուլերի, որոնք ունեն հետևյալ անվանումները` «Խորհրդային օկուպացիայի առաջին տարի (1940-1941)», «Նացիստական Գերմանիայի օկուպացիան (1941-1944)» (հատուկ բաժին է հատկացված Լատվիայի տարածքում Հոլոքոստին) և «Հետպատերազմական խորհրդային օկուպացիա (1944-1991)»։

Թանգարանի կողմից ստեղծվել են նաև շարժական ցուցահանդեսներ (մի քանի լեզուներով)` «Լատվիան 1939-1991 թվականների օկուպացիայից դեպի ազատություն» (ցուցադրվում է Լատվիայի դպրոցներում և թանգարաններում), «Լատվիան վերադառնում է Եվրոպա» (ցուցադրվում է Եվրոպայում, այդ թվում Եվրոպական խորհրդարանի շենքում^[4]), Ավստրալիայում, Կանադայում, «Լատվիան վերադառնում է ազատ աշխարհ» (ցուցադրվում է ԱՄՆ-ում)^[5]։ Թանգարանը հրատարակում է «Լատվիայի օկուպացիայի թանգարանի տարեգիրք» պարբերականը։ Թանգարանում անցկացվում են տարբեր հասարակական միջոցառումներ։