Թոմաս Հրիբ
| Թոմաս Հրիբ բելառուս․՝ Тамаш Тамашавіч Грыб | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 7 (19), 1895[1] |
| Ծննդավայր | Paliany, Սվենցյանսկի շրջան, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հունվարի 21, 1938[1][2] (42 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Libeň, Պրահա, Չեխոսլովակիա[2] |
| Գերեզման | Օլշանի գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի Բեխտերևի անվան հոգենյարդաբանական գիտահետազոտական ինստիտուտ (1914) և Պրահայի Կարլի համալսարան |
| Մասնագիտություն | լրագրող, քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Q13030516?, Rodny kraj?, Sialianskaja Dolia?, Q12164031?, Q65262481?, Slavonic Library in Prague? և Q13028769? |
| Ամուսին | Պավլինա Մյադյոլկա և Պոլուտա Բոդունովա |
| Կուսակցություն | Բելառուսի սոցիալիստական համայնաժողով և Բելառուսի սոցիալիստ-հեղափոխական կուսակցություն |
| Անդամություն | Q3917339?, Q17043448? և Belarusian Students' Union? |
 Tamaš Hryb Վիքիպահեստում | |
Թոմաս Թոմասևիչ Հրիբ (բելառուս․՝ Тамаш Тамашавіч Грыб, լեհ.՝ Tomasz Hryb,մարտի 7 (19), 1895[1], Paliany, Սվենցյանսկի շրջան, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 21, 1938[1][2], Libeň, Պրահա, Չեխոսլովակիա[2]), բելառուս քաղաքական և մշակութային գործիչ, Բելառուսի Ժողովրդական Հանրապետության Ռադայի անդամ, բելառուսական «Ռոդնը Կրայ» թերթի խմբագիր[3]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1895 թվականի մարտի 7-ին (19) Վիլնայի նահանգի Սվենցյանսկի շրջանի Պոլյանը գյուղում (այժմ՝ Բելառուսի Հանրապետության Գրոդնոյի մարզի Օստրովեց շրջան)՝ աղքատ գյուղացու ընտանիքում։ Ավարտել է տեղի դպրոցը, ծառայել նավատորմում, որից հետո ուսումը շարունակել է Սանկտ Պետերբուրգում՝ ակադեմիկոս Վլադիմիր Բեխտերևի անվան հոգենյարդաբանական ինստիտուտում։ Ռուսաստանում հեղափոխական իրադարձությունների ժամանակ գլխավորել է Բելառուսի սոցիալիստական համայնքի ձախ ուղղությունը[4][5]։ 1917 թվականի դեկտեմբերին դարձել է Համաբելառուսական առաջին համագումարի նախաձեռնողներից մեկը։ Նա դարձել է Բելառուսի ժամանակավոր կառավարության՝ Ժողովրդական քարտուղարության անդամ և Բելառուսի Ժողովրդական Հանրապետության հիմնադիրներից մեկը, որի անկախության հռչակագիրն ընդունվել է 1918 թվականի մարտի 25-ին։ Նոր պետության կառավարությունում ստանձնել է գյուղատնտեսության նախարարի պաշտոնը[4][5]։
Բելառուսի սոցիալիստական համայնքի փլուզումից հետո, Գերմանիայի կառավարության հետ շփումների հետ կապված տարաձայնությունների պատճառով հիմնել է Բելառուսի սոցիալիստ հեղափոխականների կուսակցությունը։ Լեհ ինտերվենցիստների դեմ բոլշևիկների հետ դաշինքի փլուզումից հետո 1921 թվականին գաղթել է Չեխիա և բնակություն հաստատել Պրահայում։ Նա փիլիսոփայության գիտական թեկնածուի աստիճան է ստացել Չարլզի համալսարանում։ Մինչև կյանքի վերջը հավատարիմ է մնացել հակաբոլշևիկ և հակակոմունիստ հայացքներին և ի տարբերություն աքսորյալ բելառուս այլ քաղաքական գործիչների, չի ընդունել Խորհրդային Բելառուս վերադառնալու հրավերը[6]։
Թոմաս Հրիբի հոդվածները ակտիվորեն տպագրվում էր տարբեր հրատարակություններում և ինքն էլ մի քանի թերթերի խմբագիր էր։ 1919 թվականին Վիլնայում հրատարակել է «Գրամաձյանին» թերթը։ Եղել է «Ռոդնի Կրայ» թերթի խմբագիրը։ 1931 թվականից Պրահայում հրատարակել է «Iskry Skaryny» քաղաքական ամսագիրը։ Գրել է հոդվածներ պատմության մասին։ Չեխոսլովակիայի ազգային գրադարանում հիմնել և աջակցել է Բելառուսի բաժինը, Պրահայում ստեղծել և ղեկավարել է Բելառուսի արխիվը։
Մահացել է Պրահայում՝ 1938 թվականի հունվարի 21-ին։
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1917 թվականին ծանոթացել է Պոլուտա Բոդունովայի հետ, ում հետ երկար ժամանակ մտերիմ հարաբերություններ է ունեցել։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Hryb Tamaš
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých magistrátní úřadovny v Libni, sign. MGLBŇ Z10, s. 10 — Vol. MGLBŇ Z10. — P. 10.
- ↑ «Информация о фонде - Гриб Томаш Томашевич». Архивы Беларуси.(չաշխատող հղում)
- ↑ 4,0 4,1 Лебедева, Валентина. Полута Бодунова // Деды: дайджест публикаций о беларуской истории. —Минск, 2014. — В. 13. — С. 156—166.
- ↑ 5,0 5,1 «Hryb Tamaš» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 29-ին.
- ↑ «19 марта: этот день в истории». Администрация Октябрьского района г. Могилёва.(չաշխատող հղում)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Kałośsie, Vilna, no. 1(14), 1938, pp. 52–57; Belarusian Institute of Arts and Sciences, New York, Archives.