Էլիաս Խրաուի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլիաս Խրաուի
 
Կուսակցություն՝ անկախ քաղաքական գործիչ
Կրթություն՝ Սուրբ Ժոզեֆի համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և փաստաբան
Դավանանք Մարոնիական կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 4, 1926(1926-09-04)[1]
Ծննդավայր Զահլե, Լիբանան
Վախճանի օր հուլիսի 7, 2006(2006-07-07)[2][3] (79 տարեկան)
Վախճանի վայր Բեյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիություն  Լիբանան
Ամուսին Mona Hrawi?
 
Պարգևներ
Մեծ Խաչի ասպետ՝ «Իտալիայի Հանրապետության հանդեպ ունեցած վաստակի համար» Մեծ ժապավենով Ասպետական մեծ խաչի շքանշան. «Իտալիայի Հանրապետության համար ունեցած վաստակի համար» Մայրու ազգային շքանշանի մեծ ժապավեն և Մատուցած ծառայությունների շքանշան

Էլիաս Խրաուի (արաբ․՝ الياس الهراوي‎‎, սեպտեմբերի 4, 1926(1926-09-04)[1], Զահլե, Լիբանան - հուլիսի 7, 2006(2006-07-07)[2][3], Բեյրութ, Լիբանան), Լիբանանի նախագահ, ով այս պաշտոնում էր 1989-1998 թվականներին։

Վաղ կենսագրություն և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1926 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Խուչ-էլ-Օմարում, Զահլե քաղաքի մոտակայքում, Բեկաա հովտում գտնվող մարոնիների հարուստ հողատիրական ընտանիքում[4][5]։ Նրա ծնողներն էին Խալիլ Խրաուին և Հելենա Հարբը[6]։ 1947 թվականին Սագեսեի ինստիտուտում ստացել է առևտրի ոլորտի մասնագետի դիպլոմ[7]։ Այնուհետև ընդունվել է Բեյրութի Սուրբ Հովսեփի համալսարան իրավական ֆակուլտետ, բայց չի ավարտել այն[7]։

Ձեռնարկատիրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղվել է գյուղատնտեսությամբ, մինչև 1972 թվականին չի դարձել Լիբանանի խորհրդարանի անդամ[8]։ Հաջողակ լինելով դրանում՝ սկսել է բանջարեղեն արտահանել ՝ աշխատելով շվեյցարական խոշոր ընկերությունների հետ։ Խրաուին նաև գլխավորում էր շաքարի ճակնդեղի արտադրության Բեքաա կոոպերատիվը։ Սակայն նրա բիզնեսը ոչնչացվել է քաղաքացիական պատերազմի արդյունքում, որը երկրում մոլեգնում էր 1975 թվականից մինչև 1990 թվականը, այն ժամանակ նա անցել էր նավթի ներմուծմանը[9]։

Քաղաքական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լինելով քաղաքականապես ակտիվ ընտանիքի անդամ, իր եղբայրների՝ Ջորջի և Ջոզեֆի նման 1972 թվականին ընտրվել է Լիբանանի Ազգային ժողովում։ 1980-1982 թվականին Խրաուին եղել է վարչապետ Շաֆիկ Վազզանի աշխատասենյակին կից հասարակական աշխատանքների նախարարի պաշտոնում՝ նախագահ Էլիաս Սարկիսի օրոք[8]։ Նրա գործունեությունն այդ պաշտոնում կենտրոնացած էր Լիբանանի բոլոր հատվածները կապող կամուրջների և ճանապարհների շինարարության վրա[9]։

Եղել է Ազգային ժողովի անկախ Մարոնիական կաթոլիկ բլոկի անդամ։ Այդ դաշինքը բաղկացած էր 9 բարեփոխիչներից, մարոնի կաթոլիկներից, որոնք հանդես էին գալիս քրիստոնյա աշխարհազորայինների մաքրման և մուսուլմանների ու Սիրիայի հետ լավ հարաբերություններ պահպանելու օգտին[10]։

Լիբանանի նախագահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1989 թվականի նոյեմբերի 24-ին Լիբանանի նախագահ է ընտրվել Չտաուրա քաղաքի հյուրանոցում գտնվող հյուրանոցում խորհրդարանի 53 անդամներից 47-ը[8]՝ Լիբանանի նախագահ Ռենե Մոավադի սպանությունից 2 օր անց[11]։ Լինելով նախագահ՝ փոփոխություններ է կատարել Լիբանանի Սահմանադրության մեջ, որոնք ձևակերպել են Տաիֆյան համաձայնագրերի արդյունքները և մուսուլմանական բնակչությանը ավելի մեծ իրավունքներ և ազդեցություն են տվել, քան եղել է նախկինում։

Քանի որ Բաաբդի պալատը՝ նախագահական նստավայրը, ավերվել է 1990 թվականի հոկտեմբերին սիրիական բանակի ռմբակոծությունների ընթացքում, որը ձգտում էր այնտեղից դուրս բերել գեներալ Միշել Աունին, Խրաուին բնակություն է հաստատել Լիբանանի ապագա վարչապետ Ռաֆիկ Հարիրիի Բեյրութի բնակարաններում[12]։ 1990 թվականի հոկտեմբերի 13-ին սիրիական բանակի աջակցությամբ ստիպել է գեներալ Աունին հանձնվել, որից հետո ձեռնամուխ եղավ քաղաքացիական պատերազմի հետևանքներից Լիբանանի վերականգնմանը։ 1991 թվականի մայիսի 22-ին բարեկամության և համագործակցության պայմանագիր է կնքել Սիրիայի հետ, որով Լիբանանը պարտավորվել է իր տարածքը չտրամադրել սիրիական շահերին թշնամական որևէ գործողությունների համար[13]։

1992 թվականին Լիբանանի վարչապետի պաշտոնում է նշանակել Ռաֆիկ Հարիրիին[14]։ Խրաուին մասնակցել է կառավարության խորհրդակցություններին, որպեսզի վերահսկի երկրի գործադիր իշխանությունը[15]։

Լիբանանի հասարակությունում տարբեր գնահատականներ են տալիս Խրաուիի նախագահությանը։ Ոմանք նշում են նրա ակտիվ պայքարը զինված աշխարհազորայինների դեմ, քաղաքացիական պատերազմի ավարտը, որը երկիրը բաժանել է 15 տարվա ընթացքում, և Լիբանանի հիմնական քաղաքական ուժերի վերամիավորումը։ Նրա կողմնակիցները դրանում տեսնում էին պրագմատիկ քաղաքականություն, որը ազգային շահերը վեր էր դասում կրոնական տարաձայնություններից և ձգտում էր հարթել կրոնական համայնքների խաղաղ գոյակցությունը։ Սակայն քաղաքացիական ամուսնություններն օրինականացնելու նրա փորձը կրոնական հեղինակությունների կտրուկ հակազդեցություն է առաջացրել[8]։ Ոմանք նրան մեղադրել են այն բանում, որ Խրաուին աջակցել է բոլոր քրիստոնյա և մուսուլման աշխարհազորայինների մեծամասնության զինաթափմանը, որը չի անդրադարձել Հեզբոլլահին և շիա քաղաքական կուսակցությանը։ Նրա քննադատները նաև նշել են, որ նա շատ բարյացակամ էր սիրիական շահերի նկատմամբ, և որ Սիրիայի հետ բարեկամության և համագործակցության մասին իր ստորագրած պայմանագիրը Լիբանանը վերածել է սիրիական գաղութի։ Բացի այդ, նա դատապարտվել է Լիբանանի Սահմանադրության մեջ փոփոխությունների համար, որոնք նրան թույլ են տվել իր լիազորությունների ժամկետը ևս 3 տարով երկարացնել 1995 թվականի հոկտեմբերի 13-ին[16]։ Նախկին նախագահ Ամին Ժմայելն այն ժամանակ ասել էր, որ նման գործողությունները խաթարում են լիբանանյան ազգի սահմանադրական սկզբունքները։

1998 թվականի նոյեմբերի 23-ին հեռացել է նախագահի պաշտոնից[7]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել է ամուսնացած երկու անգամ[5]։ Նրա առաջին կինը Էվելին Չիդիակն էր, որի հետ նա ամուսնացավ 1947 թվականին և դարձավ նրա 3 երեխաների՝ Ռենի, Ժորժի և Ռոյի հայրը։ Երկրորդ անգամ ամուսնացել է 1961 թվականին Մոնա Ջամալի հետ, որը նրան երկու երեխա է պարգևել՝ Զալֆաին և Ռոլանդին[7]։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խրաուին մահացել է 2006 թվականի հուլիսի 7-ին Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի հոսպիտալում քաղցկեղից[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.khaleejtimes.com/DisplayArticleNew.asp?xfile=data/middleeast/2006/July/middleeast_July127.xml&section=middleeast&col=
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/273645/Elias-Hrawi
  4. ↑ 4,0 4,1 «Elias Hrawi». The Independent. 2006 թ․ հուլիսի 11. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Kifner, John (1989 թ․ նոյեմբերի 25). «Elias Hrawi; An Earthy Politician Who Makes Both Ends Meet». The New York Times. էջ 4. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  6. ↑ «Announcement the death of former Lebanese President Elias Hrawi in Beirut». 26 September. 2006 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Elias Hrawi». Presidency of the Republic of Lebanon. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 15-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Former President Hrawi loses fight against cancer». The Daily Star. 2006 թ․ հուլիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Elias Hrawi». Embassy of Lebanon, USA. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  10. ↑ Kifner, John (1989 թ․ նոյեմբերի 25). «Elias Hrawi; An Earthy Politician Who Makes Both Ends Meet». The New York Times.
  11. ↑ Seeberg, Peter (2007-02). «Fragmented loyalties. Nation and Democracy in Lebanon after the Cedar Revolution» (PDF). University of Southern Denmark. Արխիվացված է օրիգինալից (Working Papers) 2014 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  12. ↑ Salem, Paul E. The wounded republic: Lebanon's struggle for recovery(անգլ.) // Arab Studies Quarterly[en] : journal. — 1994.
  13. ↑ «Elias Hrawi, 80, Ex-Chief of Lebanon, is Dead». AFP. The New York Times. 2006 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  14. ↑ Middle East Review. — Kogan Page Publishers[en]. — С. 113. — ISBN 978-0-7494-4066-4
  15. ↑ Philip G. Roeder; Donald S. Rothchild Sustainable Peace: Power And Democracy After Civil Wars. — Cornell University Press[en], 2005. — С. 233. — ISBN 978-0-8014-8974-7
  16. ↑ Abdelnour, Ziad K. Syria and the Presidential Succession in Lebanon (und) // Middle East Intelligence Bulletin. — Т. 6. — № 2—3.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էլիաս_Խրաուի&oldid=9410549» էջից