Բելա Եսաջանյան

Բելա Եսաջանյան;
Ծնվել է	մարտի 1, 1930
Ծննդավայր	Իրկուտսկ, Իրկուտսկի շրջան, Սիբիրի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	նոյեմբերի 25, 2016 (86 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Կրթություն	Երևանի պետական համալսարան (1947) և Ռոստովի պետական համալսարան (1952)
Գիտական աստիճան	մանկավարժական գիտությունների դոկտոր և պրոֆեսոր (1973)
Մասնագիտություն	լեզվաբան և մանկավարժ
Աշխատավայր	Վ․ Բրյուսովի անվան պետական համալսարան և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Հայաստանի վաստակավոր մանկավարժ

Բելա Մարկի Եսաջանյան (մարտի 1, 1930(1930-03-01)^[1], Իրկուտսկ, Իրկուտսկի շրջան, Սիբիրի երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 25, 2016(2016-11-25), Երևան, Հայաստան), լեզվաբան, մանկավարժ։ Մանկավարժական գիտությունների դոկտոր (1970 թվական), պրոֆեսոր (1973 թվական)։ Հայաստանի վաստակավոր մանկավարժ (2003 թվական)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1930 թվականի մարտի 1-ին Խորհրդային Ռուսաստանի Իրկուտսկ քաղաքում։ Միջնակարգ կրթությունը ստացել է Լենինականի N 2 դպրոցում։ 1947 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1952 թվականին ավարտել է Դոնի Ռոստովի պետական համալսարանը։ 1962-1983 թվականներին՝ Երևանի պետական լեզվահասարակագիտական համալսարանի դասախոս, 1983-2003 թվականներին՝ Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի ռուսերենի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչ։ 1993 թվականից եղել է ռուս մշակույթի «Հարմոնիա» միջազգային միության փոխնախագահ։

Ուսումնասիրությունները վերաբերում են հայկական դպրոցներում ռուսաց լեզվի դասավանդման, ռուսերենի և հայերենի հոլովական կառուցվածքների համապատասխանությունների հարցերին («Ռուսերենի նախդիրավոր կառուցվածքները և նրանց հայերեն համապատասխանությունները», 1977 թ., «Ռուսաց լեզվի դասը հայկական դպրոցում», 1984 թ., «Ռուսերենի դասավանդման մեթոդիկան հայկական դպրոցում», 1986 թ.)։ Կազմել է դասագրքեր ռուսերենի խորացված ուսուցմամբ հայկական դպրոցների 1-8 դասարանների համար^[2]^[3]։

Հայաստանում ռուսաց լեզվի գծով առաջին դոկտոր, պրոֆեսոր Բելա Եսաջանյանի հեղինակած դասագրքերով կրթվել են բազմաթիվ սերունդներ։ Ստեղծվել են ավելի քան 30 դասագիրք, 315 տպագրված գիտական աշխատանք ու 6 մենագրություն։

Բելա Եսաջանյանի գիտական և մանկավարժական գործունեությունը կապված է մանկավարժական համալսարանի հետ։ Նա երկար տարիներ ղեկավարել է համալսարանի ռուսաց լեզվի ամբիոնը։ Մինչև իր կյանքի վերջին տարիները նա մտնում էր լսարան, ուսանողներին փոխանցում փորձն ու գիտելիքները^[4]։

Աշխատանքային գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1952-1960 թվականներ՝ Լենինականի թիվ 3 միջնակարգ դպրոցի ռուսաց լեզվի ուսուցիչ։
1960-1962 թվականներ՝ Երևանի պետական համալսարանի ռուսաց լեզվի ամբիոնի դասախոս։
1962-1975 թվականներ՝ Երևանի Վալերի Բրյուսովի անվան ռուսաց և օտար լեզուների ինստիտուտի դասախոս։
1975-1982 թվականներ՝ Երևանի Վալերի Բրյուսովի անվան ռուսաց և օտար լեզուների ինստիտուտի գիտության գծով պրոռեկտոր։
1983-2003 թվականներ՝ Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի ռուսաց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչ։
1994 թվական՝ «Հարմոնիա» ռուսական մշակույթի միջազգային կենտրոնի փոխնախագահ։
1995 թվական՝ Մանկավարժական ասոցիացիա հասարակական կազմակերպության փոխնախագահ։
1999 թվականից՝ «Ռուսաց լեզուն Հայաստանում» ամսագրի գլխավոր խմբագիր։
2003 թվականից՝ Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի ռուսաց լեզվի և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր։

Ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1946 թվական՝ Մեծ հայրենական պատերազմում ինքնանվեր աշխատանքի համար շքանշան։
1970 թվական՝ մանկավարժական գիտությունների դոկտոր։
1973 թվական՝ պրոֆեսոր։
1975 թվական՝ Խաչատուր Աբովյանի անվան մեդալ։
1977 թվական՝ Կրուպսկայայի անվան մեդալ։
1996 թվական՝ Ռուսաստանի Դաշնության մանկավարժական և հասարակական գիտությունների ակադեմիայի անդամ։
2003 թվական՝ Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր մանկավարժ։
2005 թվական՝ Ռուսաստանի Դաշնության եղբայրության շքանշան։
2010 թվական՝ Վալերի Բրյուսովի անվան մեդալ։
2010 թվական՝ Ռուսաստանի Դաշնության վարչապետի շնորհակալագիր։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Урок русского языка в армянской школе. Есаджанян Белла Марковна, 1984.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=3082
↑ «ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 9-ին.
↑ Բելա Եսաջանյանի գրքերը
↑ Կյանքից հեռացավ մանկավարժական գիտությունների դոկտոր Բելա Եսաջանյանը(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_a1c005506aac9acd-1] 1,0 ^1,1 http://am.hayazg.info/index.php?curid=3082

[2] «ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 9-ին.

[3] Բելա Եսաջանյանի գրքերը

[4] Կյանքից հեռացավ մանկավարժական գիտությունների դոկտոր Բելա Եսաջանյանը(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]

[4]