Աննա Տեր-Վարդանյան

Աննա Տեր-Վարդանյան;
Ծնվել է	դեկտեմբերի 6, 1920
Մահացել է	օգոստոսի 4, 2011 (90 տարեկան)
Գերեզման	Արլինգտոնի ազգային գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Detroit Business Institute?
Մասնագիտություն	ռազմածովային սպա
	Anna DerVartanian Վիքիպահեստում

Աննա Տեր-Վարդանյան (անգլ.՝ Anna Der-Vartanian, դեկտեմբերի 6, 1920(1920-12-06) - օգոստոսի 4, 2011(2011-08-04)), ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի առաջին կին Գերագույն Գլխավոր Ավագ (Master Chief Petty Officer, E-9)^[1]։

Գերագույն գլխավոր ավագ կոչումը Աննա Տեր-Վարդանյանն ստացել է 1959 թվականին Նյուպորտ քաղաքի (Ռոդ Այլենդ) ռազմածովային քոլեջում որպես Global Strategy Officer-ի օգնական ծառայության ժամանակ և դարձել է և մնում է ԱՄՆ զինված ուժերում ծառայող առաջին կինը, որն արժանացել է E-9 կոչման^[2]։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աննա Տեր-Վարդանյանի ծնողները ցեղասպանությունից մազապուրծ փախստականներ էին, ովքեր Խարբերդից հասել էին ԱՄՆ՝ Միչիգան նահանգի Դեթրոյթ քաղաք 1918 թվականի վերջերին։ Հայրը` Մաթևոս Տեր-Վարդանյանը 27 տարեկան էր, իսկ մայրը` Արուսյակ Գալուստյանը 21 տարեկան, երբ ծնվել է նրանց դուստրը` Աննան։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աննա Տեր-Վարդանյանը ծնվել է 1920 թվականին։ Մեծացել է Միչիգան նահանգի Դետրոյթ քաղաքում։ 1936-1939 թվականներին սովորել է Հարավարևմտյան ավագ դպրոցում, 1941-1942 թվականներին՝ Դետրոյթի բիզնես համալսարանում։ Համալսարանական տարիներին Աննան զինվորագրվել է Կանանց օդային օժանդակ կորպուսում (WAAC)։ 1943 թվականի օգոստոսի 31-ին հեռացել է Կանանց օդային օժանդակ կորպուսից՝ միանալով Կանայք արտակարգ իրավիճակներում կամավոր ծառայությանը (WAVES)։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմն սկսվելուց կարճ ժամանակ անց Տեր-Վարդանյանը կամավոր զինվորագրվել է ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմ, քույրը՝ Ջին Օլիվերը, ծառայում էր ԱՄՆ նավատորմում, եղբայրը՝ Էնդրյուն, ԱՄՆ զինված ուժերի խաղաղօվկիանոսյան հատվածում էր, մայրը նույնպես ցանկանում էր միանալ նավատորմին, սակայն տանը մնալով՝ ծառայում է Կարմիր խաչում։ Երկրորդ աշխարհամարտի ընթացքում Աննան եղել է գրեթե բոլոր թեժ կետերում՝ Փերլ Հարբորից սկսած։

Նավում կնոջ գտնվելու փաստը միայն, արդեն սնոտիապաշտական ազդեցություն ունի նավաստիների համար։ ԱՆնա Տեր-Վարդանիյանին նավի վրա ընդուել էին բունտով, իսկ «վատ նշան» համարվող այդ աղջնակը դառնալու էր նրանց հրամանատարը և «ամերիկյան նավատորմի թալիսմանը»։

Թոշակի է անցել 1963 թվականի հուլիսի 16-ին, որից հետո ռազմածովային ուժերի բարձրաստիճան սպան, մտել է ԿՀՎ, անմիջապես զբաղեցրել է ԿՀՎ-ի՝ Մերձավոր Արևելքի բաժնի ավագ անալիտիկի պաշտոնը հակահետախուզական բաժնում և գործուղղվել՝ Սիրիա, Պաղեստին, Բեյրութ, Եգիպտոս, Թունիս, Ալժիր։ Նրա թղթապանակը մինչ օրս էլ գաղտնազերված չէ ու մնում է Ամերիկյան ԿՀՎ-ի հույժ գաղտնի «Top Secret» դարակում։

2007 թվականին, արդեն 87-ամյա՝ ԱՄՆ Ռազմածովային ուժերի և Հատուկ Ծառայությունների սպա՝ Աննա Տեր-Վարդանյանը հեռացել է պաշտոնից՝ տասնյակներով մեդալների արժանացած։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աննա Տեր-Վարդանյանը մահացել է 2011 թվականի օգոստոսի 4-ին, 90 տարեկան հասակում։

«Չնայած նրա գործունեության բազմաթիվ գովասանքներին, մեկ նշանակալի զոհողություն չի նշվում Տեր-Վարդանյանի կենսագրության մեջ՝ ընտանիք չունենալու նրա ընտրությունը։ Երբ Տեր-Վարդանյանն առաջին անգամ միացավ ռազմածովային ուժերին՝ քառասունական թվականներն էին, կանայք իրավունք չունեին զավակներ ունենալուց հետո համազգեստով մնալու ծառայության մեջ», - ասել է Ջեսիկա Մայերսը՝ Կանանց քաղաքականության գրասենյակի գլխավոր ավագ խորհրդականը^[2]։

Երբևէ ամուսնացած չի եղել։ Մահացել է զարմիկների տանը, այդպես էլ Հայաստանը չտեսնելով։ Թաղված է Արլինգտոնի ազգային գերեզմանատանը (հատված՝ 60, տեղ՝ 9833) ԱՄՆ Ռազմածովային Ուժերի բոլոր պատիվներով^[3]։