Արյան արհեստական շրջանառություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արյան արհեստական շրջանառություն
Սրտաթոքային սարք պսակային շունտավորման վիրահատության ժամանակ
 Cardiopulmonary bypass Վիքիպահեստում

Արյան արհեստական շրջանառություն, հիվանդի օրգանիզմում հատուկ սարքի օգնությամբ ստեղծվող արյան արհեստական հոսք։

Արհեստական շրջանառությունը կարելի է իրականացնել ինչպես ամբողջ օրգանիզմում, այնպես էլ առանձին օրգաններում (օրինակ՝ վերջույթներում)։ Արհեստական շրջանառության արդի սարքերի օգնությամբ, որոնք ունեն պոմպ (սրտի դեր է կատարում), թթվածնարար (փոխարինում է թոքերին), կարելի է սրտի և խոշոր անոթների բնածին ու ձեռքբերովի արատների վերացման վիրահատություններ կատարել։ Վիրահատության ընթացքում հիվանդի սիրտը ժամանակավորապես անջատվում է արյան հոսքից, իսկ արյունը երակներից խողովակածայրակների միջոցով պոմպով ներծծվում է արհեստական շրջանառության սարքի մեջ, ապա անցնում թթվածնարարով, որտեղ հարստանում է թթվածնով ու վերադարձվում հիվանդի օրգանիզմ։ Նշված սարքը հնարավորություն է տալիս արյան շրջանառությունը հիվանդի օրգանիզմում պահպանել բավականին երկար ժամանակ, որն անհրաժեշտ է վիրահատության համար։ Ավարտից հետո սարքն անջատվում է, և սրտի աշխատանքի հաշվին վերականգնվում է արյան բնական հոսքը։

Արյան արհեստական շրջանառությունը կարող է կիրառվել նաև ներքին հիվանդությունների կլինիկայում՝ սրտի հիվանդությունների բուժման ժամանակ՝ հիվանդ սրտի ժամանակավոր, մասնակի բեռնաթափման համար։ Այդ դեպքում հիվանդի արյունատար անոթներին միացվում է սարքը, որի միջոցով հեռացվում է արյան մի մասը։ Սարքը, աշխատելով հիվանդի սրտի հետ զուգընթաց, փոքրացնում է վերջինիս բեռնվածությունը։

Առանձին օրգանների (օրինակ՝ վերջույթների) համար արյան արհեստական շրջանառությունը կիրառում են, երբ որոշ հիվանդությունների բուժման համար անհրաժեշտ է լինում ներարկել օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցություն ունեցող պատրաստուկներ։ Դրա համար հիվանդի վերջույթի արյան հոսքը մեկուսացնում են ընդհանուր շրջանառությունից և միացնում արհեստական շրջանառության սարքին։ Վերջույթի արյան հոսք են ներարկում անհրաժեշտ դեղանյութը, որն արհեստական շրջանառության շնորհիվ չի մտնում արյան ընդհանուր հոսքի մեջ։ Գործողության ավարտից հետո սարքն անջատվում է, և վերջույթում վերականգնվում է արյան բնականոն հոսքը։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է Հանրամատչելի բժշկական հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արյան արհեստական շրջանառություն» հոդվածին։