«Ինհիբիտորներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

16:51, 31 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Ինհիբրիտորներ՝ (լատին․՝ inhibeo - կանգնեցնում եմ, զսպում եմ) քիմիական, արգելակիչներ, բնական կամ սինթետիկ նյութեր, որոնք արգելակում են կամ դադարեցնում որևէ քիմիական կամ կենսաբանական պրոցես:

Կիրառում

Կիրառվում են անցանկալի երևույթները կանխելու կամ դադարեցնելու համար, օրինակ, կոռոզիայից մետաղների քայքայումը, վառելանյութերի, քսայուղերի, սննդանյութերի օքսիդացումը, պոլիմերացումը, պոլիմերների ծերացումը և այլն: Արգելակման արդյունավետությունը կախված է ինհիբրիտորի ու արգելակվող ռեակցիայի բնույթից, ինչպես նաև ինհիբրիտորի քանակից, ռեակցիայի միջավայր մտցնելու ժամանակից, ջերմաստիճանից և այլ գործոններից:

Կոռոզիայի ինհիբրիտորներ

Կոռոզիայի ինհիբրիտորները մտցվում են միջավայր մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար: Կոռոզիայի ինհիբրիտորի պաշտպանիչ ազդեցությունը որոշվում է էլեկտրաքիմիական ռեակցիայի կինետիկայի փոփոխմամբ: Տարբերում են

անոդային,
կաթոդային և
խառը կոռոզիայի ինհիբրիտորներ:

անոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր

Որպես անոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր կիրառում են օքսիդիչ քրոմատներ և նիտրիտներ,

կաթոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր

որպես կաթոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր՝ արսենի և բիսմութի աղեր, ինչպես նաև տարբեր օրգանական միացություններ:

Կոռոզիայի միջավայրի բնույթից կախված, լինում են

թթվային,
չեզոք և
հիմնային միջավայրերի,

ինչպես նաև

մթնոլորտային կոռոզիայի ինհիբրիտորներ:

Սև մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար կիրառվում են դիցիկլոհեքսիլամոնիումի նիտրիտը, ցիկլոհեքսիլամոնիումի կարբոնատը, միգանյութի կամ հեքսամեթիլենտետրամինի (ուրոտրոպինի) խառնուրդը նատրիումի նիտրիտի հետ, իսկ սև մետաղները գունավորների հետ համակցված՝ նիտրո- և դինիտրո- բենբենգոյական թթուների աղերը ամինների հետ:

Օքսիդացման ռեակցիաներ

Օքսիդացման ռեակցիաների ինհիբրիտորները արգելակում են մոլեկուլային թթվածնով օքսիդացումը, ավելացվում են վառելանյութերին, յուղերին, քսուքներին՝ նրանց պահելու և կիրառման ժամանակ օքսիդացումը դանդաղեցնելու համար: Որպես օքսիդացման ռեակցիաների ինհիբրիտորները կիրառվում են ֆենոլներ, արոմատիկ ամիններ և այլն:

Սննդանյութերի օքսիդացում

Սննդանյութերի օքսիդացման ինհիբրիտորները արգելակում են ճարպերի և ճարպ պարունակող մթերքների օքսիդացումը: Բնական նյութերից կիրառում են համեմունքներ (ծոթոր, եղեսպակ, չաման և այլն), որոնք մթերքին տալիս են հաճելի հոտ և արգելակում նրանց օքսիդացումը (կծվածությունը): Իսկ սինթետիկ նյութերից կիրառում են գալաթթվի էթիլ- և պրոպիլէսթերները, ինչպես նաև բազմաթիվ ֆենոլներ և ամիններ (օրինակ, կտավատի ձեթը օքսիդացումից պաշտպանելու համար):

Պոլիմերացում

Պոլիմերացման ինհիբրիտորները արգելակում են կամ դանդաղեցնում մոնոմերների պոլիմերացումը թորելու կամ պահելու ժամանակ: Պոլիմերացման ինհիբրիտորները պահպանում են ոչ միայն ինքնապոլիմերացումից, այլև օդի թթվածնի օքսիդացումից: Պոլիմերացման ինհիբրիտորներ են ծծումբը, տարբեր ֆենոլներ, տանինը, պղնձի աղերը և այլն:

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+'''Ինհիբրիտորներ'''՝ ({{lang-lat|inhibeo}} - կանգնեցնում եմ, զսպում եմ) քիմիական, արգելակիչներ, բնական կամ սինթետիկ նյութեր, որոնք արգելակում են կամ դադարեցնում որևէ քիմիական կամ կենսաբանական պրոցես:
-'''Ինհիբրիտորներ''' ( {{lang-lat| inhibeo}} — կանգնեցնում եմ, զսպում եմ) քիմիական, արգելակիչներ, բնական կամ սինթետիկ նյութեր, որոնք արգելակում են կամ դադարեցնում որևէ քիմիական կամ կենսաբանական պրոցես: Կիրառվում են անցանկալի երևույթները կանխելու կամ դադարեցնելու համար, օրինակ, [[կոռոզիա]]յից [[մետաղներ]]ի քայքայումը, վառելանյութերի, քսայուղերի, սննդանյութերի օքսիդացումը, պոլիմերացումը, պոլիմերների ծերացումը և այլն: Արգելակման արդյունավետությունը կախված է ինհիբրիտորի ու արգելակվող ռեակցիայի բնույթից, ինչպես նաև ինհիբրիտորի քանակից, ռեակցիայի միջավայր մտցնելու [[ժամանակ]]ից, [[ջերմաստիճան]]ից և այլ գործոններից:  == Կոռոզիայի ինհիբրիտորները == մտցվում  են միջավայր մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար: Կոռոզիայի ինհիբրիտորի պաշտպանիչ ազդեցությունը որոշվում է էլեկտրաքիմիական ռեակցիայի [[կինետիկա]]յի փոփոխմամբ: Տարբերում են անոդային, կաթոդային և խառը կոռոզիայի ինհիբրիտորներ: Որպես անոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր կիրառում են օքսիդիչ քրոմատներ և նիտրիտներ, որպես կաթոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր՝ [[արսեն]]ի և [[բիսմութ]]ի [[աղեր]], ինչպես նաև տարբեր [[օրգանական  միացություններ]]: Կոռոզիայի միջավայրի բնույթից կախված, լինում են թթվային, չեզոք և հիմնային միջավայրերի, ինչպես նաև մթնոլորտային կոռոզիայի ինհիբրիտորներ: Սև մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար կիրառվում են դիցիկլոհեքսիլամոնիումի նիտրիտը, ցիկլոհեքսիլամոնիումի կարբոնատը, միգանյութի կամ հեքսամեթիլենտետրամինի (ուրոտրոպինի) խառնուրդը նատրիումի նիտրիտի հետ, իսկ սև մետաղները գունավորների հետ համակցված՝ նիտրո- և դինիտրո- բենբենգոյական [[թթուներ]]ի աղերը [[ամիններ]]ի հետ: == Օքսիդացման ռեակցիաների == ինհիբրիտորները արգելակում են մոլեկուլային թթվածնով օքսիդացումը, ավելացվում են վառելանյութերին, յուղերին, քսուքներին՝ նրանց պահելու և կիրառման ժամանակ օքսիդացումը դանդաղեցնելու համար: Որպես օքսիդացման ռեակցիաների ինհիբրիտորները կիրառվում են ֆենոլներ, արոմատիկ ամիններ և այլն: == Սննդանյութերի օքսիդացման == ինհիբրիտորները արգելակում են [[ճարպեր]]ի և ճարպ պարունակող մթերքների օքսիդացումը: Բնական նյութերից կիրառում են [[համեմունքներ]] (ծոթոր, եղեսպակ, չաման և այլն), որոնք մթերքին տալիս են հաճելի հոտ և արգելակում նրանց օքսիդացումը (կծվածությունը): Իսկ սինթետիկ նյութերից կիրառում են գալաթթվի էթիլ- և պրոպիլէսթերները, ինչպես նաև բազմաթիվ ֆենոլներ և ամիններ (օրինակ, կտավատի ձեթը օքսիդացումից պաշտպանելու համար):  == Պոլիմերացման == ինհիբրիտորները արգելակում են կամ դանդաղեցնում մոնոմերների պոլիմերացումը թորելու կամ պահելու ժամանակ: Պոլիմերացման ինհիբրիտորները պահպանում են ոչ միայն ինքնապոլիմերացումից, այլև [[օդ]]ի թթվածնի օքսիդացումից: Պոլիմերացման ինհիբրիտորներ են [[ծծումբ]]ը, տարբեր ֆենոլներ, տանինը, պղնձի աղերը և այլն:
+== Կիրառում ==
+Կիրառվում են անցանկալի երևույթները կանխելու կամ դադարեցնելու համար, օրինակ, [[կոռոզիա]]յից [[մետաղներ]]ի քայքայումը, վառելանյութերի, քսայուղերի, սննդանյութերի օքսիդացումը, պոլիմերացումը, պոլիմերների ծերացումը և այլն: Արգելակման արդյունավետությունը կախված է ինհիբրիտորի ու արգելակվող ռեակցիայի բնույթից, ինչպես նաև ինհիբրիտորի քանակից, ռեակցիայի միջավայր մտցնելու [[ժամանակ]]ից, [[ջերմաստիճան]]ից և այլ գործոններից:
+== Կոռոզիայի ինհիբրիտորներ ==
+Կոռոզիայի ինհիբրիտորները մտցվում են միջավայր մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար: Կոռոզիայի ինհիբրիտորի պաշտպանիչ ազդեցությունը որոշվում է էլեկտրաքիմիական ռեակցիայի [[կինետիկա]]յի փոփոխմամբ: Տարբերում են
+*անոդային,
+* կաթոդային և
+*խառը կոռոզիայի ինհիբրիտորներ:
+;անոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր
+Որպես անոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր կիրառում են օքսիդիչ քրոմատներ և նիտրիտներ,
+;կաթոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր
+որպես կաթոդային կոռոզիայի ինհիբրիտոր՝ [[արսեն]]ի և [[բիսմութ]]ի [[աղեր]], ինչպես նաև տարբեր [[օրգանական  միացություններ]]:
+Կոռոզիայի միջավայրի բնույթից կախված, լինում են
+*թթվային,
+*չեզոք և
+*հիմնային միջավայրերի,
+ինչպես նաև
+*մթնոլորտային կոռոզիայի ինհիբրիտորներ:
+Սև մետաղները կոռոզիայից պաշտպանելու համար կիրառվում են դիցիկլոհեքսիլամոնիումի նիտրիտը, ցիկլոհեքսիլամոնիումի կարբոնատը, միգանյութի կամ հեքսամեթիլենտետրամինի (ուրոտրոպինի) խառնուրդը նատրիումի նիտրիտի հետ, իսկ սև մետաղները գունավորների հետ համակցված՝ նիտրո- և դինիտրո- բենբենգոյական [[թթուներ]]ի աղերը [[ամիններ]]ի հետ:
+== Օքսիդացման ռեակցիաներ==
+Օքսիդացման ռեակցիաների ինհիբրիտորները արգելակում են մոլեկուլային թթվածնով օքսիդացումը, ավելացվում են վառելանյութերին, յուղերին, քսուքներին՝ նրանց պահելու և կիրառման ժամանակ օքսիդացումը դանդաղեցնելու համար: Որպես օքսիդացման ռեակցիաների ինհիբրիտորները կիրառվում են ֆենոլներ, արոմատիկ ամիններ և այլն:
+== Սննդանյութերի օքսիդացում ==
+Սննդանյութերի օքսիդացման ինհիբրիտորները արգելակում են [[ճարպեր]]ի և ճարպ պարունակող մթերքների օքսիդացումը: Բնական նյութերից կիրառում են [[համեմունքներ]] (ծոթոր, եղեսպակ, չաման և այլն), որոնք մթերքին տալիս են հաճելի հոտ և արգելակում նրանց օքսիդացումը (կծվածությունը): Իսկ սինթետիկ նյութերից կիրառում են գալաթթվի էթիլ- և պրոպիլէսթերները, ինչպես նաև բազմաթիվ ֆենոլներ և ամիններ (օրինակ, կտավատի ձեթը օքսիդացումից պաշտպանելու համար):
+== Պոլիմերացում ==
+Պոլիմերացման ինհիբրիտորները արգելակում են կամ դանդաղեցնում մոնոմերների պոլիմերացումը թորելու կամ պահելու ժամանակ: Պոլիմերացման ինհիբրիտորները պահպանում են ոչ միայն ինքնապոլիմերացումից, այլև [[օդ]]ի թթվածնի օքսիդացումից: Պոլիմերացման ինհիբրիտորներ են [[ծծումբ]]ը, տարբեր ֆենոլներ, տանինը, պղնձի աղերը և այլն:
 {{ՀՍՀ}}
 [[Կատեգորիա:Կատալիզ]]