«Բնական միջավայր»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի, |right → |աջից oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (3) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 3. | Տող 3. | ||
Առանձնացնում են բնական և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) բնական միջավայր։ |
Առանձնացնում են բնական և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) բնական միջավայր։ |
||
Օրգանիզմների վրա ազդող անհատական հատկությունները և շրջակա միջավայրի տարրերը, կոչվում են էկոլոգիական գործոններ։ Բոլոր [[էկոլոգիական գործոններ]]ը կարելի է բաժանել երեք մեծ |
Օրգանիզմների վրա ազդող անհատական հատկությունները և շրջակա միջավայրի տարրերը, կոչվում են էկոլոգիական գործոններ։ Բոլոր [[էկոլոգիական գործոններ]]ը կարելի է բաժանել երեք մեծ խմբի՝ |
||
* [[Աբիոտիկ գործոններ]] - անօրգանական միջավայրի պայմանների համալիր, որը ազդում է մարմնի վրա (լույս, ջերմաստիճան, քամի, օդ, ճնշում և այլն)։ |
* [[Աբիոտիկ գործոններ]] - անօրգանական միջավայրի պայմանների համալիր, որը ազդում է մարմնի վրա (լույս, ջերմաստիճան, քամի, օդ, ճնշում և այլն)։ |
||
* [[Բիոտիկ գործոններ]] - մի օրգանիզմի մյուսի վրա ազդեցությունների համալիր (բույսերի և կենդանիների ազդեցությունը էկոհամակարգի մյուս անդամների վրա)։ |
* [[Բիոտիկ գործոններ]] - մի օրգանիզմի մյուսի վրա ազդեցությունների համալիր (բույսերի և կենդանիների ազդեցությունը էկոհամակարգի մյուս անդամների վրա)։ |
||
* [[Անթրոպոգեն ազդեցություն]] - մարդկային հասարակության գործունեության բոլոր ձևերը, որոնք փոփոխում են բնությունը որպես կենդանի օրգանիզմների ապրելավայրեր կամ էլ ուղղակիորեն ազդում են դրանց կյանքի վրա։ Մարդկային գործոնների մեկուսացումը առանձին խմբում պայմանավորված է նրանով, որ ներկայումս Երկրի հողային ծածկույթի և առկա օրգանիզմների բոլոր տեսակների ճակատագիրը գործնականում գտնվում է մարդկային հասարակության ձեռքում։ |
* [[Անթրոպոգեն ազդեցություն]] - մարդկային հասարակության գործունեության բոլոր ձևերը, որոնք փոփոխում են բնությունը որպես կենդանի օրգանիզմների ապրելավայրեր կամ էլ ուղղակիորեն ազդում են դրանց կյանքի վրա։ Մարդկային գործոնների մեկուսացումը առանձին խմբում պայմանավորված է նրանով, որ ներկայումս Երկրի հողային ծածկույթի և առկա օրգանիզմների բոլոր տեսակների ճակատագիրը գործնականում գտնվում է մարդկային հասարակության ձեռքում։ |
||
Հնարավոր է նաև առանձնացնել շրջակա միջավայրի հետևյալ |
Հնարավոր է նաև առանձնացնել շրջակա միջավայրի հետևյալ տարրերը՝ շրջակա միջավայրի բնական մարմիններ, հիդրոմիջավայր, օդային տարածություն, մարդածին մարմիններ, ճառագայթային դաշտ և շրջակա միջավայրի ձգողականություն։ |
||
[[ՄԱԿ]] –ը ստեղծել է հատուկ |
[[ՄԱԿ]] –ը ստեղծել է հատուկ կազմակերպություն՝ ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի մասին ծրագիր ([[UNEP]])։ Շրջակա միջավայրի խնդիրների նկատմամբ ուշադրություն գրավելու նպատակով ՄԱԿ-ը սահմանել է [[Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օր]]։ |
||
==Գրականություն== |
==Գրականություն== |
||
''Афанасьев В. Г.'' Мир живого. Системность, эволюция и управление. - М։ Изд. полит. л-ры, 1986. |
''Афанасьев В. Г.'' Мир живого. Системность, эволюция и управление. - М։ Изд. полит. л-ры, 1986. |
12:03, 5 հունվարի 2014-ի տարբերակ
Բնական միջավայրը, բնության այն մասն է, որ շրջապատում է կենդանի օրգանիզմներին և նրանց վրա ունենում է ուղղակի կամ անուղղակի ազդեցություն։ Շրջակա միջավայրից մարմինները ստանում են կյանքի համար բոլոր անհրաժեշտությունները, և այնտեղ էլ արտազատում են նյութափոխանակության արդյունքները։ Յուրաքանչյուր օրգանիզմի միջավայրը բաղկացած է բազմաթիվ անօրգանական և օրգանական բնույթի տարրերից, որոնք ներկայացվում են մարդու և նրա արտադրական գործունեության հետևանքով։ Ընդ որում, որոշ տարրերի նկատմամբ մարմինները կարող են մասամբ կամ ամբողջովին անտարբեր մնալ, մինչդեռ մյուսները հարկավոր են, իսկ մյուսները կրում են բացասական ազդեցություն։
Առանձնացնում են բնական և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) բնական միջավայր։ Օրգանիզմների վրա ազդող անհատական հատկությունները և շրջակա միջավայրի տարրերը, կոչվում են էկոլոգիական գործոններ։ Բոլոր էկոլոգիական գործոնները կարելի է բաժանել երեք մեծ խմբի՝
- Աբիոտիկ գործոններ - անօրգանական միջավայրի պայմանների համալիր, որը ազդում է մարմնի վրա (լույս, ջերմաստիճան, քամի, օդ, ճնշում և այլն)։
- Բիոտիկ գործոններ - մի օրգանիզմի մյուսի վրա ազդեցությունների համալիր (բույսերի և կենդանիների ազդեցությունը էկոհամակարգի մյուս անդամների վրա)։
- Անթրոպոգեն ազդեցություն - մարդկային հասարակության գործունեության բոլոր ձևերը, որոնք փոփոխում են բնությունը որպես կենդանի օրգանիզմների ապրելավայրեր կամ էլ ուղղակիորեն ազդում են դրանց կյանքի վրա։ Մարդկային գործոնների մեկուսացումը առանձին խմբում պայմանավորված է նրանով, որ ներկայումս Երկրի հողային ծածկույթի և առկա օրգանիզմների բոլոր տեսակների ճակատագիրը գործնականում գտնվում է մարդկային հասարակության ձեռքում։
Հնարավոր է նաև առանձնացնել շրջակա միջավայրի հետևյալ տարրերը՝ շրջակա միջավայրի բնական մարմիններ, հիդրոմիջավայր, օդային տարածություն, մարդածին մարմիններ, ճառագայթային դաշտ և շրջակա միջավայրի ձգողականություն։ ՄԱԿ –ը ստեղծել է հատուկ կազմակերպություն՝ ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի մասին ծրագիր (UNEP)։ Շրջակա միջավայրի խնդիրների նկատմամբ ուշադրություն գրավելու նպատակով ՄԱԿ-ը սահմանել է Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օր։
Գրականություն
Афанасьев В. Г. Мир живого. Системность, эволюция и управление. - М։ Изд. полит. л-ры, 1986.