Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Փոքր Պամաճ)
| Սուրբ Խաչ եկեղեցի | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Վրաստան |
| Տեղագրություն | Փոքր Պամաճ |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Հիմնական ամսաթվերը | 19-րդ դար |
| Հիմնադրված | 19-րդ դար |
| 8 մետր | |
| Երկարություն | 12,85 մետր |
| Լայնություն | 8 մետր |
 | |
 | |
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Խաչ եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Սուրբ Խաչ եկեղեցի[1], Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի, գտնվում է Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք մարզի Ախալցխայի շրջանում, Ախալցխայից դեպի 12 կմ արևմուտք, հայաբնակ Փոքր Պամաճ գյուղում, կառուցվել է 19-րդ դարում։
Փոքր Պամաճ գյուղի Սուրբ Խաչ եկեղեցու մասին առաջին հիշատակումները եղել են դեռ 1837 թվականին։ Եկեղեցու անվան մասին կան նաև հիշատակումներ Վրաստանի և Իմերեթի թեմի կոնսիստորիայի արխիվներում, մասնավորապես 1837 թվականին եկեղեցին հիշատակվում է որպես Սուրբ Հակոբ, 1840 թվականին՝ Սուրբ Աստվածամայր և 1841 թվականից՝ Սուրբ Խաչ անուններով։ Հետազոտելով արխիվային տեղեկությունները հասկանում ենք որ եկեղեցին մի քանի անգամ վերանորոգվել է և վերաօծվել։ Եկեղեցին ի սկզբանե եղել է փայտաշեն կառույց։
Ճարտարապետություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սուրբ Խաչ եկեղեցի բազիլիկ կառույց է, կառուցված է խառը տեսակի տուֆ քարից, նրա չափսերն են (12.85 x 8.0) մետր։ Եկեղեցուն կից զանգակատունն է, զանգակատան հարավային կողմում կա արձանագրություն։
19-րդ դարում եկեղեցու հոգրոր կազմն է եղել՝ Տեր Սահակը, Հովհաննես Մինասյանը, Ղազարոս Հովհաննիսյան Տեր-Սահակյանցը, Կարապետ Տեր Մարտիրոսյան և Տեր-Նահապետյանցը։ Խորհրդային անաստվածության տարիներին եկեղեցին չի գործել, և վերածվել է պահեստի, իսկ հետխորհրդային շրջանում մասնավորապես 1965 թվականից մինչև 1993 թվականը շարունակվել է եկեղեցու շինարարական աշխատանքները։ 1995 թվականին եկեղեցին արդեն իսկ գործում էր։
2011 թվականի դեկտեմբերի 25-ին եկեղեցին վերաօծվում է Վրաստանիի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանի ձեռամբ և Սամցխե-Ջավախքի և Ծալկայի ընդհանուր առաջնորդական փոխանորդ Տեր Բաբգէն աբեղա Սալբիյանի մասնակցությամբ։ Եկեղեցու վերանորոգման նյութական ծախսերը հոգացել են Ռուբեն Սահակյանը, Անդրանիկ և Խաչատուր Բաբոյանները։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ User, Super. «ՓՈՔՐ ՊԱՄԱՃ - ՍՈՒՐԲ ԽԱՉ ԵԿԵՂԵՑԻ». Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին.
{{cite web}}:|last2=has generic name (օգնություն); Missing|author1=(օգնություն)