Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մարտունի)

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մարտունի);
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	Եկեղեցի
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Մարտունի
Դավանանք	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Հոգևոր կարգավիճակ	գործող
Հիմնական ամսաթվերը	11-րդ դար
Ներկա վիճակ	կանգուն
Ժառանգության կարգավիճակ	մշակութային հուշարձան Հայաստանում
Ճարտարապետական ոճ	հայկական ճարտարապետություն
Հիմնադրված	11-րդ դար

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (այլ կիրառումներ)

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մարտունի)^[1]^[2], Հայ առաքելական եկեղեցի, գտնվում է Գեղարքունիքի մարզի Մարտունի քաղաքում, կառուցվել է 11-13-րդ դարերում։

Եկեղեցու կառուցման ստույգ թվականը հայտնի չէ, սակայն պահպանված խաչքարերից կարելի է ենթադրել, որ 11-13-րդ դարերի կառույց է։ 1980-ական թվականներին Ավետիք Մոմճյանի նախաձեռնությամբ իրականացվել են եկեղեցու վերանորոգման աշխատանքներ, սակայն իրականացված բարեգործական աշխատանքները չեն պահպանել եկեղեցու նախկին պատմաճարտարապետական տեսքը, այլ հարմարեցվել են ըստ նրա ունեցած հնարավորությունների և կիսավեր շինությունը հետագա քայքայումից փրկելու բարի ցանկությանը։

Եկեղեցին ունեցել է փայտյա ծածկ և քարե սյուներ, մուտքի առջև՝ քարե զանգակատուն՝ 2,5X3 մետր մակերեսով։ Ավետիք Մոմճյանը խորհրդային տարիներին քաղաքի գլխավոր, բայց լքված եկեղեցիները հետագա փլուզումից փրկելու համար իր միջոցներով տեղադրել է բետոնե սյուներ, ամրաններ, պանելային ու շիֆերի ծածկ, երկաթյա գմբեթ, արել է օժանդակ կցակառույցներ։

2017 թվականին իրականացվել են եկեղեցու ներքին և արտաքին հարդարման, պատերի հարթեցման, գմբեթի վերանորոգման, բեմի սեղանի, երիցատան կառուցման, բակի հարթեցման և սալիկապատման աշխատանքները։ Խորանի վերևի նկարազարդումը և բեմի սրբապատկերները հեղինակել է որմնանկարիչ Աբրահամ Ազարյանը։ Բազմաթիվ բարեգործների աջակցությամբ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին վերակառուցվեց, բացվեց և վերաօծվեց, եկեղեցին վերաօծվեց ձեռամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի Վանօրենի տեսուչ, գերաշնորհ Տեր-Արտակ եպիսկոպոս Տիգրանյանի և հանդիսապետությամբ Գեղարքունյաց թեմի առաջնորդական տեղապահ Տեր-Կիրակոս վարդապետ Դավթյանի^[3]։