Սոլդատսկայա արվարձան (Դոնի Ռոստով)
 | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Կարգավիճակ | պատմական շրջան |
| Մտնում է | Դոնի Ռոստով |
Սոլդատսկայա արվարձան (ռուս.՝ Солдатская слобода), Ռուսաստանի Դոնի Ռոստով քաղաքի պատմական մաս։ Այն սկիզբ է առել 18-րդ դարի երկրորդ կեսին։ 1811 թվականին, քաղաքի զարգացման առաջին գլխավոր հատակագծի համաձայն, այն վերակազմավորվել է Դոնի Ռոստով քաղաքի։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սոլդատսկայա արվարձանն այժմ Դոնի Ռոստով քաղաքի պատմական մասն է։ Սոլդատսկայա արվարձանը գտնվում է այսօրվա Բուդյոննու և Վորոշիլովի պողոտաների (արևմուտք-արևելք) և Բոլշայա Սադովայա-Առափնյա փողոցների (հյուսիս-հարավ) սահմաններում։
18-րդ դարի երկրորդ կեսից սկսած, Սուրբ Դիմիտրի Ռոստովցու ամրոցի մոտ, որը գտնվում էր ժամանակակից Կիրովի և Կրեպոստնոյ պողոտաների շրջանում, սկսեցին աճել երկու բնակավայրեր` Դոլոմանյանը և Սոլդատսկայան։ Աստիճանաբար ընդլայնվող քաղաքը կլանեց շրջակա բնակավայրերը և որպես ռազմական օբյեկտ լուծարված Դիմիտրի Ռոստովցու ամրոցը։
Դոլոմանյան արվարձանի բնակչության կազմը բազմազան էր։ Այստեղ բնակվել են առևտրականներ, եկվող գաղթականներ, փախած ճորտեր և ուրիշներ։ Հարևան Սոլդատսկայա արվարձանում ավելի շատ բնակվել են պաշտոնաթող զինծառայողներ, որոնք նախկինում ծառայել էին Դիմիտրիի ամրոցում, հենց դրանից էլ արվարձանը ստացել է անունը։ Բնակավայրի կենտրոնում եղել է Սոբորնայա հրապարակը շուկայով և տաճարով։
1768 թվականին Սոլդատսկայա արվարձանում մարդահամարի հաշվարկողները գրանցել էին մոտ հազար բնակիչ։ Բուն Դիմիտրի Ռոստովցու ամրոցում ապրել է 6-7 հազար մարդ։ Այդ ժամանակ Ռոստով անվանվում էր բուն ամրոցը, Սոլդատսկայա արվարձանը և հարակից այլ բնակավայրերը, որոնք գոյություն ունեին ինքնուրույն։
Սոլդատսկայա արվարձանը ժամանակին կառուցապատվել է Դոնյան-Մոսկովյան փողոցների սահմաններում։ Ներկայիս Գորկու անվան զբոսայգու տեղում աղբանոց էր, Առափնյա փողոցով անցնում էր երկաթուղային գիծը։ 1811 թվականին Սոլդատսկայա արվարձանը կայսր Ալեքսանդր I-ի հաստատած քաղաքի զարգացման առաջին գլխավոր հատակագծի համաձայն վերակազմավորվեց Դոնի Ռոստովի` ութ փողոցով և վեց նրբանցքով։
Հետագայում Սոլդատսկայա արվարձանի տարածքը դարձավ հին Ռոստովի թաղամասերից մեկը։ Խորհրդային տարիներին Սոլդատսկայա արվարձանի շրջանը լքվեց։ Ընդ որում, ըստ Ռոստովի նախկին գլխավոր հատակագծի, գոյություն ունեցող շենքերը պետք է քանդվեին` պատմական հուշարձանների տեղում կառուցելով բարձրահարկ շենքեր։
Արդի վիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1990-ական թվականներից Սոլդատսկայա արվարձանի տարածքում կառուցվում էին առևտրային բարձրահարկ շենքեր, որոնք չէին համապատասխանում շրջակա ճարտարապետական միջավայրին։ Այժմ բնակավայրի տարածքում կառուցվել է «Նա Ուլյանովսկոյ» բնակելի համալիրը։ Նախքան շինարարությունը սկսվելը շրջանում քանդվել էր մի քանի պատմական շենք։
Ներկայումս քննարկվում է Սոլդատսկայա արվարձանում շինարարության ամբողջական արգելքի և այնտեղ գտնվող շենքերի վերակառուցման անհրաժեշտության հարցը։ Դոնի Ռոստովի գլխավոր հատակագիծը նախատեսում է Ռոստովի պատմական մասի կառուցապատման սահմանափակում։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Есаулов Г. В., Черницына В.А. Архитектурная летопись Ростова н/Д. 1999 год.