Սերդար Բերդիմուհամեդով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սերդար Բերդիմուհամեդով
 
Կուսակցություն՝ Democratic Party of Turkmenistan?
Կրթություն՝ Turkmen Agricultural University Named After S.A. Nyýazow? (2001), Ռուսաստանի ԱԳՆ դիվանագիտական ակադեմիա (2011) և Geneva Centre for Security Policy? (2013)
Գիտական աստիճան՝ տեխնիկական գիտությունների դոկտոր (2015)
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 22, 1981(1981-09-22) (42 տարեկան)
Ծննդավայր Աշխաբադ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  Թուրքմենստան
Հայր Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդով
Մայր Ogulgerek Berdimuhamedowa?
Ամուսին անհայտ
 
Պարգևներ

Սերդար Գուրբանգուլիովիչ Բերդիմուհամեդով (թուրքմ.՝ Serdar Gurbangulyýewiç Berdimuhamedow, սեպտեմբերի 22, 1981(1981-09-22), Աշխաբադ, ԽՍՀՄ), թուրքմեն պետական և քաղաքական գործիչ։ Թուրքմենստանի գործող նախագահը և Թուրքմենստանի զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատարը 2022 թվականի մարտի 19-ից։

Թուրքմենստանի երկրորդ նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովի միակ որդին է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերդար Բերդիմուհամեդովը ծնվել է 1981 թվականի սեպտեմբերի 22-ին Աշխաբադում, բժիշկ-ստոմատոլոգ Գուրբանգուլի Մյուլիքգուլի Բերդիմուհամեդովի ընտանիքում։ Սերդար Բերդիմուհամեդովի մայրը՝ Օղուլգերեկը[Ն 1]։ Որոշ տվյալներով, Աթաևնա Բերդիմուհամեդովան իր ամուսնու և նրա զարմուհու հասակակիցն է, ով մասնագիտությամբ մանկավարժ է։ «Սերդար» անունը թուրքմեներենից թարգմանվում է որպես վոժդա կամ առաջնորդ՝ Թուրքմենստանում հայտնի տղամարդկային անուն հանդիսանալով։ Սերդար Բերդիմուհամեդովը երկու քույր ունի՝ Գուլջախանն ու Գուլշանը։ Նրա քույրերի տարիքի մասին տվյալներ չկան, ինչի պատճառով հայտնի չէ՝ Սերդարն ավագն է երեխաներից, թե ոչ։

Ավարտել է Աշխաբադի Բերդիմուհամեդովի միջնակարգ դպրոցը 90-ականների վերջին, նույն տեղում 2001 թվականին ավարտել է Ս. Ա. Նիյազովի անվան թուրքմենական գյուղատնտեսական համալսարանը՝ «ինժեներ-տեխնոլոգ» մասնագիտությամբ։ Մոտավորապես այս ժամանակահատվածում՝ 1997 թվականին, նրա հայրը քաղաքական գործունեություն է սկսել՝ միանգամից դառնալով առողջապահության և բժշկական արդյունաբերության նախարար, իսկ 2001 թվականին զուգահեռաբար երկրի նախարարների կաբինետի փոխնախագահներից մեկը, որի գլխին գտնվում էր ինքը՝ նախագահ Սափարմուրատ Նիյազովը։

2001 թվականին համալսարանից ազատ արձակվելուց հետո 20-ամյա Սերդար Բերդիմուհամեդովը սկսել է աշխատել միանգամից գլխավոր մասնագետ՝ Թուրքմենստանի սննդարդյունաբերության ասոցիացիայի՝ պետական կազմակերպության արտաքին տնտեսական հարաբերությունների վարչությունում։ Մինչդեռ, պաշտոնական տվյալներով, 2001-2003 թվականներին նա զինվորական ծառայություն է անցել Թուրքմենստանի զինված ուժերի շարքերում, սակայն ոչ պաշտոնական տվյալներով փաստացի չի անցել այն՝ «ծառայելով» միայն «թղթի վրա» և շարունակելով աշխատել երկրի սննդարդյունաբերության ասոցիացիայում։ Այդ ժամանակ նրա հայրը՝ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը, շարունակում էր աշխատել առողջապահության և բժշկական արդյունաբերության նախարարի պաշտոնում, ինչպես նաև զուգահեռաբար՝ Հանրապետության Նախարարների կաբինետի նախագահի տեղակալի պաշտոնում։ Ըստ պաշտոնական տվյալների, 2003 թվականից մինչև 2006 թվականը Սերդար Բերդիմուհամեդովը աշխատել է նույն սննդարդյունաբերության ասոցիացիայի պտուղ-բանջարեղենի արդյունաբերության հիմնական բաժնի գլխավոր մասնագետ, իսկ 2006 թվականի դեկտեմբերին իր հոր իշխանության (այսինքն՝ նախագահության) գալուց հետո, պաշտոնապես ցմահ նախագահի՝ «հավերժ մեծ Սափարմուրատ Թուրքմենբաշիի» մահից հետո, դարձել է գլխավոր մասնագետ կառավարման գարեջրի, ոչ ալկոհոլային և գինու արդյունաբերության ասոցիացիայի սննդի արդյունաբերությունում։ Հաղորդվում է, որ այդ ժամանակ Բերդիմուհամեդովների ընտանիքը և նրանց հարազատները գրեթե ամբողջությամբ մենաշնորհել են երկրի սննդարդյունաբերությունը, իսկ անձամբ Սերդար Բերդիմուհամեդովը հատկապես հաջողության է հասել երկրի գինու և ալկոհոլային բիզնեսում։ 2008 թվականին աշխատանքից հեռացել է սննդարդյունաբերության միությունից, որը սննդամթերքի ոլորտում երկրի փաստացի մենաշնորհային և վերահսկողական-պատժիչ մարմին է, բայց միաժամանակ պահպանել է ոչ պաշտոնական բազմաթիվ բիզնեսներ վերը նշված ոլորտներում։

2008-2011 թվականներին, չունենալով դիվանագիտական կամ նմանատիպ այլ մասնագիտական կրթություն, նա Ռուսաստանի Դաշնությունում, Մոսկվայում, իր երկրի դեսպանատանը, համարվում էր դեսպանորդ-խորհրդական։ Տեղեկացվել է, որ 2011 թվականին, լինելով Ռուսաստանի մայրաքաղաքում իր դիվանագիտական ծառայության ընթացքում, ավարտել է Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳՆ դիվանագիտական ակադեմիան «Միջազգային հարաբերություններ» մասնագիտությամբ երկրորդ բարձրագույն կրթության ծրագրով։

2011-2013 թվականներին ՄԱԿԺնևում (Շվեյցարիա) ՄԱԿ-ի գրասենյակին կից Թուրքմենստանի մշտական ներկայացուցչությունում խորհրդական է եղել, միաժամանակ՝ անվտանգության քաղաքականության Ժնևի հեղինակավոր կենտրոնի ունկնդիր։ Ավարտել է տվյալ կենտրոնի «Եվրոպական և միջազգային անվտանգություն» ուղղության ծրագիրը։ Շվեյցարիայից վերադառնալուց հետո 2013 թվականին նշանակվել է Թուրքմենստանի արտաքին գործերի նախարարության եվրոպական երկրների բաժնի պետ, և, համապատասխանաբար, Սերդար Բերդիմուհամեդովն անմիջականորեն սկսել է համակարգել իր երկրի արտաքին քաղաքականությունը Եվրոպայի երկրների նկատմամբ մինչև 2014 թվականը, երբ հեռացել է ԱԳՆ-ից։

2013 թվականին նա միաժամանակ նշանակվել է Թուրքմենստանի ածխաջրածնային ռեսուրսների կառավարման և օգտագործման պետական գործակալության փոխտնօրեն՝ երկրի ամենահարուստ և ազդեցիկ գերատեսչություններից մեկը։ Այս գերատեսչությունում աշխատել է որպես փոխտնօրեն մինչև 2016 թվականը։ 2014 թվականի օգոստոսին դարձել է տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, 2015 թվականի հուլիսին՝ տեխնիկական գիտությունների դոկտոր։

2016-2017 թվականներին՝ Թուրքմենստանի ԱԳՆ միջազգային տեղեկատվության վարչության պետ։ 2016 թվականի նոյեմբերին իշխող Դեմոկրատական կուսակցությունից պատգամավորական թափուր տեղերի համար լրացուցիչ ընտրություններում ընտրվել է այն ժամանակ դեռևս միապալատ Մեջլիսի պատգամավոր։ 2017 թվականի մարտի 20-ին ընտրվել Է Թուրքմենստանի Մեջլիսի նույն գումարման օրենսդրության և դրա նորմերի հարցերով կոմիտեի նախագահ։ 2017 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նրան շնորհվել է փոխգնդապետի կոչում և նրա հետ հանձնվել «Մյուլիքգուլի Բերդիմուհամեդով» մեդալ՝ «հայրենիքին և ժողովրդին մատուցած ծառայությունների համար» ձևակերպմամբ։ Պարգևատրման ժամանակ նա զինվորական համազգեստ է հագել[1]։ 2018 թվականի մարտի 25-ի հերթական խորհրդարանական ընտրություններում ընտրվել է այն ժամանակ դեռևս Թուրքմենստանի 6-րդ գումարման միապալատ Մեջլիսի պատգամավոր, կրկին իշխող Դեմոկրատական կուսակցությունից։

Լինելով երկրի խորհրդարանի պատգամավոր՝ 2018 թվականի մարտի 30-ին նշանակվել է Թուրքմենստանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալներից մեկը՝ Ռաշիդ Մերեդովը, թեև երկրի ընտրական օրենսգիրքն արգելում է Մեջիլիսի պատգամավորներին զբաղեցնել պետական այլ պաշտոններ, ինչպես նաև զբաղվել բիզնեսով։ Լինելով երկրի խորհրդարանի պատգամավոր՝ 2018 թվականի մարտի 30-ին նշանակվել է Թուրքմենստանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալներից մեկը՝ Ռաշիդ Մերեդովը, թեև երկրի ընտրական օրենսգիրքն արգելում է Մեջիլիսի պատգամավորներին զբաղեցնել պետական այլ պաշտոններ, ինչպես նաև զբաղվել բիզնեսով։ 2019 թվականի հունիսի 18-ին Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը Սերդար Բերդիմուհամեդովին (այսինքն՝ իր որդուն) նշանակեց արդեն անմիջականորեն Ահալի վելայաթի խյակիմին։ Այդ ընթացքում, օրենքի խախտմամբ, նա միաժամանակ շարունակում էր լինել Թուրքմենստանի խորհրդարանի պատգամավոր՝ վայր դնելով իր մանդատը միայն 2020 թվականի փետրվարին։

2020 թվականի փետրվարի 7-ին նախագահ և միաժամանակ իր հոր կողմից նշանակվել է Թուրքմենստանի արդյունաբերության նախարար՝ այդ նախարարական պաշտոնը պահելով ուղիղ մեկ տարի՝ մինչև 2021 թվականի փետրվարի 11-ը։ Նույն օրը նա նշանակվել է Թուրքմենստանի փոխվարչապետ։ Մինչ այդ երկրում բացակայում էր նման պաշտոնը (փոխվարչապետ)։ Երկրում «վարչապետի» պաշտոն գոյություն չունի, իսկ Թուրքմենստանի նախարարների կաբինետի ղեկավարը (նախագահը) հենց նախագահն է՝ հանդիսանալով և պետության ղեկավարը, և կառավարության ղեկավարը։Այդ պատճառով Թուրքմենստանում չեն օգտագործում «վարչապետ» տերմինաբանությունը նույնիսկ ոչ պաշտոնական մակարդակով, քանի որ և նախագահը, և կառավարության նախագահը նույն մարդն է՝ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը։ Այս ավանդույթը սկսվել է դեռևս Սափարմուրատ Նիյազովի կողմից, և անկախ Թուրքմենստանում երբեք չի եղել կառավարության առանձին ղեկավար։ Իսկ «փոխվարչապետի» պաշտոն մտցնելը նրան զբաղեցրած Սերդար Բերդիմուհամեդովին երկրորդ աստիճանի բերեց երկրի ղեկավարության հիերարխիայում՝ հետ մղելով նախարարների կաբինետի ղեկավարի տեղակալներին, ինչպես նաև խորհրդարանի ստորին պալատի խոսնակին։

Նույն օրը՝ 2021 թվականի փետրվարի 11-ին, նա միաժամանակ նշանակվել է Թուրքմենստանի բարձրագույն վերահսկիչ պալատի նախագահ և Թուրքմենստանի անվտանգության պետական խորհրդի անդամ։ Երկու պաշտոններում էլ մնացել է մինչև 2021 թվականի հուլիսի 9-ը՝ մնալով միայն փոխվարչապետ։

Մեկ տարի անց՝ 2022 թվականի փետրվարի 14-ին, իշխող Դեմոկրատական կուսակցությունը Սերդար Բերդիմուհամեդովին առաջադրել էր Թուրքմենստանի նախագահի թեկնածու արտահերթ նախագահական ընտրությունների համար։ Նոր ժամկետով չգնալը Բերդիմուհամեդով-ավագը բացատրել է «երիտասարդ ղեկավարներին ճանապարհ տալու» ցանկությամբ[2]։ Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ Սերդարը հաղթանակ է տարել և հավաքել է ընտրողների ձայների 72,97 տոկոսը։ Տարբեր երկրների առաջնորդների հետ հեռախոսազրույցների ժամանակ Սերդարը խոստացել է շարունակել իր հոր քաղաքականությունը։ Երկրում կայացած ընտրություններից հետո դիտորդները սկսել են հաղորդել զանգվածային խախտումների մասին[3]։

Ընտանիք և անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերդար Բերդիմուհամեդովն ամուսնացած է 2001 թվականից (այսինքն՝ ամուսնացել է 20 տարեկանում) և, ըստ որոշ տվյալների, ունի չորս զավակ ՝ մեկ որդի և երեք դուստր[4]։ Նրա կնոջ անվան և կենսագրության մասին ոչինչ հայտնի չէ, սակայն լուրեր կան, ըստ որոնց, ինչպես և մայրը, նրա կնոջը նույնպես կոչել են Օղուլգերեկ։ Որոշ տվյալների համաձայն՝ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովի սիրելի թոռներից մեկը՝ Քերիմգուլան (ծնվել է 2002 թվականին), որը հաճախ իր պապիկի հետ հայտնվում է հանրության մեջ, Սերդար Բերդիմուհամեդովի որդին է։ Ըստ մեկ այլ տվյալների[5], Քերիմգուլան Գյուլջահանը՝ Սերդարի և Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովի որդին է։ Հայտնի է, որ, հավանաբար, Սերդար Բերդիմուհամեդովի երեք դուստրերից երկուսին անվանում են Օղուլբաբեկ (2004 թվականի ծնված) և Այգուլ (2008 թվականի ծնված)[4]։

Նախագահական ընտանիքի անձնական կյանքը չի գովազդվում և ամեն կերպ թաքնվում է ։ Թուրքմենական ընդդիմադիր ԶԼՄ-ներին ժամանակին հաջողվել է պարզել, որ երեք երեխա (հաղորդվում է, որ դրանք Քերիմգուլն, Օղուլբյաբեկն և Այգուլ են) Սերդար Բերդիմուհամեդովան ուսանել է հեղինակավոր և թանկ միջազգային Ecolint դպրոցում իր աշխատանքի և Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում սովորելու ժամանակ։ 2020 թվականին այս հաստատությունում սովորելու տարվա արժեքը կազմել է շուրջ 35 հազար շվեյցարական ֆրանկ կամ մոտ 36 հազար ԱՄՆ դոլար։ Լրացուցիչ մոտ 7 հազար դոլար է կազմում գրանցման վճարը և տարբեր վճարները ու ծախսերը։ Այդ դպրոցի տվյալների հրապարակայնության պատճառով հայտնի է դարձել, որ Քերիմգուլները պետք է ավարտեն այդ դպրոցը 2021 թվականին, Օղուլբաբեկը՝ 2023 թվականին, իսկ Այգուլը՝ 2027 թվականին։ Սակայն թուրքմենական ընդդիմադիր ԶԼՄ-ներին հայտնի է դարձել, որ նրանք բոլորն այդպես էլ չեն ավարտել այդ դպրոցը, հոր հետ վերադարձել են Թուրքմենստան 2013 թվականին, իսկ դպրոցում չեն պատասխանել այդ լրատվամիջոցների հարցերին՝ արդյոք նրանք գործող աշակերտներ են, թե ոչ[6][7][8]։

Անհատականություն և քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոմանք նշում են, որ Բերդիմուհամեդովը խարիզմայով չի տարբերվում[9]։ Դիտորդները նշում են նրա անբնական և տարօրինակ հանգիստ ձայնը և լսողության և ընկալման համար տհաճ ձայնը հազիվ լսելի և միօրինակ խոսքի ձևով։ Նշվում է նաև, որ «շատ լուսանկարների և տեսանյութերի վրա նա անկասկած այնպես է նայում, կարծես իրեն անհարմար է զգում», կամ աչքի է ընկնում դեմքի անբնական արտահայտությամբ։ Նրա հետ ռուսական դիվանագիտական ակադեմիայում սովորած ուսանողներից մեկը նշել է նրա անխոհեմ բնույթը, ընդ որում, որոշ ուսանողների և դասախոսների հարցերին քաղբանտարկյալների և Թուրքմենստանում տիրող իրավիճակի մասին նա գերադասում էր ընդհանրապես չպատասխանել։ 2021 թվականից սկսած Սերդար Բերդիմուհամեդովի անձը սկսել է հատուկ ուշադրություն հրավիրել Թուրքմենստանի պետական ԶԼՄ-ներին, հատկապես պետական հեռուստատեսությանը։Սկսեցին ավելի հաճախ ցուցադրել ռեպորտաժներ, որտեղ առանցքային մասնակիցը Սերդար Բերդիմուհամեդովն էր։ Մինչ այդ թուրքմենական նորությունների ռեպորտաժների առանցքային մասնակիցը եղել է բացառապես ինքը՝ նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը, և ոչ մի այլ պաշտոնյայի վրա թուրքմենական հեռուստաընկերությունները ուշադրություն չեն դարձրել՝ ռեպորտաժներում նշելով միայն երբեմն պաշտոնյաների անունները։ Ինչպես հայտնի է դարձել ԶԼՄ-ներին, նրան ճանաչող մարդիկ ասում են, որ նա ավելի շատ հետաքրքրվում է բիզնեսով և այնքան էլ չի հետաքրքրվում քաղաքականությամբ[10][11][12][13]։

Երբ նա գլխավորեց Ախալսկի վելայաթը, նա մի շարք նոր կանոններ մտցրեց Աննաու քաղաքի մարզպետարանի շենք մուտք գործելու և նրա ներսում վարվելու համար։ Նրա կաբինետի դռների մոտ մշտական պահակախումբ է հայտնվել, որը չի եղել նախկին խյակիմերի օրոք։ Բացի այդ, միայն մի քանի պաշտոնատար անձանց է թույլատրվել մտնել նրա աշխատասենյակ, իսկ երբ Սերդար Բերդիմուհամեդովը մտնում էր խյակիմլիկի շենք կամ հեռանում, աշխատակիցներից ոչ մեկն իրավունք չունի լքել իր աշխատավայրը։ Մեկ այլ ժամանակ աշխատակիցներին արգելվում էր լքել շենքը և ընդհանրապես աշխատավայրը (աշխատասեղան և աշխատասենյակ) առանց խիստ անհրաժեշտության, ինչպես նաև բացակայել աշխատանքից առանց հարգելի պատճառի։ Նրանց նաև հրահանգվել է շատ հանգիստ պահել ինչպես միջանցքներում, այնպես էլ իրենց աշխատասենյակներում։ Բջջային հեռախոսները և այլ սարքերը շենքի ներսում բոլորի համար արգելված էին։  Բախվելով նրա հետ, մարդիկ նշում են, որ իր սիրելի արտահայտություններից մեկն է «պարանոցի շրջադարձը»։ Այս արտահայտությունը նա նաև օգտագործում է ենթակաների հետ շփվելիս։ Աննաուի բնակիչներից մեկը պատմել է, որ փորձել է ընդունելության գնալ իր մոտ, սակայն նրան հասկացրել են, որ անձնական հարցերով ոչ խյակին (Այսինքն՝ Սերդար Բերդիմուհամեդով), ոչ նրա տեղակալներն այլևս ոչ ոքի չեն ընդունում[11][13].

Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Magtymguly Pyragy» մեդալ։
  • «Մայլիկուլի Բերդիմուհամեդով» մեդալ (2017)՝ հայրենիքին և ժողովրդին մատուցած ծառայությունների համար։
  • Թուրքմենստանի վաստակավոր մարզիչ (2017)՝ միջազգային հեղինակության զարգացման և բարձրացմանն ու թուրքմենական սպորտի փառաբանմանը, հանրահռչակմանը և զարգացման գործում ունեցած մեծ վաստակի և անձնական ներդրման համար, 2017 թվականի սեպտեմբերի 17-ից 27-ը Աշգաբադում անցկացված Ասիական 5-րդ խաղերում հաջողությամբ հանդես եկած փակ շինություններում և մարտարվեստում, նրանց հաղթողների և մրցանակակիրների բարձր մարզական նվաճումների ապահովման գործում, որոնք հնարավոր են դարձել նրանց նրբությունների, հնարքների և մարզական վարպետության օրինակելի ուղղությունների ուսուցման շնորհիվ, ի գործնական իրականացման մեթոդական առաջարկությունների հետ կապված վերապատրաստման մարզիկների և բարձրագույն կարգի թիմերի, մարզաձևերում ուսումնավարժական և դաստիարակչական գործունեության իրականացում[14]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Сына Бердымухамедова наградили медалью имени отца президента (фото)». Хроника Туркменистана. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  2. «Сын Гурбангулы Бердымухамедова выдвинут кандидатом в президенты Туркмении». Lenta.RU (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 16-ին.
  3. «В преддверии инаугурации Сердар Бердымухамедов принимает поздравления авторитарных лидеров». Радио Азатлык (ռուսերեն). 2022 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
  4. 4,0 4,1 ««Не любит людей умнее, чем он сам»». «The New Times» («Новые времена»). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 3-ին.
  5. «Семья президента: Гурбангулы Бердымухамедов». news.ru. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 3-ին.
  6. «Внуки Бердымухамедова обучаются в элитной школе в Швейцарии (обновлено)». Turkmen.news. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  7. «Внук Бердымухамедова обучается в элитной школе в Швейцарии». K-News. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  8. «Внуков Бердымухамедова обнаружили в числе учеников женевской школы». ИА «Фергана.Ру». Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  9. «Не в отца сын. Кому Гурбангулы Бердымухамедов уступит кресло президента Туркмении». «Политика Сегодня». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  10. «Повелитель коней и алабаев. Туркменистану почти официально представили Сердара Бердымухамедова как нового лидера». «Медизона Центральная Азия». Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  11. 11,0 11,1 «Очевидный наследник? Как президент Туркменистана готовит сына к власти». Радио «Азаттык». Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  12. «Сердар Бердымухамедов: Штрихи к портрету». ЦентрАзия. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  13. 13,0 13,1 ««Шею сверну!» – методы управления Сердара Бердымухамедова». Хроника Туркменистана. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 4-ին.
  14. «Сердар Бердымухамедов изменил название свей должности с «председателя» на «президента»». Хроника Туркменистана (ռուսերեն). 2021 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 22-ին.

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Թուրքմենական Օղուլգերեկ (Ogulgerek) կանացի անունը բառացիորեն թարգմանվում է որպես «որդի է պետք», և թուրքմենենները այդ անունով աղջիկներին սովորաբար անվանում են, երբ երեխան անցանկալի սեռով է ծնվել, և որպեսզի ապագայում որդի ծնվի՝ «ազդանշան» տալով բարձրագույն ուժերին ։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սերդար Բերդիմուհամեդով» հոդվածին։