Jump to content

Մարկուշ Պորտուգալ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարկուշ Պորտուգալ
պորտ.՝ Marcos António da Fonseca Portugal
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 24, 1762(1762-03-24)[1][2][2][…]
ԾննդավայրԼիսաբոն, Պորտուգալիա[3][4]
Մահացել էփետրվարի 17, 1830(1830-02-17)[5][6] (67 տարեկան)
Մահվան վայրՌիո դե Ժանեյրո, Բրազիլիայի կայսրություն[3][4]
Քաղաքացիություն Պորտուգալիայի թագավորություն
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, դիրիժոր և երգեհոնահար
 Marcos Portugal Վիքիպահեստում

Մարկուշ Պորտուգալ (պորտ.՝ Marcos António da Fonseca Simão, հայտնի է որպես պորտ.՝ Marcos António Portugal, իտալ.՝ Marco Portogallo, մարտի 24, 1762(1762-03-24)[1][2][2][…], Լիսաբոն, Պորտուգալիա[3][4] - փետրվարի 17, 1830(1830-02-17)[5][6], Ռիո դե Ժանեյրո, Բրազիլիայի կայսրություն[3][4]), պորտուգալացի և բրազիլացի կոմպոզիտոր-կլասիկ, երգեհոնահար։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորել է Լիսաբոնում՝ Ժոան դե Սոուզա Կարվալյունի մոտ։ 14 տարեկանում ստեղծել է իր առաջին երաժշտական պիեսը՝ Miserere-ն: 1785 թվականից՝ լիսաբոնյան Թատրոն-դի-Սալիտրիի դիրիժոր։ 1792 թվականին ուսումը շարունակելու նպատակով տեղափոխվել է Նեապոլ։ Իտալիայում ապրելով մինչև 1800 թվականը, նա այդ ժամանակահատվածում ստեղծել է ավելի քան 20 օպերա-սերիա և բուֆֆա-օպերա Նեապոլի և այլ քաղաքների համար։ Այնուհետև վերադարձել է հայրենիք, գլխավորել է թագավորական կապելլան և Սան Կարլուշի օպերային թատրոնը։ 1807 թվականին փրկվելով Նապոլեոնյան պատերազմներից, տեղափոխվել է Ռիո-դե-Ժանեյրո։ Պորտուգալը եղբորը գտել է 1811 թվականին։ Ռիո-դե-Ժանեյրոյում Պորտուգալը գլխավորել է Թագավորական կապպելան, դարձել է Սուրբ Հովհաննես Թագավորական թատրոնի տնօրենը, ուսուցանել երաժշտություն Բրազիլիայի ապագա կայս Պեդրու I-ին։

Ժան-Բատիստ Դեբրե։ Թագավորական թատրոնը Ռիո-դե-Ժանեյրոյում, 1834 թվական

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծել է ինչպես եկեղեցական, այնպես էլ աշխարհիկ երաժշտություն, գրել է բազմաթիվ օպերաներ։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոգևոր երաժշտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Missa (1788)
  • Missa Grande (Kyrie & Gloria, 1790?)
  • Credo (Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei, 1795)
  • Missa (1806)
  • Missa breve-ը (1806)
  • Missa (Kyrie & Gloria, 1807; 2-րդ հրատարակություն 1814)
  • Credo (1807, 2-րդ հրատարակություն 1808)
  • Missa Festiva (Kyrie & Gloria, 1810)
  • Credo (1810)
  • Missa de Requiem (1816)
  • Credo (1817)
  • Missa festiva (1817)
  • Missa Breve-Ը (1824)

Սաղմոս և այլ եկեղեցական գրվածքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Matinas da Conceição (1795)
  • Te Deum (1795)
  • Te Deum (1800)
  • Vespro della Beata Virgine (առանց Magnificat-ի, 1800/1803)
  • Matinas da Conceição (1802)
  • Te Deum (1802)
  • Matinas de S. Francisco (1804)
  • Vésperas alternadas (1804)
  • Matinas de S. António (1807)
  • Matinas de Sexta-feira Santa (1807, 2-րդ հրատարակություն 1813)
  • Matinas de S. Pedro Regalado (1807)
  • Matinas de defuntos (1812)
  • Miserere para Quinta feira Santa (1807, 2-րդ հրատարակություն (1813)
  • Te Deum (1807, 2-րդ հրատարակություն 1813)
  • Matinas da Epifania (1807, 2-րդ հրատարակություն)
  • Matinas do Ծննդյան (1811)
  • Vésperas de Ծննդյան (1812)
  • Matinas de S. Sebastião (1814)
  • Te Deum (1817)

Գրվածքները թատրոնի համար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Բարի ընկերներ/ Os bons amigos (farsa o intermezzo, 1786, Lisboa)
  • A casa de café (farsa o intermezzo, 1787, Lisboa)
  • A castanheira ou a Brites Papagaia (intermezzo, 1788, Lisboa)
  • Ամուսնական սեր/ O amor conjugal (dramma serio, 1789. Lisbona)
  • O amor artifice (farsa o intermezzo, ըստ Կառլո Գոլդոնիի լիբրետոյի L’amore artigiano, 1790, Lisboa)
  • A noiva fingida (drama jocoso, ըստ Ջուզեպպե Դեոդատի լիբրետոյի Le trame deluse, 1790, Lisboa)
  • O amante militar (intermezzo, ըստ Կառլո Գոլդոնիի լիբրետոյի, 1791, Lisboa)
  • O lunático iludido (O mondo da lua) (drama, по либретто Гольдони Il mondo della luna, 1791, Lisboa)
  • La confusione della somiglianza o siano I due gobbi (dramma giocoso, ըստ Սոզմո Մացինիի լիբրետոյի, 1793, Florencia)
  • Բանաստեղծը գյուղում/ Il poeta in campagna (dramma giocoso, ըստ Սավերիո Ձինիի լիբրետոյի, 1793, Parma)
  • Ցիննա / Il Cinna (dramma serio, libreto de Angelo Anelli, 1793, Florencia)
  • Rinaldo d’Este (commedia per música, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1794, Venecia)
  • Lo spazzacamino principe (commedia per música, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1794, Venecia)
  • Դեմոֆոնտ/ Il Demofoonte (dramma per música, ըստ Պետրո Մետաստազիոյի լիբրետոյի, 1794, Milán)
  • La vedova raggiratrice o siano I due sciocchi delusi (dramma giocoso, 1794, Florencia)
  • Lo stratagemma ossiano I due sordi (intermezzo, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1795, Florencia)
  • L’avventuriere (farsa, libreto de Caterino Mazzolà, 1795, Florencia)
  • L’inganno poco dura (commedia, libreto de Saverio Zini, 1796, Nápoles)
  • Zulima (dramma per música, libreto de Francesco Gonella di Ferrari, 1796, Florencia)
  • La donna di genio volubile (dramma giocoso, libreto de Giovanni Bertati, 1796, Venecia)
  • Կսերկսայի վերադարձը/'Il ritorno di Serse (dramma serio, libretto di Francesco Gonella di Ferrari, 1797, Florencia)
  • Le Donne Cambiate (farsa, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1797, Venecia)
  • Fernando nel Messico (dramma per música, libreto de Filippo Tarducci, 1798, Venecia)
  • La maschera fortunata (farsa, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1798, Venezia)
  • L’equivoco in equivoco (farsa, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1798, Verona)
  • Gli Orazi e Curiazi (tragedia per música, libreto de Simeone Antonio Sografi, 1798, Ferrara)
  • La madre virtuosa (operetta di sentimento, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1798, Venezia)
  • Ալկեստ/ Alceste (tragedia per música, libreto de Simeone Antonio Sografi, 1798, Venezia)
  • Non irritar le donne ossia Il chiamantesi filosofo (farsa, libreto de Giuseppe Maria Foppa, 1798, Venezia)
  • Խենթ օր, կամ ամուսնություն Ֆիգարո/ La pazza giornata ovvero Il matrimonio di Figaro (dramma comico per música, libreto de Gaetano Rossi, 1799, Venezia)
  • Idante ovvero I sacrifici d’Eccate (dramma per música, libreto de Giovanni Schmidt, 1800, Milán)
  • Ադրաստ, Եգիպտական կայսր/ Adrasto re d’Egitto (dramma per música, libreto de Giovanni De Gamerra, 1800, Lisboa)
  • Սեմիռամիդի մահը/ La morte di Semiramide (dramma serio, libreto de Giuseppe Caravita, 1801, Lisboa)
  • La Zaira (tragedia per música, libreto de Mattia Botturini, 1802, Lisboa)
  • Il trionfo di Clelia (dramma serio, libreto de Simeone Antonio Sografi, 1802, Lisboa)
  • Սոֆոնիսբա/ La Sofonisba (dramma serio, libreto de Del Mare, 1803, Lisboa)
  • Դիդոնա/ Didone (dramma serio, по либретто Пьетро Метастазио, 1803, Lisboa)
  • Մերոպա/ La Merope (dramma serio, libreto de Mattia Botturini, 1804, Lisboa)
  • L’oro non compra amore (dramma giocoso, libreto de Giuseppe Caravita, 1804, Lisboa)
  • Il duca di Foix (dramma per música, libreto de Giuseppe Caravita, 1805, Lisboa)
  • Ginevra di Scozia (dramma eroico per música, libreto de Gaetano Rossi, 1805, Lisboa)
  • Մատրիդատայիմահը/ La morte di Mitridate (tragedia per música, libreto de Simeone Antonio Sografi, 1806, Lisboa)
Hymno Patriótico da Nação Portugueza — Պորտուգալիայի առաջին պաշտոնական հիմնը (1809—1826)
  • Արտակսերքս/ Artaserse (dramma serio, ըստ Պետրո Մետաստազիոյի լիբրետոյի, 1806, Lisboa)
  • La Speranza o sia l`Augurio Felice (1808)
  • A saloia namorada (farsa, libreto de Domingos Caldas Barbosa, 1812, Río de Janeiro)
  • Augurio di felicità ossia Il trionfo d’amore (serenata, Մարկուշ Պորտուգալի և Պետրո Մետաստիզիոյի լիբրետո, 1817, Río de Janeiro)

2014 թվականին Պորտուգալիայում դրամաշրջանառության մեջ է մտել 2,5 եվրոյանոց նոմինալ մետաղադրամ, որը նվիրված է Մարկուշ Պորտուգալին[7]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Երաժշտություն (ֆր.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 https://musicabrasilis.org.br/compositores/marcos-portugal
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  5. 5,0 5,1 5,2 SNAC — 2010.
  6. 6,0 6,1 6,2 International Music Score Library Project — 2006.
  7. «Compositores Europeus — Marcos Portugal» (պորտուգալերեն). Imprensa Nacional-Casa da Moeda. 2014. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 3-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]